Γύρω από το θέμα της εμπορίας καυσίμων, των λιανικών τιμών πώλησής τους, καθώς και για την ύπαρξη ή όχι προσυνεννόησης στον καθορισμό τους, εδώ και πολλά χρόνια γίνεται μεγάλη συζήτηση εντός και εκτός της Βουλής.
Σημειώνουμε ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού δύο φορές (το 2009 και το 2017) διαπίστωσε ότι υπάρχει προσυνεννόηση (καρτέλ) μεταξύ των εταιρειών πετρελαιοειδών, αλλά προφανώς τα μεγάλα συμφέροντα και τα πολλά εκατομμύρια κέρδη που διακυβεύονται, εμπόδισαν τόσο την περαιτέρω διερεύνηση του θέματος όσο και τη λήψη διορθωτικών μέτρων.
Το ΑΚΕΛ πολλές φορές ήγειρε τα διάφορα ζητήματα, αλλά ποτέ δεν έλαβε σαφείς και τεκμηριωμένες απαντήσεις από την κυβέρνηση και τα αρμόδια υπουργεία. Τα ήγειρε εκ νέου και τώρα στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, με αφορμή την Πρόταση Νόμου που έχουμε καταθέσει για τερματισμό της διπλής φορολογίας στα καύσιμα. Εν αναμονή των απαντήσεων από τα αρμόδια υπουργεία και υπηρεσίες, και έχοντας την πεποίθηση ότι το πέπλο ύποπτης σιωπής πρέπει να ανασηκωθεί, απευθύνω και δημόσια τα συγκεκριμένα ερωτήματα. Οι πολίτες, οι οποίοι φορτώνονται ένα δυσβάστακτο βάρος εξαιτίας των συνεχών αυξήσεων στα καύσιμα, έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν τι πραγματικά συμβαίνει.
Οι κυβερνώντες λοιπόν οφείλουν να απαντήσουν:
1) Πώς γίνεται οι λιανικές τιμές των υγρών καυσίμων στην Κύπρο αμέσως να αυξάνονται ακόμα και στις πιο ανεπαίσθητες αυξήσεις των τιμών διεθνώς, ενώ όταν μειώνονται οι τιμές διεθνώς η μείωση να γίνεται με χρονοκαθυστέρηση;
2) Από τον περασμένο Μάρτιο μέχρι τον Μάιο, οι διεθνείς τιμές πετρελαίου μειώθηκαν περίπου κατά είκοσι δολάρια το βαρέλι. Στην Κύπρο όμως οι λιανικές τιμές αυξάνονται συνεχώς και έφτασαν σε πρωτόγνωρα επίπεδα ακόμα και μετά τη μείωση που αποφασίστηκε από τη Βουλή τον περασμένο Μάρτιο. Πώς και γιατί συμβαίνει αυτό;
3) Βάσει ποιων κριτηρίων και ποιων συγκεκριμένων δεδομένων η κυβέρνηση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει αισχροκέρδεια στις λιανικές τιμές καυσίμων; Πώς γίνεται η Επιτροπή Ανταγωνισμού να διαπιστώνει οριζόντιο και κάθετο καρτέλ (αποφάσεις 2009 και 2017 αντίστοιχα) και η κυβέρνηση να σφυρίζει αδιάφορα; Για την ιστορία αναφέρω ότι η απόφαση του 2009 για οριζόντιο καρτέλ έπεσε για διαδικαστικούς λόγους και όχι για λόγους ουσίας.
4) Γιατί η κυβέρνηση αρνείται να δημοσιοποιήσει –ή έστω να δώσει στη Βουλή– τη μελέτη που έχει εκπονήσει το 2015 για την αγορά καυσίμων στην Κύπρο; Μήπως γιατί στη μελέτη διαπιστώνεται έλλειψη συνθηκών ανταγωνισμού;
5) Πώς διασφαλίζονται οι συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού, όταν οι εταιρείες πετρελαιοειδών στην Κύπρο εισάγουν διυλισμένα προϊόντα μόνο από ένα διυλιστήριο;
6) Αν δεν υπάρχει προσυνεννόηση στον καθορισμό της τιμής, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση, πώς είναι δυνατόν να αυξάνονται ταυτόχρονα και ομοιόμορφα οι τιμές των εταιρειών καυσίμων μέσα σε μία νύκτα;
7) Ποιος είναι ο μέσος όρος του ποσοστού κέρδους των εταιρειών πετρελαιοειδών στην Κύπρο; Πώς τοποθετείται η κυβέρνηση στη θέση ότι πρέπει να φορολογηθούν τα υπερκέρδη των εταιρειών για να βοηθηθούν ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως έκαναν άλλα ευρωπαϊκά κράτη;
8) Ποια είναι η θέση της κυβέρνησης στην Πρόταση Νόμου του ΑΚΕΛ για διεύρυνση των λόγων έκδοσης πλαφόν στα καύσιμα ώστε να ισχύει ό,τι ακριβώς ισχύει με τον Νόμο για τα βασικά αγαθά; Οι καταναλωτές είναι καλό να γνωρίζουν ότι ο Νόμος για πλαφόν σε βασικά αγαθά προβλέπει ότι πλαφόν μπορεί να εκδοθεί και για λόγους προστασίας των καταναλωτών όταν υπάρχουν ειδικές συνθήκες (αυτό ακριβώς που συμβαίνει σήμερα), ενώ ο Νόμος για έκδοση πλαφόν στα καύσιμα περιλαμβάνει μόνο την αισχροκέρδεια, την οποία η κυβέρνηση ποτέ δεν διαπιστώνει.
9) Γιατί η κυβέρνηση δεν διεκδίκησε εξαιρέσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως παραδέχτηκαν οι λειτουργοί του υπουργείου Οικονομικών στη Βουλή, για να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια στα καύσιμα και στον ηλεκτρισμό, όπως έπραξαν και πέτυχαν άλλα κράτη μέλη; Γιατί δεν αξιοποίησε τα εργαλεία που έχει δώσει η Κομισιόν για στήριξη των καταναλωτών στις συνθήκες ακρίβειας και πληθωρισμού;
10) Πόσα επιπλέον έσοδα έχει το κράτος από τις αυξημένες τιμές λιανικής πώλησης στα καύσιμα; Γι’ αυτό το θέμα η κυβέρνηση δεν έχει δώσει ποτέ κανένα στοιχείο. Αναφέρεται μόνο στη δημοσιονομική επίπτωση από μείωση φορολογιών.
11) Πόσες είναι οι υπολογιζόμενες απώλειες εσόδων από το γεγονός ότι χιλιάδες Ελληνοκύπριοι προμηθεύονται καύσιμα από τα Κατεχόμενα λόγω του γεγονότος ότι οι τιμές των καυσίμων είναι πολύ πιο χαμηλές;
Το ΑΚΕΛ έχει την πεποίθηση ότι δυνατότητες και περιθώρια για λήψη μέτρων που να ανακουφίζουν τα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις υπάρχουν. Αυτό που δεν υπάρχει είναι η πολιτική βούληση από μέρους της κυβέρνησης να σχεδιάσει μια γενικότερη στρατηγική αντιμετώπισης της ακρίβειας και του πληθωρισμού.
Το ΑΚΕΛ δεν απευθύνει μόνο ερωτήματα, δίνει και εμπεριστατωμένες απαντήσεις. Η πρόσκληση – πρόκληση στην κυβέρνηση είναι να βγει επιτέλους από το καβούκι της και να αφουγκραστεί την αγωνία των πολιτών που δοκιμάζονται από την ακρίβεια.
Ο κ. Στέφανος Στεφάνου είναι γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ.
