Τα θέματα που υπάρχουν ανοικτά ενώπιον του νέου προέδρου που θα εκλεγεί είναι τεράστια και πολλά απ’ αυτά δισεπίλυτα. Αν όμως χρέος του υποψηφίου προέδρου είναι το πώς και με ποιους τρόπους θα υπερβεί αυτά τα προβλήματα, χρέος του πολίτη είναι να ρωτήσει και να ξέρει τι πραγματικά πρεσβεύει ο υποψήφιος. Και ενώ τα ζητήματα είναι μεγάλα σε όγκο και αριθμό, θα επικεντρωθώ εδώ σε τέσσερα κεφαλαιώδη θέματα στα οποία προσωπικά χρειάζομαι καθαρές κουβέντες.
Αυτά τα κεφαλαιώδη ζητήματα δεν αποτελούν βέβαια το άπαν των προβλημάτων που έχουμε μπροστά μας. Και αυτό γιατί υπάρχει το μέγα ζήτημα της οικονομίας, της δραματικής αύξησης των τιμών, της διαφθοράς κι ακόμα παραπάνω το ζήτημα της ανασφάλειας που αισθάνονται αν όχι όλοι, χιλιάδες Κύπριοι.
Προσωπικά αναζητώ απάντηση και καθαρές κουβέντες σε ζητήματα στα οποία κατέθεσα κόπο και πολλή δουλειά. Χωρίς καθόλου να υποβαθμίζω άλλα θέματα, ίσως και με υπέρτερο βάρος στέκομαι για τον λόγο που ανέφερα στα ακόλουθα.
Θέλω κατ’ αρχάς όσον αφορά το κυπριακό ζήτημα αν και εφόσον εξακολουθεί η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία να αποτελεί στόχο, να μου λεχθεί, να μας λεχθεί, με ποιο τρόπο μπορεί σήμερα αυτή η λύση να επιτευχθεί, ποιες μέθοδοι θα χρησιμοποιηθούν και πώς και με ποιο τρόπο θα ανασχεθεί η εικόνα που ζούμε σήμερα. Αν δεν υπάρχουν πραγματικές ανησυχίες πως σήμερα αυτός ο στόχος δεν είναι επιτεύξιμος τότε θα ήθελα αυτές οι ανησυχίες να μου εκφραστούν καθαρά. Η εποχή των μεγάλων λόγων και των μεγάλων υποσχέσεων θα πρέπει για κάθε σώφρονα πολίτη να ανήκει πια στο παρελθόν. Δεν μπορώ δηλαδή, δεν είναι στις δυνατότητες μου να υποστηρίξω κάποιον που απλώς υποστηρίζει τον τίτλο της επίλυσης χωρίς να είναι σε θέση να διεξέλθει κάθε λεπτομέρεια του τρόπου επίτευξης αυτού του στόχου. Δεν θεωρώ ότι προσωπικά έχω την απάντηση, ωστόσο κάποιος που είναι υποψήφιος οφείλει να την έχει. Δεν θέλω εν ολίγοις να υποψιάζομαι τις απαντήσεις. Θέλω να τις ξέρω.
Ένα δεύτερο ζήτημα που αναζητώ να το δω στις προγραμματικές θέσεις του υποψηφίου είναι το ακόλουθο. Όπως είναι γνωστό εργάστηκα για πάρα πολύ χρόνο και πολύ εντατικά υπέρ της ιδέας εγκαθίδρυσης στην Κύπρο μιας ακόμα έδρας των Ηνωμένων Εθνών. Επιχειρηματολόγησα δε υποστηρίζοντας την άποψη πως η εγκαθίδρυση ενός τέτοιου οργανισμού θα ενισχύσει σε πολύ μεγάλο βαθμό το αίσθημα ασφάλειας των κυπρίων στο ενδεχόμενο λύσης.
Και θα στηρίξει τα επιχειρήματά μας για αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων, αλλά και άρση των όποιων εγγυητικών δικαιωμάτων, γιατί ένας τέτοιος οργανισμός πολύ περισσότερο από οτιδήποτε άλλο θα ενισχύσει το αίσθημα της ασφάλειας. Οι στρατοί μάλλον ανασφάλεια προκαλούν. Θυμίζω εδώ ότι όλα τα κόμματα με ανακοινώσεις τους στήριξαν αυτή την ιδέα. Θα θυμίσω δε πως όχι μόνον όλα τα κόμματα στήριξαν, αλλά και οι υποψήφιοι.
Αν κοιτάξει κανείς τον χάρτη θα δει πως όλοι οι διεθνείς οργανισμοί βρίσκονται στη βόρεια Ευρώπη και από εκεί και μπρος μέχρι το πέρας της Αφρικής δεν υπάρχει κανένας τέτοιος μεγάλος διεθνής οργανισμός. Οι θεσμοί, οι μεγάλοι οργανισμοί, παίζουν μεγάλο ρόλο στην υλοποίηση μιας οποιασδήποτε συμφωνίας. Οι βόρειοι της Ευρώπης αναγνωρίζοντας αυτό τον ρόλο αναζήτησαν και εγκαθίδρυσαν στις χώρες τους πολλούς τέτοιους μεγάλους διεθνείς οργανισμούς. Να θυμίσω το Ευρωκοινοβούλιο στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και πάρα πολλά άλλα.
