Του Λάρκου Λάρκου
Μισοάδειο ή μισογεμάτο το ποτήρι στη Νέα Υόρκη; Εδώ που είναι τα πράγματα, η κατάληξη στα ελάχιστα, στην αναζήτηση ενός μελλοντικού κοινού παρονομαστή έχει σημασία. Η είδηση: «Οι ηγέτες συμφώνησαν να έχουν μια άτυπη συνάντηση σε ευρύτερη μορφή στο εγγύς μέλλον, υπό την αιγίδα του γ.γ., για να συζητήσουν την πορεία προς τα εμπρός. Ο Ν. Χριστοδουλίδης συμπλήρωσε: “Θα είναι διευρυμένες όπως στο παρελθόν με τη συμμετοχή και των τριών εγγυητριών δυνάμεων”. Συμφώνησαν επίσης να συναντηθούν στην Κύπρο για να διερευνήσουν το ενδεχόμενο να ανοίξουν νέες διελεύσεις».
Συνάντηση σε ευρύτερη μορφή (με Η.Ε. αλλά και με Ελλάδα, Τουρκία, Μ.Β.) «για να συζητήσουν την πορεία προς τα εμπρός». Τα Η.Ε. θεωρούν ότι οι προσθήκες των τριών (Ελλάδα, Τουρκία, Μ.Β.) ίσως παίξουν έναν προωθητικό ρόλο στην υπόθεση και προφανώς για να καταγραφεί αυτό στην ανακοίνωση, σημαίνει ότι ο γ.γ. ήδη έχει λάβει τη θετική ανταπόκρισή τους. Είναι μια πιθανή εξήγηση: η κα Ολγκίν θεωρεί ότι οι συναντήσεις των δύο ηγετών στο νησί δεν είναι σε θέση να οδηγήσουν κάπου. Ίσως η ίδια να εργάστηκε για να προστεθούν στην εξίσωση Γεραπετρίτης και Φιντάν.
Συμφωνήθηκε επίσης «να συναντηθούν στην Κύπρο για να διερευνήσουν το ενδεχόμενο να ανοίξουν νέες διελεύσεις», κάτι το οποίο συζητείται δημόσια εδώ και καιρό (προτείνονται διάφορα ανοίγματα όπως αυτό της Μιας Μηλιάς, αλλά τίποτε δεν γίνεται). Βέβαια, αυτό θα μπορούσε να το διεξέλθουν οι διαπραγματευτές των δύο πλευρών και αν ένα τέτοιο θέμα μετατρέπεται σε θέμα για τον γ.γ. και στη Νέα Υόρκη, σημαίνει η διαδικασία βρίσκεται σε πλήρη στασιμότητα.
Από εκεί και πέρα ο γ.γ. είπε τα αληθή, ότι «παρά τις προσπάθειες και τη δέσμευση της προσωπικής απεσταλμένης του κας Ολγκίν δεν βρέθηκε κοινό έδαφος μεταξύ των ηγετών στην πορεία προς το κυπριακό ζήτημα» γι’ αυτό και «ενθάρρυνε τους ηγέτες να εξετάσουν πώς να γεφυρώσουν το χάσμα στις θέσεις τους και να οικοδομήσουν ξανά την εμπιστοσύνη για να επιτρέψουν την κίνηση που οδηγεί σε διευθέτηση».
Μέσα στην ίδια συγκυρία, το Κέντρο Μελετών για τη Μετανάστευση, την Ταυτότητα και τα Δικαιώματα (CMIRS) οργανώνει κάθε τρεις μήνες «εδώ και χρόνια» έρευνες κοινής γνώμης «με δείγμα 500 ατόμων» ανάμεσα στην τ/κ κοινότητα. Η διευθύντρια του Κέντρου Μινέ Γιουτζέλ επιμένει στα δύσκολα. Οι αριθμοί στην έρευνα του Σεπτέμβρη:
Το 59% δήλωσε ότι «επιθυμεί διευθέτηση του Κυπριακού», ενώ το 40,9% δήλωσε ότι «δεν επιθυμεί συμφωνία». Παράγοντες που έχουν επηρεάσει αρνητικά την αισιοδοξία των Τ/κ: μακρά διακοπή των συνομιλιών μετά το Κραν Μοντανά, οι παρεμβάσεις (της Άγκυρας) και η αλλαγή ηγεσίας στην τ/κ κοινότητα το 2020 και το ατελέσφορο αποτέλεσμα των προσπαθειών του ΟΗΕ. Οι Τ/κ διατηρούν τα ίδια ποσοστά με την περίοδο του σχεδίου Ανάν ως προς την επιθυμία τους για λύση και συμφωνία στο Κυπριακό.
