Χθες, 12 Νοεμβρίου 2024, η προταθείσα Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας, Kaja Kallas, παρουσίασε στους ευρωβουλευτές το όραμά της για την εξωτερική πολιτική της Ε.Ε., απαντώντας στις ερωτήσεις τους. Η διαδικασία διήρκησε περισσότερο από τρεις ώρες. Δυστυχώς, από την τοποθέτηση της κυρίας Kallas απουσίαζε οποιαδήποτε αναφορά στον περιφερειακό «ταραξία», δηλαδή την Τουρκία. Μια υπό ένταξη χώρα, η οποία κατέχει παράνομα έδαφος κράτους – μέλους της Ε.Ε., της Κύπρου μας.
Πρώην Πρωθυπουργός της Εσθονίας, δικηγόρος, μητέρα, και καταζητούμενη από το Κρεμλίνο, η κυρία Kallas έχει εκφράσει πολλές φορές την άποψη ότι οι γυναίκες στην πολιτική μπορούν να διασφαλίσουν την ειρήνη. Αυτό καθιστά ακόμη πιο απογοητευτικό το γεγονός οτι ουδόλως αναφέρθηκε στην ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού.
Αντιθέτως, η κ. Kallas τόνισε πως η νίκη της Ουκρανίας στον πόλεμό της εναντίον της Ρωσίας αποτελεί «προτεραιότητα για όλους μας». «Πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε καθημερινά. Σήμερα, αύριο και όσο χρειαστεί και με όση στρατιωτική, οικονομική και ανθρωπιστική βοήθεια χρειάζεται», είπε απευθυνόμενη στους ευρωβουλευτές.
Παρά τη συνεχιζόμενη και δίκαιη στήριξη που επιδεικνύει η ΕΕ στην Ουκρανία, για την Κύπρο, φαίνεται πως δεν υπήρξε ποτέ αντίστοιχη αποφασιστικότητα. Η ΕΕ ορθώς υπερασπίζεται τα δικαιώματα και την ακεραιότητα της Ουκρανίας. Δυστυχώς όμως, όσον αφορά την Κύπρο, ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε., έδαφος του οποίου βρίσκεται εδώ και 50 χρόνια υπό τουρκική κατοχή, η στήριξη υπήρξε συχνά συμβολική και όχι ουσιαστική. Αυτή η ad hoc προσέγγιση, ιδιαίτερα στις διεθνείς σχέσεις, θα μπορούσε να πλήξει την αξιοπιστία της Ε.Ε. που θα πρέπει να στηρίξει ουσιαστικά την Κύπρο και να εμπλακεί περαιτέρω στο Κυπριακό. Τι περιμένουμε λοιπόν απ’ την νέα Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας;
1. Στήριξη για επίλυση του Κυπριακού Προβλήματος – σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο
Το κυπριακό είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα. Οι Κύπριοι αναμένουμε από την κυρία Kallas να στηρίξει ενεργά τις προσπάθειες για μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού προβλήματος, στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, που θα συμβάλει στη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η χώρα μας βρίσκεται σε ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο σημείο γεωπολιτικά. Με την ενισχυμένη αρωγή της Ε.Ε., θα μπορούσε να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην αντιμετώπιση των πολυεπίπεδων και πολύπλοκων προκλήσεων που σχετίζονται με την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
2. Ενεργειακή Ασφάλεια
Από την ανακάλυψη του πρώτου κοιτάσματος υδρογονανθράκων το 2013, η Κύπρος άρχισε να γίνεται σταδιακά κέντρο ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Διαθέτοντας σημαντικούς ενεργειακούς πόρους, η χώρα μας δύναται να αποτελέσει ενεργειακό κόμβο και να ενισχύσει την περιφερειακή και ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια. Καθώς η κυρία Kallas αναμένεται να δώσει έμφαση στην ενεργειακή αυτονομία της Ε.Ε., προσβλέπουμε σ’ ενεργότερη στήριξή της προς την ενεργειακή μας πολιτική.
3. Διαχείριση Μεταναστευτικών Ροών
Το μεταναστευτικό παραμένει κορυφαία πρόκληση τόσο για την Ευρώπη, όσο και για την Κύπρο ειδικότερα, η οποία αποτελεί μία από τις Ευρωπαϊκές χώρες πρώτης γραμμής, με αυξανόμενες μεταναστευτικές πιέσεις. Η Κύπρος αναμένει από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την κυρία Kallas να διαμορφώσουν μια πιο δίκαιη και αλληλέγγυα πολιτική για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, η οποία θα βελτιώσει την κατανομή του μεταναστευτικού πληθυσμού.
Συνοψίζοντας, η κυρία Kallas, εφόσον τελικά υπερψηφιστεί, μπορεί να αποδειχτεί ένας σημαντικός σύμμαχος για τη χώρα μας, αρκεί να προσεγγίσει τις προκλήσεις της Ανατολικής Μεσογείου με στρατηγικό όραμα.
*Η Μαργαρίτα Καϊμακλιώτη είναι Πολιτικός Επιστήμονας, αναπληρώτρια Γραμματέας Διεθνών Σχέσεων του Δημοκρατικού Συναγερμού και μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου «Γλαύκος Κληρίδης»
