Του Λάρκου Λάρκου
Στις 3 Αυγούστου ο Ν. Χριστοδουλίδης αποκάλυψε πρόσκληση για Τριμερή –που ήταν βολιδοσκόπηση– σε μια δημόσια εκδήλωση! Στις 22 Αυγούστου ο Ε. Τατάρ έσπευσε να δηλώσει ότι «μόλις χθες λάβαμε ένα τηλεφώνημα από τα Η.Ε. Είχαν μεγάλη προσδοκία να μας φέρουν στο τραπέζι τον Σεπτέμβριο»- δηλώσεις «στο περιθώριο συνάντησης με επιχειρηματίες στο Μπάρτιν της βόρειας Τουρκίας»! («Καθημερινή», 22/8).
Αυτές οι ανώριμες συμπεριφορές οφείλονται κυρίως στη λανθασμένη τακτική των Η.Ε. Αν βολιδοσκοπείς, επιβάλλεται να ξεκαθαρίζεις την ιδιωτικότητα της συνομιλίας, καθώς και το ποιος και πότε θα ανακοινώσει κάτι που έχει συμφωνηθεί, εφόσον συμφωνηθεί. Όποια πλευρά το παραβιάσει, κάτι που τα Η.Ε. έχουν την ευθύνη να προκαθορίσουν, έχει και την αποκλειστική ευθύνη για τον χειρισμό. Αλλά τέτοια ώρα (στο παρά ένα) τέτοια λόγια.
Ο Ερσίν Τατάρ είναι βαθιά προσηλωμένος σε μια πολιτική αντίληψη μακριά από τον σύγχρονο κόσμο: «Θα καθίσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μόνο με την επιβεβαίωση της κυριαρχικής ισότητας και της κρατικής μας υπόστασης». Για τις θέσεις αυτές τον επικρίνει έντονα ο επικρατέστερος για να εκλεγεί στη θέση του, Τ. Ερχουμάν. Η παρέμβαση Τατάρ ολοφάνερα βρίσκεται έξω από τα ψηφισμένα κείμενα των Η.Ε. Αλλά έρχεται ο κυβερνητικός εκπρόσωπος για να δείξει ποια είναι και η πραγματική έγνοια του Ν. Χριστοδουλίδη: «Οτιδήποτε ξεφεύγει από το πλαίσιο, που είναι επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν, στη βάση των ψηφισμάτων των Η.Ε., του μέχρι σήμερα κεκτημένου των συνομιλιών και των αρχών και αξιών της Ε.Ε., δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό». Αλλά αυτά, δεν ηχούν ως πειστικά. Δέχεται ο Ν. Χριστοδουλίδης το πλαίσιο Γκουτέρες όπως το διαμόρφωσε ο γ.γ. στις 30/6/17; Προφανώς τα κολοκυνθίζει. Προς τι οι προσθήκες για τα ψηφίσματα των Η.Ε., προσθήκες για το κεκτημένο, προσθήκες για τις αξίες της Ε.Ε., όταν το πλαίσιο Γκουτέρες είναι το αποτέλεσμα όλων των πιο πάνω τίτλων μαζί; Οι πολλοί τίτλοι και οι πολλές προσθήκες συνιστούν τη γνωστή από την εποχή Αναστασιάδη μέθοδο, πως, παίζοντας σε διάφορα ταμπλό, έχεις περισσότερη ευχέρεια να ξεγλιστρήσεις...
Τα Η.Ε. προφανώς κάτι έχουν υπόψη τους και φαίνεται να συγκαλούν συνάντηση στη Νέα Υόρκη . Ο αρθρογράφος της «Γενί Ντουζέν» Σερχάτ Ιντζιρλί έγραψε (9/8) πως τα Η.Ε. έχουν ετοιμάσει «δύο πακέτα με 5 κύρια κεφάλαια. Στο πρώτο πακέτο που θα συζητηθεί πρώτα, περιλαμβάνονται τα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων, η απόσυρση στρατού και η πολιτική ισότητα. Στη συνέχεια θα συζητηθεί το δεύτερο πακέτο που περιλαμβάνει εδαφικό, περιουσιακό και “αλλοδαπούς κατοίκους”». Γράφει επίσης ότι «η Τουρκία έχει δεχθεί την έναρξη διαπραγματεύσεων» και το «πρόγραμμα πακέτων». Εφόσον αυτό το δημοσίευμα ευσταθεί, σημαίνει ότι τα Η.Ε. έχουν αποφασίσει να προκαλέσουν την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων – με τον έναν τρόπο (τον θετικό) ή τον άλλο (τον αρνητικό). Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαίο να γίνει, για να αξιολογηθεί η θέση των πλευρών στο πραγματικό γήπεδο, και με την ελπίδα, τα Η.Ε., σε περίπτωση νέας αποτυχίας, να έχουν τη θέληση να ενημερώσουν επιτέλους (!) την κοινή γνώμη!
