Στα 25 μεγαβάτ

Ο τίτλος περιέγραψε την ουσία: «ηλεκτροδότηση: με βοήθεια από Τουρκοκύπριους βγάλαμε το βράδυ χθες. H αποσύνδεση νοικοκυριών από το δίκτυο αποφεύχθηκε χάρη στα περίπου 25 μεγαβάτ που αντλήθηκαν από το δίκτυο των κατεχομένων (υπάρχει συνεχής σύνδεση με το δίκτυο της ΑΗΚ και αξιοποιήθηκε πολλές φορές από τη λεγόμενη αρχή ηλεκτρισμού στις κατεχόμενες περιοχές για έκτακτες ανάγκες» (πηγή: ο Φιλελεύθερος, 18/2). Δεν νομίζω ότι υπάρχει πρόεδρος της χώρας, ή υπουργός Ενέργειας ή ηγέτης της ΑΗΚ που να έχει επίγνωση ότι τιμώρησε με τον πιο απίστευτο τρόπο τους Κύπριους πολίτες με τις πολιτικές που εφάρμοσαν για δύο τουλάχιστον δεκαετίες. Η χώρα του «βασιλεύοντος ηλίου» βρίσκεται στη θέση αυτή: Δεκέλεια, μαζούτ, ρύποι, πρόστιμο από Ε.Ε. στα 200 εκατ. τον χρόνο, ΑΠΕ, χωρίς σύστημα αποθήκευσης, χειραγώγηση τιμών από τις «μεγάλες αδελφές» των φωτοβολταϊκών. Κανονική ενεργειακή λαίλαπα.

Στο ζήτημα της ηλεκτροδότησης, ΚΕΒΕ και το τ/κ Εμπορικό Επιμελητήριο, έκαναν καλή δουλειά, όταν στην ηγεσία τους ήταν πρόσωπα με θέληση να προσφέρουν αμοιβαίως επωφελείς συμφωνίες. Προφανώς, προχθές, ή και σήμερα, ποιος θα ήθελε να αφήσει τη μάνα του στον συνοικισμό, έτσι, στην παγωνιά; Τα ε/κ νοικοκυριά παίρνουν ρεύμα από τα κατεχόμενα, ας την πούμε από την «ΑΗΚ των Τ/κ» και αντίστροφα. Γιατί όμως κανένα ελαμίτικης κοπής σχήμα δεν διαμαρτύρεται για την «αναγνώριση» της «τδβκ» μέσα από τη διασύνδεση των συστημάτων; Κανένας δεν είπε «μα τι κάνετε, αναγνωρίζετε την ΑΗΚ τους;». Σιωπούν, το κρύο μπροστά. Αλλά αφού περάσει η μπόρα, μπορεί άνετα να πουν τον Απρίλη, «τώρα κλείστε τα οδοφράγματα»!

Πολύ σωστά συμβαίνει η διασύνδεση των συστημάτων ηλεκτροδότησης, τα αμοιβαία συμφέροντα αντέχουν και ξεπερνούν την τρέχουσα μικροπολιτική. Γι’ αυτό κάθε έργο πάνω σε αυτή τη βάση συνιστά θεμελιακής σημασίας εξέλιξη, την οποία τα εκλογικά σκαμπανεβάσματα δεν ακουμπούν – υπάρχει πίσω ευρεία συναίνεση. Γιατί όμως λίγα (ηλεκτρισμός, Μια Μηλιά - λύματα, Τ.Ε. για τη Διατήρηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς), ενώ θα μπορούσε να ήταν πολύ περισσότερα; Το ζήτημα με την «αναγνώριση» συνιστά την πιο προσχηματική πολιτική για να μην προχωρούν έργα κοινής ωφέλειας ή να μη γίνονται συνέργειες που να φέρνουν τις κοινότητες πιο κοντά. «Κέντρο» παραγωγής αυτής της παρελκυστικής πολιτικής, η διπλωματική ελίτ στο ΥΠΕξ. Πρώην επικεφαλής των Τεχνικών Επιτροπών, αφού βρέθηκε μπροστά σε συνεχή προσκόμματα του τύπου «και αυτό δεν γίνεται, συνιστά αναγνώριση», έθεσε το ερώτημα: «πέστε μου γραπτώς για να γνωρίζω και εγώ, τι δεν συνιστά αναγνώριση». Καμιά απάντηση.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον Ιούλιο του 2021, πρότεινε «να αξιοποιηθεί η νεκρή ζώνη για τη δημιουργία ενός μεγάλου φωτοβολταϊκού πάρκου προς όφελος και των δύο κοινοτήτων. Ένα εγχείρημα που θα μπορούσε να συμβάλει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και παράλληλα να λύσει μέρος του ενεργειακού προβλήματος που αντιμετωπίζουν τα δύο μέρη». «Ηλιακός σταθμός ισχύος 36 MW, με φωτοβολταϊκά και συσσωρευτές δυναμικότητας αποθήκευσης τριών ωρών» (πηγή: cyprustimes 8/2/24).

