Του Λάρκου Λάρκου
Πόσα είναι τα κλειδιά της λύσης; Η συντριπτική πλειοψηφία των Ε/κ έχει έτοιμη την απάντηση. Μόνο ένα. Λίγοι πιστεύουν ότι, κάτω από ορισμένες συγκυρίες, υπάρχει ακόμα ένα. Έρχεται ο Μ.Α. Ταλάτ να μας πει περισσότερα.
Ταλάτ: «Η Τουρκία δεν είναι ένα άκαμπτο σώμα. Η Τουρκία μπορεί να πειστεί σε πολλά θέματα για τα οποία θα υπάρξει συμφωνία από τις κοινότητες. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τον Χριστόφια, για πρώτη φορά, μπήκε στο τραπέζι η διασταυρούμενη ψηφοφορία. Πρώτα είπαμε όχι. Μετά από κάποιο διάστημα, το συζήτησα με τους φίλους μου εδώ και είπαμε ότι είναι μια καλή ιδέα. Θα εμποδίσει την επαναδιαίρεση του νησιού, γιατί ένας Τ/κ ηγέτης ή ένας Ε/κ ηγέτης χρειάζεται υποστήριξη από την άλλη κοινότητα. Το συζήτησα τότε με τον Τούρκο ΥΠΕΞ. Είπε πως, «ήταν μια καινούργια ιδέα» και του απάντησα ότι, «οι καινούργιες ιδέες μπορεί να είναι καλές ιδέες». Ο τότε Τούρκος πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ πείστηκε. Είπε, «είναι μια καλή ιδέα». Έπεισα την Τουρκία σε αυτό το θέμα, που δεν είχε βρεθεί ποτέ στο τραπέζι» (Πηγή: ο Φιλελεύθερος, 2/2/2025).
Σύγκλιση Χριστόφια-Ταλάτ το 2009: Ενιαίος εκλογικός κατάλογος, όλοι οι Κύπριοι ψηφίζουν για πρόεδρο/αντιπρόεδρο με στάθμιση της ψήφου κάθε κοινότητας στο 20%, για να μην εκλέγουν οι Ε/κ και τον αντιπρόεδρο. Σύγκλιση που συνιστούσε ουσιώδη βελτίωση της χωριστικής διαδικασίας της Ζυρίχης και η οποία, όπως περιγράφει ο κ. Ταλάτ, έγινε αποδεκτή από την Άγκυρα. Ωστόσο, μια τόσο θεαματική εξέλιξη, δεν έγινε κτήμα της πλειοψηφίας στην ε/κ κοινότητα, τα εργαλεία επικοινωνίας δεν αξιοποιήθηκαν. Αντίθετα, λίγοι γνωρίζουν για την πρόνοια αυτή, συν τω χρόνω ελάχιστοι πλέον ενδιαφέρονται, ενώ η σιωπή ΜΜΕ γύρω από την αποκάλυψη Ταλάτ, λέει πολλά.
Σήμερα, η πλήρης ακινησία, με χίλια ζόρια για ένα οδόφραγμα. Ωστόσο, όλα ήταν προβλέψιμα. Η τουρκική διπλωματία δεν μπλοφάρει, λέει δημόσια αυτά που υποστηρίζει, στη μια φάση ή στην άλλη. Ο τέως ΥΠΕΞ της Τουρκίας Μ. Τσαβούσογλου δήλωσε ότι «η ε/κ πλευρά αναποδογύρισε το τραπέζι στο Κραν Μοντάνα και ήμουν εκεί. Είπαμε ήδη πριν φύγουμε για το Κραν Μοντάνα ότι διαπραγματευόμαστε για την ομοσπονδία για τελευταία φορά. Μετά από αυτό, υπάρχει κυριαρχική ισότητα, όχι πολιτική ισότητα». Κατά συνέπεια, και για να μην κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας, η εκλογή Τατάρ ήταν το αποτέλεσμα του «αναποδογυρίσματος του τραπεζιού»
