Γράμματα με «αργίες»

Τα γράμματα έχουν χιλιάδες δασκάλους τους – εργατικούς, αφοσιωμένους, αφανείς. Τα γράμματα (συνολικά ή επετειακά) είναι υπόθεση του κράτους, όχι απόφασης μιας (συγκυριακής) Ιεράς Συνόδου. Οι Τρεις Ιεράρχες δεν συνδέονται με αυτά τα γράμματα, η γιορτή δεν αφορά μια διευθέτηση με θρησκευτικά χαρακτηριστικά. Η αντιπαράθεση ανάμεσα στην κοσμική και θρησκευτική εξουσία για το ποιος καθορίζει το υλικό της παιδείας, σε άλλες χώρες έχει κλείσει υπέρ της κοσμικής, σε άλλες υπάρχει «συγκατοίκηση», σε άλλες παραμένει κάτω από θρησκευτικά τάγματα

Η σχολική αργία την ημέρα της γιορτής των Τριών Ιεραρχών συνιστά υποτίμηση της έννοιας της μάχιμης παιδείας. Οι σχολικές αργίες είναι θέμα που συνδέεται με την παιδαγωγική, τις ανάγκες των παιδιών, άρα δεν συνδέονται με την εκκλησιαστική παράδοση. Οι αργίες, ενώ δεν αγνοούν τις κύριες αργίες που συνδέονται με τη βασική θρησκευτική παράδοση, υπακούουν σε παιδαγωγικά και όχι θρησκευτικά κριτήρια (λ.χ. ειδικές αργίες ανάλογα με τη γνώμη των ειδικών επιστημόνων της αγωγής). Το ζήτημα αφορά πλήρως τη θέληση της Πολιτείας να θέσει το θέμα των σχολικών αργιών πάνω σε μια ορθολογική βάση, πάνω σε εκπαιδευτικά πρότυπα και ανάγκες. Η γιορτή με τους Τρεις Ιεράρχες, η ημέρα της ονομαστικής εορτής του εκάστοτε αρχιεπισκόπου, η αργία του τοπικού αγίου «μας», συνιστούν επιβιώσεις τύπου «Νέας Ιουστινιανής».

Νέος κόσμος, νέες ανάγκες για την παιδεία μας. Τα παραδοσιακά της «εργαλεία», έχουν εξαντλήσει τη δυναμική τους. Το σχολείο του «ενός βιβλίου», της τυποποιημένης εκπαίδευσης, της στρεβλής ελληνικότητας άφησε την ε/κ κοινωνία πίσω. Η προτεραιότητα στα εξωτερικά στοιχεία της ελληνικότητας (επιφάνεια, αποστήθιση, τυπολατρία) οδηγεί την παιδεία στο να καταναλώνει την παράδοση, αδυνατώντας να ερμηνεύσει τα νέα φαινόμενα. Η μέρα των Τριών Ιεραρχών μάς θυμίζει ότι η «τυποποιημένη» ελληνικότητα χάνει τις μάχες στις διεθνείς εκπαιδευτικές συγκρίσεις. Ότι πάνω στα ελλείμματά της, νέες γενιές, εκπαιδεύονται πάνω στα σλόγκαν και, παρά τις διακηρύξεις, αδιαφορούν για τη μία και ενωμένη Κύπρο. Ότι πάνω στα ελλείμματά της, κτίζει «υποδομές» ο φανατικός λόγος του αρχιεπισκόπου, ενώ ένας όμιλος από μητροπολίτες αντιμάχεται την έλλογη σκέψη και ροκανίζει τα επιστημονικά επιτεύγματα. Σε έναν κόσμο που αλλάζει, και που απαιτεί ερμηνεία, επικοινωνία, εξωστρέφεια, συνέργειες, τα γράμματα με ανοικτούς ορίζοντες συγκροτούν κορυφαίο αίτημα της συγκυρίας

Η εξωστρεφής παιδεία είναι ανοικτή στα σύγχρονα ρεύματα, καλλιεργεί την κριτική γνώση, δίνει στην παιδεία των Ε/κ βάθος, αυτογνωσία, «μνήμη» και ανανέωση. Είναι εκείνη που κατανοεί εις βάθος την αξία του ορθολογισμού, εκείνη που μάς μαθαίνει να αμφισβητούμε, εκείνη που μάς μαθαίνει να προσέχουμε τις αλήθειες των άλλων, που μάς εκπαιδεύει να γνωρίζουμε τι σημαίνει να είμαστε μέλη σε ένα «κοινό σπίτι» μέσα στους ενωμένους και διαφορετικούς «26». Η γνώση, οι νέοι τρόποι οργάνωσης της οικονομικής δραστηριότητας, τα νέα πεδία δράσεων που δημιουργούνται με έρευνα, καινοτομία και αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας είναι οι κρίσιμοι παράγοντες για μια σταθερά υψηλή ανάπτυξη σε βάθος χρόνου. Η Κύπρος χρειάζεται να προσανατολιστεί σε μια παιδεία ανοιχτών συνόρων. Σε επαφή με τις ευρωπαϊκές συνθήκες και εξελίξεις, οι οποίες είναι οι συνθήκες εργασίας των νέων σήμερα. Άρα, κεντρικός πυρήνας της παιδείας μας χρειάζεται να είναι η σύζευξη της τεχνολογίας με την ουμανιστική παιδεία, την παιδεία της κριτικής σκέψης και της δημιουργικής αναζήτησης. Σύζευξη της ιστορικής γνώσης με την ανάγκη για αξιοποίηση των νέων πολιτιστικών κατακτήσεων της παγκόσμιας κοινότητας. Η προσαρμογή στο νέο περιβάλλον δεν επιτυγχάνεται με την ατέρμονη επανάληψη γνώσεων που έχουν ξεπεραστεί, αλλά με αποφασιστική αντιμετώπιση των προκλήσεων του σημερινού περιβάλλοντος. Η παιδεία των ανοικτών οριζόντων είναι εκείνη που θα βοηθήσει την Κύπρο να αλλάξει τον ρου των πραγμάτων και να ξεπεράσει αγκυλώσεις δεκαετιών. Αυτή που θα συμβάλει στην οικοδόμηση μιας νέας γενιάς ανθρώπων, όπου ο ορθολογισμός και ο «διαφωτισμός» θα καθοδηγούν την ανάλυσή μας.

Απέναντι στην εκτεταμένη μιζέρια της πολιτικής μας ζωής, που περιορίζεται στη νομή της εξουσίας και επιβραβεύει τον καταφερτζή που εμιτσοκάμμισεν το απίθανο «this is Cyprus», η παιδεία μας έχει ανάγκη από άλλες αξίες: την ικανότητα ανάλυσης, την ικανότητα σύγκρισης, την ικανότητα στις πολλαπλές ερμηνείες, την ικανότητα στο να θέτουμε ερωτήματα. Έτσι θα μάς βοηθήσει, κάποια στιγμή, να προσέχουμε την ευπρέπεια στον δημόσιο λόγο, την εντιμότητα και το ήθος, τη συμμετοχή στις προσπάθειες που αφορούν αξίες και πεποιθήσεις, ώστε να μην είμαστε μια χώρα που μονίμως καταγγέλλει, αλλά μια χώρα που μπορεί να εξελιχθεί σε ενεργό χώρο ελευθερίας και δικαιοσύνης.