Του Λάρκου Λάρκου
Η φράση «9/11 του Ισραήλ» ανήκει στον εκπρόσωπο Τύπου των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων Nir Dinar. Ύστερα μίλησε ο υπ. Άμυνας Yoav Gallant: «Η τιμή που θα πληρώσει η Λωρίδα της Γάζας θα είναι τόσο βαριά που θα αλλάξει τις πραγματικότητες για τις γενιές που ακολουθούν». Η συνέχεια. Εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού μίλησε «για επιστράτευση εφέδρων της τάξης των 100.000» (πηγή: Reuters, 9/10).
Το Ισραήλ, με βάση το ισοζύγιο δυνάμεων, μπορεί να θέσει ξανά ολόκληρη τη Λωρίδα της Γάζας υπό τον έλεγχό του. Η επίθεση της Χαμάς δεν αντέχει στο χρόνο/ισοζύγιο, έδαφος, πληθυσμός, και κυρίως υπεροχή της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας. Το Ισραήλ θα νικήσει στη στρατιωτική επιχείρηση, αλλά δεν μπορεί να νικήσει τον πόλεμο –τώρα και για πάντα. Ο Ισραηλινός δημοσιογράφος Gideon Levy σημειώνει πως «μερικές εκατοντάδες ένοπλοι Παλαιστίνιοι παραβίασαν τον φράχτη και εισέβαλαν στο Ισραήλ με έναν τρόπο που κανένας Ισραηλινός δεν θα μπορούσε να διανοηθεί. Μερικές εκατοντάδες άνθρωποι απέδειξαν ότι είναι αδύνατο να φυλακίσεις δύο εκατομμύρια ανθρώπους για πάντα χωρίς να πληρώσεις ένα σκληρό τίμημα» (Haaretz: 9/10). Πριν από 20 χρόνια έλεγχε απόλυτα την Λωρίδα και το ίδιο το Ισραήλ αποφάσισε να κάνει πίσω και να δώσει κάποια αυτονομία στους κατοίκους της. Με περισσότερη αυτονομία και στη Δυτική Όχθη, γι’ αυτό και η Παλαιστινιακή Αρχή έχει κάποιες αυτόνομες διαδικασίες με έδρα τη Ραμάλα.
Αν και δεν βλέπει τα φώτα της δημοσιότητας, η σύγκρουση ανάμεσα στους Παλαιστινίους και τους Ισραηλινούς διεξάγεται καθημερινά με άλλα μέσα: με κουζινομάχαιρα που χρησιμοποιούν νεαροί Παλαιστίνιοι σε επιθέσεις κατά Ισραηλινών, με στροφή των αυτοκινήτων από Παλαιστινίους κατά Ισραηλινών που περπατούν σε πεζοδρόμια στις πόλεις, με πέτρες κατά ισραηλινών οχημάτων και κάψιμο ελαστικών αυτοκινήτων. Ταυτόχρονα και σε συνδυασμό με την άνθιση της πιο ακροδεξιάς κυβέρνησης στο Ισραήλ, έποικοι από ισραηλινούς οικισμούς επιτίθενται κατά παλαιστινιακών χωριών. Τα πιο πάνω δείχνουν πως, ενώ η στρατιωτική υπεροχή του Ισραήλ είναι πασιφανής, εξίσου πασιφανές είναι πως τον πόλεμο δεν μπορεί να τον κερδίσει μόνο με αυτήν –οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης, οι αποκλεισμοί, η καθημερινή στέρηση απλών δικαιωμάτων, φτιάχνει τη βάση για διαιώνιση της σύγκρουσης «με άλλα μέσα». Το Ισραήλ, όπως έχει το απάνω χέρι στον πόλεμο, έχει το απάνω χέρι και στην ειρήνη. Χάθηκαν ευκαιρίες όπως η συμφωνία του Όσλο. Προσπάθησαν ηγέτες όπως ο Γ. Ράμπιν, ο Σ. Πέρεζ, η Τ. Λίβνι, όπως και από την άλλη πλευρά ο Γ. Αραφάτ. Τώρα είμαστε εδώ: Ισραηλινός στρατηγός δηλώνει πως «η δουλειά μας είναι να μην έχει ξανά η Χαμάς στρατιωτικές δυνατότητες και να μην ξανακυβερνήσει τη Λωρίδα της Γάζας». Κάτω από τις σημερινές συνθήκες κανένας δεν μιλά για συνομιλίες ανάμεσα σε ισραηλινή και παλαιστινιακή ηγεσία της Φατάχ/Μ. Αμπάς. Πάρα ταύτα, η διπλωματία μπορεί να δει πέρα από την συγκυρία. Το υλικό για τη λύση των δύο κρατών σε συνθήκες ασφαλείας για Ισραήλ και Παλαιστίνη (Νετανιάχου - Αμπάς) συγκροτήθηκε το 2014 από τις ΗΠΑ με την προσπάθεια Κέρι (11 επισκέψεις του στην περιοχή) με την στήριξη Ομπάμα - Μπάιντεν. Η ηγεσία της Χαμάς ανήκει στο παρελθόν. Η στήριξη της μετριοπαθούς Φατάχ παράγει δυνατότητες για το μέλλον. Οι συγκυρίες δεν επιτρέπουν κάτι σε αυτό το στάδιο. Αλλά η ιστορία της Μ. Ανατολής λέει πως οι πόλεμοι παράγουν ευκαιρίες και εξελίσσονται σε «ατμομηχανή» των διαπραγματεύσεων.
