Του Λάρκου Λάρκου
Στις μέρες μας ακούγονται ερωτηματικά για το ποια στρατηγική είναι σκόπιμη, ώστε να κερδίσουμε το στοίχημα της επίλυσης του Κυπριακού. Άλλοι μιλούν για «επανατοποθέτηση», άλλοι για «κόστος» στην Τουρκία, άλλοι βλέπουν «δώρα στην κατοχική δύναμη», άλλοι προκρίνουν τη στρατηγική της «περιχαράκωσης» με ηχηρές διακηρύξεις στα επουσιώδη. Στη δεσπόζουσα τάση εμφανίζεται ως αυτάρεσκη δικαίωση γύρω από το κέλυφος της ε/κ «καθαρότητας, ότι δηλαδή η ε/κ ηγεσία τα κάνει όλα σωστά, άρα δεν χρειάζεται να προβληματιστεί για οτιδήποτε. Το «αλάνθαστον» οδηγεί σε εκτεταμένη αδράνεια, καθώς η αδράνεια συνοδεύεται, κατά κανόνα, με εκκωφαντική σιωπή στα μεγάλα. Δεν είναι, όμως, όλες οι πολιτικές «ίσα βάρκα, ίσα νερά», άλλες δοκιμάστηκαν και απέτυχαν, άλλες έφεραν στρατηγικής σημασίας νίκες, αυτές που συχνά προσπερνούμε λες και δεν έγιναν. Ίσως γι’ αυτό, στο ισόγειο του κτιρίου του ΥΠΕΞ έκαναν προτομή του Γ. Κρανιδιώτη, για να θάβουν από κάτω τις ιδέες του.
Την ωφέλιμη πολιτική για την Κύπρο σήμερα, μπορεί να τη θωρακίσουν, 1ο, η ωριμότητα του κυπριακού λαού, 2ο, οι Ευρωπαϊκές Συνθήκες και, 3ο, η οικοδόμηση κοινών συμφερόντων.
Η λύση μπορεί να προκύψει μόνο με καθαρή στρατηγική: Να αξιοποιήσουμε το πολύ σημαντικό «Πλαίσιο Γκουτέρες» με τις προσθήκες που έδωσε η Μ.Α. Ολγκίν το περασμένο καλοκαίρι στη συνάντησή της με Γ. Γεραπετρίτη και Χ. Φιντάν. Το Πλαίσιο απαντά σε όλες τις βασικές ανησυχίες των Κυπρίων, καταθέτοντας τη χρυσή τομή για να επιτευχθεί ο στόχος
Να αξιοποιήσουμε την Ε.Ε. ως «καταλύτη» της λύσης: Νέο σύστημα ασφάλειας που να προσιδιάζει σε κράτος-μέλος, ευρώ για όλη την Κύπρο, μεταβατικές περίοδοι, ανασυγκρότηση, υποδομές, προσαρμογή της οικονομίας στα στάδια της λύσης, πολιτικές για τη συνεργασία και τη συμφιλίωση, ανοικοδόμηση Αμμοχώστου κ.λπ.
Με πρωτοβουλίες σε όλα τα επίπεδα. Στη διπλωματία, όπως λ.χ. με την παροχή τεχνογνωσίας στην τ/κ κοινότητα, με διεύρυνση του Κανονισμού Πράσινης Γραμμής για να προετοιμαστεί για τη συμμετοχή της στην Ε.Ε. – εκτός άλλων, η προετοιμασία για την ένταξη προβλέπεται από τη Συνθήκη Προσχώρησης του 2003. Η Κύπρος διαθέτει εξαιρετικούς τεχνοκράτες, φτάνει βέβαια να κοιτάξουμε για να τους δούμε
Μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα, αν κατανοήσουμε ότι η μεγάλη εξέλιξη ήρθε την 1η Μαΐου 2004.
Πρώτο, γιατί αναπτύχθηκε μια διαφορετική στρατηγική – οφέλη για την Κύπρο, πρόοδος στην ευρωτουρκική σχέση, κέρδη για όλους. Άρα ευρωπαϊκή στρατηγική επίλυσης κατά το «πρότυπο» του 1999.