Ο Μάριο Νάβα, επικεφαλής της Γ.Δ. της Επιτροπής για τις Διαρθρωτικές Μεταρρυθμίσεις, επεξήγησε: «Η χρηματοδοτούμενη από την Ε.Ε. μελέτη αξιολόγησης για το έργο, έχει ολοκληρωθεί. Παρουσίασα τα πορίσματα της μελέτης στους διαπραγματευτές των δύο κοινοτήτων στα τέλη Φεβρουαρίου 2024»... «θα μπορούσε να λειτουργήσει στην περιοχή της Πύλας» (πηγή: Καθημερινή 5/11/23).

Η οικονομική πτυχή καλύπτεται από την Ε.Ε., τα άλλα, αφορούν την πολιτική θέληση της ηγεσίας. Δύο Ε/κ ηγέτες και ένας Τ/κ, έχοντας άλλα στο μυαλό τους, άφησαν το project στη φθορά του χρόνου και της προσχηματικής πολιτικής. Η οπισθοδρόμηση είναι πασιφανής. Στην περίοδο της παντοδυναμίας Ντενκτάς, Λέλλος Δημητριάδης και Μουσταφά Ακιντζί, έφεραν σε πέρας το έργο του εργοστασίου επεξεργασίας λυμάτων της χώρας στη Μια Μηλιά, έργο που άντεξε στον χρόνο και στην αποδοχή του από την κοινή γνώμη. Σήμερα, οι μικροπολιτικές απογειώθηκαν και στερούν τη νήσο από τα μεγάλα οφέλη της κοινής λογικής. Είμαστε πιο πίσω και από αυτήν ακόμα την εποχή Λέλλου-Μουσταφά το 1980! Οι ιθύνοντες στο ΥΠΕΞ μιλούν για «κινδύνους» αναγνώρισης, ενώ γνωρίζουν ότι όλα γίνονται από την Ε.Ε., μέλος της οποίας είναι η Κ.Δ. Όμως, λίγο η «πρόσβαση» στον χώρο, λίγο το ακόμα πιο νεφελώδες «να μη δημιουργηθεί προηγούμενο», έχει οδηγηθεί το θέμα, βήμα-βήμα, στις ελληνικές καλένδες. Το ηλιακό πάρκο δεν αναγιγνώσκεται ως ένα έργο προτεραιότητας, δεν τυγχάνει χειρισμού ως ένα έργο κοινής, παγκύπριας ωφέλειας. Ενώ το εργοστάσιο λυμάτων όλης της Λευκωσίας, στη Μια Μηλιά, μοιάζει με ευγενή χειρονομία! Ο Ευρωπαίος αξιωματούχος Μ. Νάβα, μίλησε δημόσια: «Εάν υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και ανησυχίες, η Επιτροπή είναι έτοιμη να βοηθήσει στην εξεύρεση λύσεων» (1/6/24).

Βέβαια, ζήτημα «αναγνώρισης» δεν υφίσταται, είναι τα Η.Ε. και η Ε.Ε., μαζί, που προτείνουν και υποστηρίζουν τα έργα κοινής ωφέλειας. Αν η ομάδα Χριστοδουλίδη ήταν στα πράγματα και πριν, ούτε τη διασύνδεση της ηλεκτρικής ενέργειας θα είχαμε, ούτε τις τεχνικές επιτροπές, ούτε το εργοστάσιο στη Μια Μηλιά. Αλλά σε μια παράλογη κατάσταση πραγμάτων, όπως η σημερινή (ηλεκτρισμός εντάξει, ηλεκτρικό πάρκο «αναγνώριση») μόνο μια υπέρβαση υπάρχει για όλους: η κοινή λογική, η κανονικότητα, η επίλυση. Μάς το υπενθυμίζει με τον τρόπο της (και) η μετεωρολογική υπηρεσία!