Την ίδια περίοδο καταγράφονται: «διαφωνίες των συμπολιτευόμενων κομμάτων με την κυβέρνηση στο θέμα του Κυπριακού, αρχίζουν να βγαίνουν προς τα έξω. Η μουρμούρα άρχισε να εκφράζεται πλέον και δημόσια σε σχέση με το πράσινο φως της Λευκωσίας για τη συμμετοχή του Τούρκου ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών» («Ο Φιλελεύθερος», 20/8). Υπάρχει παρεξήγηση, κανένα πράσινο φως δεν υπάρχει. Τον περασμένο Φεβρουάριο ο ΥΠΕΞ Κ. Κόμπος έθεσε δέκα όρους στο Συμβούλιο για να προσκληθεί ο κ. Φιντάν. Όλοι, και οι «26», αγνόησαν Κόμπο και έτσι υποχρεώθηκε να ανακρούσει πρύμναν –την πρύμναν–τη βάφτισε μάλιστα και «πράσινο φως». Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος έδωσε νέα έμφαση στο ζήτημα υιοθετώντας βαρύγδουπες αναφορές: «Η απόφαση της Λευκωσίας να επιτρέψει τη συμμετοχή του Τούρκου ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν, στο επόμενο άτυπο ΣΥΕ της Ε.Ε. στις 29/8, αποτελεί στρατηγική κίνηση υψηλής πολιτικής αξίας. Πρόκειται για μια ενέργεια καλής θέλησης η οποία εντάσσεται στις προσπάθειες της ε/κ πλευράς, για επανέναρξη διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό» (ΡΙΚ, 19/8). Η διασύνδεση δεν προκύπτει από χειρισμούς Κόμπου ή δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου, αλλά μπορεί να προκύψει μέσα από σκληρή προσπάθεια για την επεξεργασία μιας στρατηγικής πάνω σε τρία επίπεδα:
1) Καθαρή θέση της ε/κ ηγεσίας υπέρ της επίλυσης του Κυπριακού. Η Ε.Ε. επιδιώκει επίλυση, ένα κράτος, ανάπτυξη του κεκτημένου σε ολόκληρο το νησί, όπως προνοεί η Συνθήκη Προσχώρησης. Χωρίς καθαρή βάση (εδώ έγκειται η πολιτική βαρύτητα που διαθέτει το πλαίσιο Γκουτέρες), δεν επιτυγχάνεται η απόκτηση/ενίσχυση ερεισμάτων. Χωρίς ξεκάθαρη αλλαγή σε αυτό το κομβικό σημείο, η αξιοπιστία της ε/κ ηγεσίας θα παραμένει διαρκώς εν αμφιβόλω. Το ότι ο Ευρωπαίος ΥΠΕΞ Ζ. Μπορέλ εγκατέλειψε εδώ και καιρό κάθε ανάμειξη/δοκιμή στο Κυπριακό, έπρεπε να είχε διδάξει κάτι στην ε/κ ηγεσία –Μπορέλ, ο αποδέκτης των αιτημάτων της Λευκωσίας για τις περίφημες «κυρώσεις».
2) Η διαμόρφωση επεξεργασμένης στρατηγικής υπέρ της ενίσχυσης της ευρωτουρκικής σχέσης, όπως διαμορφώνεται σε αυτό το στάδιο, με αιχμή της, τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης Ε.Ε.-Τουρκίας.
3) Μια επεξεργασμένη στρατηγική και μια ενημερωμένη κοινή γνώμη μπορεί να στηρίξει ένα εγχείρημα ανάλογης βαρύτητας με εκείνο της περιόδου 1999-2004. Πειστική παρουσίαση/εξήγηση στην κοινή γνώμη (τα δεδομένα, τα πλεονεκτήματα, οι δυσκολίες, οι προοπτικές). Το μόνο στρατηγικό πλεονέκτημα που διαθέτει η Κύπρος μπορεί να το διασυνδέσει στο πλαίσιο μιας πολιτικής win-win (αμοιβαίου οφέλους) Κύπρος, Ε.Ε., Τουρκία –με χορηγό τού οφέλους την Ε.Ε. Από μια τέτοια εξέλιξη η Κύπρος είναι ο πρώτος ωφελημένος. Κανένας όμως δεν θα μας προσφέρει στο πιάτο οτιδήποτε, χρειάζεται να το κατακτήσουμε με το σχέδιο και τη δουλειά μας.