Δεύτερο, η στρατηγική αυτή μπορεί να είναι η συνεκτική ύλη που θα ξεπερνά ιστορικές επιφυλάξεις, ή διαφωνίες, ανάμεσα στις δύο κοινότητες και θα κτίζει πάνω σε μια ευρύτερη, κοινή, ευρωπαϊκή στέγη.
Τρίτο, θα βγούμε από τα αδιέξοδα αν εμβαθύνουμε στο πώς παίζεται το παιχνίδι μέσα στο ευρωπαϊκό γήπεδο και αναλάβουμε τις κατάλληλες πρωτοβουλίες. Τίποτε δεν είναι έτοιμο στο πιάτο και κανένας δεν θα μας πει «ελάτε, καθίστε, έτοιμο το γεύμα». Με καθαρές πολιτικές μπορούμε να το κατακτήσουμε, με κοινοτική αλληλεγγύη, με συμμαχίες. Το έργο της επίλυσης του Κυπριακού είναι ένα μεγάλο έργο ελευθερίας, ένα έργο εκσυγχρονισμού της κοινωνίας μας και ένα έργο αλλαγής πολιτιστικού παραδείγματος – από την ε/κ «μονολιθικότητα», στην καλλιέργεια της κουλτούρας της συνεννόησης και της συνεργασίας μέσα στην Κύπρο και μέσα στην Ε.Ε.
Όταν μια κοινωνία ενδιαφέρεται να λύσει προβλήματα, όταν μια ηγεσία έχει σχέδιο και αξιοποιεί συγκυρίες, τότε μπορεί να γυρίσει σελίδα. Η παραποίηση της κοινής λογικής παράγει παραποιημένα σχήματα, ωστόσο, η Κύπρος θα έπρεπε να τα είχε επιλύσει εδώ και πολλές δεκαετίες. Η Κύπρος ανήκει στον κόσμο της και ο κόσμος της συντίθεται από Ε/κ, από Τ/κ, από Μαρωνίτες, από Αρμένιους, από Λατίνους. Κάθε ένας έχει το δικαίωμα να αισθάνεται περήφανος για την ταυτότητά του, όλες μαζί οι ταυτότητες συγκροτούν το δικό μας «Κοινόν των Κυπρίων». Τα αυτονόητα, οι απλές έννοιες όπως τι είναι έθνος, τι είναι κράτος, τι είναι ιθαγένεια, ή υπηκοότητα, συνιστούν πεδίο για βαθιά σύγχυση σε πολλούς Ε/κ νέους. Επιπρόσθετα, το άλυτο Κυπριακό διασφαλίζει μούχτιν πρόσβαση στην άρνηση χωρίς θέση, στο σύνθημα και όχι στην τεκμηρίωση, διασφαλίζει επίσης μέρισμα στο «πάλι με χρόνια» και όχι στις πραγματικές αγωνίες των προσφύγων, ώστε εν ζωή να δουν ότι «μπορούμε καλύτερα».
Παλαιόθεν και ώς τώρα, εφευρίσκουμε μέσω της ε/κ τεχνητής νοημοσύνης κάθε ανάλυση που οδηγεί στο να μην παίρνουμε αποφάσεις στον κατάλληλο χρόνο. Η έσχατη εφεύρεση: τώρα η Τουρκία είναι «αναβαθμισμένη», άρα «αφήστε τα όλα παρακάτω». Η γεωπολιτική της περιοχής εδώ και 75 χρόνια έχει ολοφάνερες σταθερές. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον η Κύπρος έχει τα δικά της πλεονεκτήματα, φτάνει να ανοίξει τον χάρτη και να αξιοποιήσει την κοινή λογική: κανονική «άγκυρα» στην Α. Μεσόγειο, διπλωματία των διασυνδέσεων, συμμετοχή στην Ε.Ε. κ.ά. Δύο δρόμοι είναι μπροστά μας: είτε κουτουλάς πάνω στον τοίχο, είτε αξιοποιείς τα δικά σου πλεονεκτήματα. Είτε προωθείς λύσεις, είτε κάνεις περιοδείες για να γεμίζουν με ήσσονος σημασίας ύλη τα δελτία των 8:00 μ.μ.