Η γεωπολιτική στην περιοχή αλλάζει. Ο πρίγκιπας διάδοχος της Σ. Αραβίας Μοχάμαντ Μπιν Σαλμάν παίζει επιθετικά: φέρνει τον Άσαντ πίσω στην Αραβική Λίγκα. Μεσολαβεί για επίλυση στον εμφύλιο στο Σουδάν. Ανταλλάσσει διπλωμάτες με τον Ιράν. Στέλνει πρέσβη στην παλαιστινιακή Αρχή με έδρα το Αμάν. Κυρίως όμως συνομιλεί με ΗΠΑ για αποκατάσταση των σχέσεων Ισραήλ – Σ. Αραβίας. Η επίθεση της Χαμάς συνδέεται –κυρίως με το τελευταίο. Τρεις οι μεγάλοι παίκτες στη ΜΑ: Ισραήλ, Σ Αραβία, Ιράν. Η προσέγγιση των δύο, Ισραήλ – Σ.Α., μειώνει τον χώρο επιρροής του Ιράν. Αυτό δεν αρέσει στις οργανώσεις τις οποίες στηρίζει η Τεχεράνη: Χεζμπολλάχ, Χαμάς.
Η λύση των δύο κρατών –Ισραήλ, Παλαιστίνη– σε ασφαλή σύνορα και πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ είναι αναγκαία. Δυνάμεις της ισραηλινής αντιπολίτευσης (Λαπίντ, Μιχαέλι, Λίβνι) στηρίζουν τη λύση αυτή, και στην αντίπερα όχθη η οργάνωση του Γ. Αραφάτ, η «Φατάχ» με πρόεδρο τον Μ. Αμπάς. Το 2014 κορυφώθηκε η διπλωματική προσπάθεια των ΗΠΑ για επίλυση στο Μεσανατολικό. Η προσπάθεια των Ομπάμα-Μπάιντεν - Κέρι ήταν ειλικρινής, αλλά ημιτελής. Ο Β. Νετανιάχου με την πλήρη στήριξη του εβραϊκού λόμπι στις ΗΠΑ υπονόμευσε την προσπάθεια Κέρι και στήριξε Τραμπ. Ο Β. Νετανιάχου με στήριξη AIPAC και ρεπουμπλικάνων εκφώνησε λόγο στο Κογκρέσο με στόχο να ακυρωθεί η «Συμφωνία των Έξι» γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν –πρωταγωνιστής της υπογραφής της ο Ομπάμα! Ο Τραμπ εξελέγη πρόεδρος, έβγαλε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία. Έκτοτε το ζήτημα παραπαίει. Μία από τις παρενέργειες της ακύρωσής της εκδηλώθηκε στις 7/10 με τις τυφλές πολιτικές της φιλοϊρανικής Χαμάς.
Ενδιαφέρουσα δημοσκόπηση στην Jerusalem Post: «4 στους 5 Ισραηλινούς θεωρούν ότι η κυβέρνηση και ο Β. Νετανιάχου ευθύνονται για τη μαζική εισβολή της Χαμάς - Dialog Center. Το 86% είπε ότι η αιφνιδιαστική επίθεση στη Γάζα συνιστά αποτυχία της ηγεσίας της χώρας, ενώ το 92% είπε πως ο πόλεμος προκαλεί άγχος. Το 56% είπε ότι ο Νετανιάχου πρέπει να παραιτηθεί στο τέλος του πολέμου, με το 28% των ψηφοφόρων του κυβερνητικού συνασπισμού να ασπάζονται αυτή την άποψη» (πηγή «Πολίτης», 12/10).
