Του Απόστολου Τομαρά
Αν κάποιος δεν είχε παρακολουθήσει, το προηγούμενο διάστημα, τις δηλώσεις του ισραηλινού πρωθυπουργού για τον EastMed και το τερματικό LNG στην Κύπρο και δεν γνώριζε πως τα ενεργειακά ήταν το κορυφαίο θέμα των οκτώ προηγούμενων τριμερών, αβίαστα θα συμπέρανε πως οι ηγέτες Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ είχαν σοβαρότερα θέματα να ασχοληθούν στην 9η τριμερή της Λευκωσίας. Τα ενεργειακά που κάποτε επικάλυπταν τους υπόλοιπους τομείς συνεργασίας των τριών χωρών, απλά ήταν ένα θέμα της ατζέντας των συζητήσεων.
Ακόμα και αυτός ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, στις δηλώσεις του, μετρημένες αναφέρθηκε δυο φορές στα ενεργειακά και στην τετριμμένη τοποθέτηση πως «το φυσικό αέριο και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι πρωταρχικός πυλώνας συνεργασίας στην περιοχή, ιδιαίτερα υπό το φως των πρόσφατων γεωγραφικών εξελίξεων και της ενεργειακής ανασφάλειας». Ωστόσο την παράσταση έκλεψε ο ισραηλινός πρωθυπουργός όταν αναφέρθηκε στα ιδιαίτερα αγαπητά, όπως φάνηκε, για τους ισραηλινούς γαλακτοκομικά εδέσματα, γιαούρτι και χαλούμι. Οι εποχές όπου οι υδρογονάνθρακες και οι αγωγοί Φυσικού Αερίου (ΦΑ) μονοπωλούσαν τις τριμερείς ανήκουν στο παρελθόν, όπως παρελθόν πρέπει να αποτελεί και ο άκρατος ενθουσιασμός στη Λευκωσία κάθε φορά που γινόταν ένα βήμα εντός της ΑΟΖ ή σε πολιτικό επίπεδο. Ειδικά για τον αγωγό EastMed δεν ειπώθηκε ούτε ένα νι. Ούτε και από αυτόν τον Βενιαμίν Νετανιάχου, τον πολιτικό που τον έβγαλε από τα αζήτητα το 2016 και τον κατέστησε κορυφαία πολιτική, της συνεργασίας Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ. Ωστόσο ο ισραηλινός πρωθυπουργός είπε κάτι που θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από Κύπρο και Ελλάδα προκειμένου το εβραϊκό κράτος να μην στραφεί προς το plan B που είναι η Τουρκία.
Τι είπε ο ισραηλινός πρωθυπουργός σε ελεύθερη απόδοση; Αρκετά τα λόγια για τα γκάζια, αρκετά η άσκηση πολιτικής για εσωτερική κατανάλωση ήλθε η ώρα για έργα. Δημόσια υπέδειξε πως Κύπρος και Ελλάδα θα πρέπει να πάρουν αποφάσεις για τις εξαγωγές ΦΑ σημειώνοντας πως οι αποφάσεις αυτές θα πρέπει να ληφθούν το αργότερο μέχρι τους 6 μήνες. Για όσους τους διαφεύγει η Ελλάδα δεν έχει ξεκινήσει καν τις γεωτρήσεις, η δε Κύπρος έχει βαλτώσει στο κοίτασμα «Αφροδίτη». Ακόμα και αν η Λευκωσία έπιανε τις επιδόσεις του τζαμαϊκανού σπρίντερ Γιουσέιν Μπολτ δεν θα μπορούσε μέσα σε 6 μήνες να καλύψει τον χαμένο χρόνο. Ειδικά τώρα που η διαχειρίστρια εταιρεία του κοιτάσματος ζητά αναθεώρηση του συμβολαίου εκμετάλλευσης. Είτε μας αρέσει είτε όχι τα ενεργειακά ξεφούσκωσαν και φάνηκε πως για πολλά χρόνια ήταν κορυφαίο εργαλείο πολιτικής για εσωτερική κατανάλωση. Στη γειτονική Αίγυπτο που οι Αιγύπτιοι δεν φαίνεται να συγκινούνται τόσο με τα ενεργειακά για το θεαθήναι, το κοίτασμα Ζορ ανακαλύφθηκε πέντε χρόνια μετά από το «Αφροδίτη» και ήδη αξιοποιείται εμπορικά. Εμείς εδώ έχουμε χάσει το λογαριασμό πόσες φορές αναθεωρήσαμε το πλάνο εκμετάλλευσης. Ο Βενιαμίν Νετανιάζου είπε και ελάλησε. Την ίδια ώρα ο υπουργός Ενέργειας της κυβέρνησής του τουίταρε τις επαφές που είχε με τον τούρκο ομόλογό του για συνεργασία στα ενεργειακά. Σε διαφορετική περίπτωση, το είπε μεταξύ σοβαρού και αστείου. Η συνεργασία με το Ισραήλ θα μπορούσε να επικεντρωθεί στα γαλακτοκομικά, τα σύνορα του οποίου πολύ σύντομα θα ανοίξουν. Μάλιστα αναφέρθηκε ειδικά στο ελληνικό γιαούρτι και το κυπριακό χαλούμι, προϊόντα τα οποία δεν χρειάζονται περίπλοκες διαδικασίες για εξαγωγή.