Μιλά ένας Τ/κ πολιτικός που προσπάθησε για την επίλυση του Κυπριακού, άρα η γνώμη του έχει πραγματική αξία. Η εκτίμηση Μ.Α. Ταλάτ για το ενδεχόμενο να κερδίσει ο ηγέτης του ΡΤΚ Τ. Ερχιουρμάν στις εκλογές για την ανάδειξη Τ/κ ηγέτη τον προσεχή Οκτώβρη: «Θα είναι μια πολύ θετική εξέλιξη, γιατί γνωρίζουμε ότι ο Ερχιουρμάν θέλει μια λύση στο Κυπριακό. Η άποψή μου για τον Τατάρ είναι ότι με τη στάση του δεν θέλει λύση, διότι γνωρίζει ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση δύο κρατών». Ο κ. Ταλάτ προσθέτει και τη μηχανική της διεκδίκησής της: «Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει επίσης να αναλάβουν ενεργό ρόλο στη διαδικασία επίλυσης του προβλήματος. Αν θυμάστε, κατά τη διάρκεια της περιόδου του σχεδίου Ανάν, οι Τ/κ ήταν πολύ δραστήριοι με κινητοποιήσεις, αν και οι Ε/κ δεν ήταν. Και κατά τη γνώμη μου, χρειαζόμαστε την υποστήριξη της κοινωνίας των πολιτών»
Στην ίδια περίοδο, το Σ.Α. του ΟΗΕ με ψήφισμά του ανανέωσε την παρουσία της UNFICYP στη νήσο για έναν ακόμη χρόνο, έως τις 31/1/26, προτρέποντας
«και τις δύο πλευρές να προσέλθουν στις διαπραγματεύσεις με ανοιχτό πνεύμα, ευελιξία και διάθεση για συμβιβασμό, ώστε να επανεκκινήσουν οι επίσημες συνομιλίες». Αφού το Σ.Α. άσκησε κριτική στην πολιτική Τατάρ με «στήριξη σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στο Ψήφισμα 716 (1991)», κάλεσε και τους δύο ηγέτες να δείξουν «την απαραίτητη πολιτική βούληση και προσήλωση να διαπραγματευτούν ελεύθερα μια κοινά αποδεκτή διευθέτηση υπό την αιγίδα των Η.Ε.». Το Σ.Α. μιλάει για πολλοστή φορά για τη νεκρή ζώνη και «καλεί τις πλευρές να σέβονται την εντεταλμένη εξουσία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στη νεκρή ζώνη και την οριοθέτησή της και να απέχουν από μονομερείς ενέργειες κατά παράβαση αυτής». Άρα «οριοθέτηση» και «εντεταλμένη εξουσία» στη νεκρή ζώνη με την ευθύνη στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ.
Ύστερα, αναφορές σε καταιγισμό από παραβιάσεις στη νεκρή ζώνη «και από τις δύο πλευρές»:
«εγκατάσταση στρατιωτικών συστημάτων παρακολούθησης χωρίς εξουσιοδότηση». Το Σ.Α. «καταδικάζει τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις του στρατιωτικού στάτους κβο, την αύξηση του αριθμού των μη εγκεκριμένων κατασκευών, οι οποίες θέτουν σημαντικές προκλήσεις για τις επιχειρήσεις της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και την εξουσιοδοτημένη εξουσία της». Ζητάει «σεβασμό της εντολής και της ελευθερίας κινήσεων της UNFICYP σε όλη την Κύπρο». Για πολλοστή φορά προτρέπει σε «αυξημένες διακοινοτικές επαφές για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης, ενθαρρύνει νέα ΜΟΕ, ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας, ενέργειες για τη μείωση του κοινωνικοοικονομικού χάσματος μεταξύ των δύο κοινοτήτων, προώθηση του εντός του νησιού εμπορίου, της συμφιλίωσης και της ενεργού εμπλοκής της κοινωνίας των πολιτών»
Το Σ.Α. του ΟΗΕ συνενώνει 15 χώρες, ένα διεθνές σώμα με έντονα πολιτικά χαρακτηριστικά, εδώ μιλά με ειλικρίνεια, με ωριμότητα, επιθυμεί να στείλει ένα μήνυμα για όλους τους Κυπρίους. Γι’ αυτό προειδοποιεί ότι «το status quo δεν είναι βιώσιμο και η απουσία συμφωνίας εντείνει τις πολιτικές εντάσεις και τον κίνδυνο μη αναστρέψιμων αλλαγών στο νησί».