Οι αριθμοί: «Πώς θα ψήφιζαν εάν από τις διαπραγματεύσεις των δύο ηγετών προκύψει ένα σχέδιο το οποίο θα υποβληθεί σε δημοψήφισμα, το 31,17% είπε πως θα ψήφιζε σίγουρα όχι, το 8,30% μάλλον όχι, το 24,29% μάλλον ναι, το 30,16% δήλωσε ότι θα ψήφιζε σίγουρα ναι, ενώ το 6,07% είπε ότι δεν είναι βέβαιο» (Πηγή, ΚΥΠΕ, 15/10).
Στην ε/κ κοινή γνώμη αυτοί οι αριθμοί ηχούν παράξενα, αλλά είναι, εδώ, ακέραιοι. Ελάχιστη εργασία γίνεται στην ε/κ κοινωνία (κόμματα, πανεπιστήμια, δεξαμενές σκέψης κ.λπ.) στο να μελετηθούν τάσεις, αλλαγές, επιλογές της τ/κ κοινότητας. Η συνήθης αδιαφορία, παρά το γεγονός ότι όλα αυτά αφορούν στο σύνολο των Κυπρίων, καθώς οι τάσεις σε μια κοινότητα επηρεάζουν την άλλη και ανάποδα. Οι δημοσκοπήσεις είναι καθοδηγητικός μπούσουλας για σοβαρούς πολιτικούς, μπορούν να αναλύσουν τις ανησυχίες της κοινής γνώμης, ώστε να κατευθύνουν την πολιτική τους στις λύσεις. Αυτό έκαναν Ιρλανδοί πολιτικοί με γκάλοπ-εργαλεία (τι θέλει η κοινή γνώμη, τι φοβάται, τι πρώτο, τι δεύτερο κ.λπ.) ώστε να ωριμάσει και να έρθει η «Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής».
Παρά την ηγεσία Τατάρ και τις γνωστές καθημερινές του δηλώσεις, «οι Τ/κ διατηρούν τα ίδια ποσοστά με την περίοδο του σχεδίου Ανάν ως προς την επιθυμία τους για λύση». Η εξήγηση αφορά κάτι βαθύτερο, πολύ πέραν από τον ένα ή τον άλλο γ.γ.: είναι η επιθυμία της πλειοψηφίας των Τ/κ να γυρίσει σελίδα, να βγει στον σύγχρονο κόσμο. Να αποκτήσει τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η ιδιότητα του Ευρωπαίου πολίτη (ταξίδια, σπουδές, προγράμματα). Να μην αποτελεί «παράρτημα» της Άγκυρας. Να κατοχυρώσει την κοινοτική της ταυτότητα στο πλαίσιο μιας λύσης ΔΔΟ με πολιτική ισότητα, όπως διαλαμβάνεται στα κείμενα των Η.Ε. Η πλειοψηφία των Τ/κ παραμένει στον στόχο της λύσης, η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν τους ικανοποιεί. Οι ζυμώσεις, οι αναζητήσεις δεν μπαίνουν στο ψυγείο. Ο Ε. Τατάρ κέρδισε τις εκλογές με τους γνωστούς τρόπους το 2020, αλλά σήμερα είναι ο ηγέτης του προοδευτικού ΡΤΚ Τ. Ερχιουρμάν που βρίσκεται πρώτος στις έρευνες κοινής γνώμης. Το ΡΤΚ με 36,79% προηγείται του ΚΕΕ με 35,16% (γκάλοπ, 16/10). Ο δήμαρχος του τ/κ δήμου Λευκωσίας Μ. Χαρματζί έχει μέλλον: «Βουλιάζουμε ολοένα και περισσότερο μέσα σε μια κινούμενη άμμο. Σε αυτή τη φάση, παίζουμε σκουός, ενώ πρέπει να παίξουμε τένις. Τώρα ρίχνουμε την μπάλα στον τοίχο» (πηγή: Πολίτης, 13/10).
