Του Λάρκου Λάρκου
Ο Ν. Χριστοδουλίδης, μιλώντας στη Γ.Σ. των Η.Ε., υπογράμμισε ότι «έχω δεσμευτεί και είμαι έτοιμος να καθίσω σήμερα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Όχι αύριο. Σήμερα». Επίσης, ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Αντωνίου στις 20/9 μίλησε «για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου». Ποιο όμως είναι το συμφωνημένο πλαίσιο; Μεταξύ ποιων συμφωνήθηκε; Είναι το πλαίσιο Γκουτέρες της 30ής Ιουνίου ή το ψευδεπίγραφο της 4ης Ιουλίου; Καταναλώνουμε μεν «διάθεση» ότι θέλουμε επανέναρξη διαπραγματεύσεων, αλλά ο γ.γ. των Η.Ε. μίλησε επανειλημμένα «για συνομιλίες στοχευμένες στο αποτέλεσμα» και ότι «αυτήν τη φορά θα είναι διαφορετικά».
Μετά το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά (7/2017), και μέχρι την αποχώρηση Ακιντζί από το προσκήνιο (10/2020) πέρασαν τρία και μισό χρόνια. Η ε/κ ηγεσία δεν ζητούσε συνάντηση με τον Μ. Ακιντζί, ούτε μεταξύ των δύο ηγετών με τον γ.γ. Έβλεπε το παρατεταμένο αδιέξοδο και το τραβούσε ακόμα παραπάνω, κάνοντας όλες τις στρεβλές επιλογές για να φθαρεί η εικόνα/υποψηφιότητα Ακιντζί στη δική του κοινότητα. Έτσι κάθε μήνα και ένα πρόσχημα, όπως τα δήθεν δύο πλαίσια Γκουτέρες, όπως η δήθεν αποκεντρωμένη, όπως η δήθεν επιστροφή στο σύνταγμα του 1960. Μετά την εκλογή Τατάρ, ο Ν. Χριστοδουλίδης ζητάει διαπραγματεύσεις εκ του ασφαλούς –αφού ο Τατάρ είναι Τατάρ και διαπραγματεύσεις δεν υπάρχουν στον ορίζοντα. Όταν υπήρχαν προοπτικές, η ηγετική ομάδα στην ε/κ κοινότητα τύρβαζε περί άλλων, όταν με την ενεργητική συνδρομή τους έφυγαν οι προοπτικές, ζητά «κάθε μέρα συνομιλίες»!
Ο νυν γ.γ. δοκίμασε (Γενεύη, Κραν Μοντανά), διαπίστωσε πράγματα και προφανώς δεν θέλει να έχει την τύχη των προκατόχων του (Γκάλι, Ανάν, Μουν). Γι’ αυτό κρατά αποστάσεις και ζητάει από τα μέρη να βρουν κοινό έδαφος και ύστερα να έρθει ο μηχανισμός των Η.Ε. Αυτό προφανώς δεν είναι παραγωγικό, δεν βοηθά τον λαό της Κύπρου, αλλά εδώ είμαστε και ο καθένας κρίνει τα δεδομένα (παλαιότερα και νέα) και αποφασίζει ανάλογα.
Ο Ε. Τατάρ έκανε όλα τα πιο πάνω εξαιρετικά κατανοητά σε όλους. «Αναφερόμενος στη δήλωση του Έλληνα πρωθυπουργού για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί που σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά», ο κ. Τατάρ είπε ότι αυτό θα καταργούσε τις αποτελεσματικές και ενεργές εγγυήσεις της Τουρκίας, το δικαίωμα βέτο των Τ/κ, τον στρατό και τις εγγυήσεις, καθώς και τα κυριαρχικά δικαιώματα των Τ/κ. Θα ήταν μια διαπραγματευτική διαδικασία γεμάτη κινδύνους και ίντριγκες». Ο Ε. Τατάρ, με την αντίθεσή του, έκανε σαφή σε κάθε Ε/κ όλα όσα ήταν συμφωνημένα στο τραπέζι στο Κραν Μοντάνα (λ.χ. τερματισμός εγγυητικών δικαιωμάτων) και ο Ν. Αναστασιάδης σηκώθηκε και έφυγε από το τραπέζι. Άρα δεν φτάνει να λες «θέλω συνομιλίες», έχει μεγάλη σημασία το να παίρνεις αποφάσεις την κατάλληλη στιγμή!
