Στην ενέργεια αποτύχαμε. Διαχρονικά και συλλογικά. Πιστεύω πως οφείλουμε να ξεκινούμε κάθε αναφορά μας στο θέμα με αυτή μας την παραδοχή. Το κόστος ενέργειας που φορτώνονται τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις είναι δυσανάλογο όπως και αν το συγκρίνεις. Με το κόστος ενέργειας στην υπόλοιπη Ευρώπη, με το κόστος ενέργειας ως ποσοστό εξόδων σε ένα νοικοκυριό. Τα θέματα ενέργειας είναι πολύπλοκα και δυσνόητα στη μεγάλη μάζα των πολιτών. Θα τολμήσω να πω ότι είναι δυσνόητα και σε μεγάλη μάζα πολιτικών. Ακόμη και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στην εκδήλωση της περασμένης Τετάρτης, μίλησε 50 λεπτά και αφιέρωσε μόλις 108 λέξεις για την ενέργεια, χωρίς να πει κάτι συγκεκριμένο, κάτι χειροπιαστό.
Δυστυχώς, όπως και σε άλλα θέματα, εκεί που υπάρχει αυτό το ζοφερό περιβάλλον και η δυσκολία κατανόησης, αυτοί οι λίγοι που καταλαβαίνουν πρώτοι επιβάλλουν τους κανόνες με ό,τι κι αν αυτό συνεπάγεται. Έτσι είδαμε πριν από περίπου 20 χρόνια, σε μια χώρα που δεν φημίζεται για τους ανέμους της αλλά για την ηλιοφάνεια, να επενδύει στις ανεμογεννήτριες και όχι στα φωτοβολταϊκά. Και στη συνέχεια, όταν έκανε στροφή στην ηλιακή ενέργεια, αντί να επενδύσει πρώτιστα στο να καλυφθούν όλες οι στέγες με φωτοβολταϊκά, δώσαμε έμφαση στα πάρκα, δίδοντας, σε κάποιες περιπτώσεις και χαλίτικη γη για τέτοιες αναπτύξεις. Βεβαίως αυτό που βαραίνει το κλίμα και τις τσέπες είναι και η όροι της μεταβατικής ρύθμισης της αγοράς ηλεκτρισμού, μιας μεταβατικής ρύθμισης που ολοένα και παρατείνεται.
Χρειάζεται, έστω και τώρα να χαραχθεί μια στρατηγική στην ενέργεια. Που στόχο θα έχει να μειώσει άμεσα το κόστος ενέργειας και να είναι προσβάσιμη σε όλους αυτή η φθηνότερη ενέργεια. Για να γίνει αυτό χρειάζεται να αποφασίσουμε το μίγμα ενέργειας που θέλουμε να έχουμε ως χώρα το 2030, το 2040 και το 2050. Σήμερα, έχουμε σχεδιασμούς για συμβατική παραγωγή, για παραγωγή από ΑΠΕ, για έλευση φυσικού αερίου και για τη διασύνδεση του δικτύου της Κύπρου, που η κάθε μια επιλογή από μόνη της καλύπτει σχεδόν εξ ολοκλήρου τις ανάγκες της χώρας. Αντιλαμβανόμαστε όλοι το πόσα χρήματα έχουν σπαταληθεί για μελέτες που δεν μπορούν να υλοποιηθούν. Και φτάσαμε σήμερα, λόγω μη αναβάθμισης του δικτύου της ΑΗΚ να πετάμε ενέργεια από τα φωτοβολταϊκά, ενέργεια που παράγεται από τα νοικοκυριά αλλά, όπως μας είπε ο υπουργός τις τελευταίες μέρες, και από τα πάρκα.
Σήμερα μπαίνει στην εξίσωση η παράμετρος της αποθήκευσης ενέργειας. Η ενθάρρυνση αποθήκευσης, με κίνητρα ή και με επιδότηση, θα πρέπει να διοχετευτεί πρώτα στα νοικοκυριά και μετά στα πάρκα. Αυτό επιτάσσει η δημοκρατία στην ενέργεια. Επίσης, τώρα που, σωστά, δόθηκε άδεια για παραγωγή ΑΠΕ στην ΑΗΚ, η αναβάθμιση του δικτύου μεταφοράς πρέπει να απαιτηθεί να γίνει χθες. Παραγωγή με συμβατικά μέσα, από τους σταθμούς παραγωγής θα συνεχίσει να γίνεται. Η ασφάλεια του δικτύου, η σταθερή ροή ενέργειας το επιβάλλει. Πρέπει όμως να γίνεται πιο φτηνά. Το γεγονός πως οι γεννήτριες δεν έχουν αντικατασταθεί ακόμη είναι γεγονός που προφανώς μας εκθέτει. Και επειδή, όση παραγωγή από ΑΠΕ και αν κάνουμε, όση ενέργεια και αν διοχετεύεται στο μέλλον με την ηλεκτρική διασύνδεση η παραγωγή με γεννήτριες θα συνεχίσει να γίνεται, είναι μονόδρομος η οικονομικότερη αυτή παραγωγή. Το ζήτημα της ενέργειας δεν μπορούμε να το προσπερνάμε, ως πολιτικοί, με τσιτάτα και προσεγγίσεις επιδερμικές. Ως βουλευτής, αλλά και ως ηλεκτρολόγος μηχανικός έχω σκοπό να προσπαθήσω να εξηγήσω με απλά λόγια τα ζητήματα της ενέργειας. Μας αφορούν όλους και το ξέρουμε. Το βλέπουμε στον λογαριασμό, το νιώθουμε στην τσέπη. Και όσο δεν ασχολούμαστε, όσο δεν διεκδικούμε τη δημοκρατία στην ενέργεια, κάποιοι, ο καθένας από τη δική του μεριά θα προσπαθεί να μεγιστοποιεί το κέρδος του στις δικές μας πλάτες. Και δυστυχώς δεν είναι πρόβλημα που θα το βρουν μπροστά τους τα παιδιά μας. Το βρίσκουμε εμείς σήμερα. Το βρίσκουμε εδώ και πολλά χρόνια.
O κ. Δημητρίου είναι βουλευτής, πρόεδρος Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών. twitter: @dmdemetriou