Καθώς η οθόνη της επανασυγκόλλησης στο παζλ του Κυπριακού ολοένα και μικραίνει (Νέα Υόρκη, Λευκωσία), σύμφωνα με είδηση του ΚΥΠΕ «33 οργανώσεις και κόμματα στην τ/κ κοινότητα σημείωναν ότι η λύση των δύο κρατών δεν ανταποκρίνεται στα δικά τους θέλω. Η πολιτική δύο χωριστών κρατών, που προωθείται για λογαριασμό μας, δεν είναι ούτε η άποψή μας ούτε η θέλησή μας. Υποστηρίζουμε πλήρως τις προσπάθειες του γ.γ. του ΟΗΕ για μια ομοσπονδιακή λύση και για άλλη μια φορά υπογραμμίζουμε και φωνάζουμε: η θέλησή μας είναι η ομοσπονδία». Σημαντική παρέμβαση και σε κατάλληλο χρονικό σημείο –συνάντηση γ.γ. των ΗΕ με Τατάρ, Χριστοδουλίδη, ομιλίες Ερντογάν, Μητσοτάκη, Χριστοδουλίδη στη Γ.Σ. Η τ/κ κοινότητα έχει παράδοση στην αυτόνομη λειτουργία των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (κινήσεις, ad hoc πρωτοβουλίες, σύνδεσμοι, ιδρύματα κ.λπ.), οι οποίες, είτε μόνες τους είτε σε συνεργασία με κόμματα, όπως τα CTP, TDP, είτε με συντεχνίες όπως KTOS, KTAMS, προωθούν στόχους. Το παράδειγμα των διαδηλώσεων κατά Ντενκτάς και υπέρ της επίλυσης το 2003 είναι γνωστό σε όλους. Αυτές οι ευρείας βάσεως συνεργασίες ενισχύουν τόσο τη μαζικότητα, όσο και τη βαρύτητά τους. Αυτού του είδους οι παρεμβάσεις κρατούν την πόρτα ανοικτή στο Κυπριακό και ταυτόχρονα διευκολύνουν την προσπάθεια για αλλαγή ηγεσίας στην τ/κ κοινότητα σε ένα χρόνο από τώρα –κύριοι υποψήφιοι Τατάρ, Ερχιουρμάν, ίσως Χαρματζί. Οι πολιτικές αλλαγές δεν πέφτουν από τον ουρανό, χρειάζεται χρόνο να ωριμάσουν και η νίκη Ακιντζί το 2015 ομιλεί αφεαυτής.
Η ε/κ κοινότητα έχει πολύ περισσότερους λόγους να κάνει πολύ περισσότερα από ό,τι η τ/κ με τις 33 οργανώσεις. Αλλά για διάφορους λόγους,
1ο: Δεν έχει καταχτηθεί μια πολυφωνική «στέγη» που να φέρνει μαζί διαφορετικές δυνάμεις (κόμματα, τάσεις σε κόμματα, οργανώσεις της ΚτΠ, προσωπικότητες κ.λπ.) με κοινή επιδίωξη.
2ο: Επικυριαρχία της ευρέως διαδεδομένης αντίληψης ότι «τίποτε δεν μπορεί να γίνει» και
3ο: Σχεδόν ανίκητη η κουλτούρα του ποιος θα κρατά πιο πολλήν ώραν το χωνίν. Οι τρεις κύριοι λόγοι έχουν οδηγήσει σε «μονοδιάστατες» εκδηλώσεις που δεν έχουν απήχηση, οι στενοκοκομματικές πρακτικές στρέφουν πολλούς στην ιδιώτευση. Οι συνέργειες, οι ισότιμες συνεργασίες ανάμεσα σε μικρά και μεγάλα σχήματα δίνουν κίνητρο και φέρνουν κόσμο –άρα έτσι κερδίζουν όλοι, μικροί, μεγάλοι ανάλογα– κερδίζει όμως η Κύπρος, κερδίζει η διπλωματία των μαζικών φορέων, η οποία, για να είναι διπλωματία, χρειάζεται να είναι και μαζική!
www.larkoslarkou.org.cy