Όπως άλλωστε το διατύπωσε πάρα πολύ ζηλευτά ο Ζαν Μονέ, «τίποτα δεν είναι δυνατόν χωρίς τον άνθρωπο και τίποτα δεν διαρκεί χωρίς θεσμούς».
Έρχομαι στο υπ’ αριθμόν τρία θέμα που βρίσκω θεμελιώδες.
Είναι γνωστό ότι η χώρα μας πάσχει από την έλλειψη βασικών δημόσιων συγκοινωνιών. Κάθε σπίτι πρέπει να έχει δύο ή και τρία αυτοκίνητα για να μπορεί να διακινηθεί η οικογένεια. Με την αύξηση δε, τη δραματική των τιμών στη βενζίνη και το πετρέλαιο, η υποχρέωση του κράτους να δει το θέμα δημόσιες συγκοινωνίες καθίσταται αδήριτη.
Δεν υπάρχει ούτε ένα κράτος στην Ευρώπη που δεν έχει δημόσιες συγκοινωνίες, που δεν έχει ένα τρένο στη διάθεση των πολιτών του. Αρθρογράφησα μερικές φορές υπέρ αυτής της ιδέας. Η Κορσική που είναι ένα νησί, ανάλογο σε μέγεθος με την Κύπρο είναι σπαρμένη με σιδηροτροχιές που καλύπτουν όχι μόνο κάθε πόλη αλλά και κάθε χωριό αυτού του νησιού. Ούτε και βέβαια οι Άγγλοι ήταν βλάκες όταν δημιούργησαν τις πρώτες σιδηροτροχιές στην Κύπρο. Όμως εμείς εδώ πέσαμε θύματα αυτών που κατασκευάζουν δρόμους ή πουλούν αυτοκίνητα, οι οποίοι μάλλον πάντοτε είχαν σχέσεις με όσους έπαιρναν τις πολιτικές αποφάσεις. Πιο χοντρά πολλοί κατά καιρούς υπουργοί Οικονομικών και Συγκοινωνιών, είχαν δούναι και λαβείν με τους κατασκευαστές δρόμων, ή τους εισαγωγείς αυτοκινήτων. Έτσι είναι που καταντήσαμε με μεγάλο αριθμό νεκρών από αυτοκινητιστικά δυστυχήματα, με τόσο πολύ αυξημένους ρύπους, με τόσο χαμένο χρόνο στη διαδρομή από την άκρη της μιας πόλης στο κέντρο. Έκθεση δε του δικού μας υπουργείου Συγκοινωνιών που κατέχω δίδει όλες τις αναγκαίες απαντήσεις. Βιωσιμότητα κ.λπ. Είμαι απόλυτα βέβαιος για να μην πω πως γνωρίζω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να συνδράμει οικονομικά αυτή την ιδέα. Διοχετεύεται απίστευτο χρήμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση υπέρ της εγκαθίδρυσης δημόσιων συγκοινωνιών.
Έρχομαι στο τελευταίο ζήτημα που θέλω να δω τις προγραμματικές θέσεις του υποψηφίου. Είναι ένα ζήτημα για το οποίο επίσης αρθρογράφησα και εργάστηκα για πάρα πολύ καιρό.
Ενώ λοιπόν η λύση του Κυπριακού φαίνεται μάλλον να απομακρύνεται, την ίδια στιγμή είναι υποχρέωσή μας να ενισχύουμε τις δυνάμεις όσων πιστεύουν στη συμβίωση σε μια κοινή πατρίδα. Είναι γι’ αυτό που θεωρώ αναγκαία την εγκαθίδρυση και λειτουργία διακοινοτικών σχολείων.
Αναφέρομαι σε σχολεία υψηλών προτύπων, τρίγλωσσα, ελληνικά τούρκικα και αγγλικά, τα οποία θα λειτουργούν σε γεωγραφικά προσβάσιμες περιοχές, και στα οποία θα φοιτούν όσοι πραγματικά το επιθυμούν. Εννοώ δηλαδή ότι κανένας δεν θα υποχρεωθεί να στείλει το παιδί του σε ένα τέτοιο σχολείο, αν δεν είναι δική του απόφαση. Οι πολίτες της Κύπρου που πιστεύουν στη συμβίωση σε μια κοινή πατρίδα, έχουν το δικαίωμα –και πρέπει να το διεκδικήσουν– να φοιτήσουν τα παιδιά τους σε σχολεία υψηλών προτύπων, που θα προάγουν μεν τον ορισμό της εθνικής συνείδησης του καθενός, αλλά ταυτόχρονα και την πίστη στην ιδέα μιας Κύπρου, και ενός κοινού μέλλοντος. Γνωρίζω πως και σε αυτό το ζήτημα η Ε.Ε. μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά.
Προσπάθησα, επειδή ήθελα να θίξω επιγραμματικά τέσσερα ζητήματα, να είμαι συνοπτικός, αφού στον χώρο ενός άρθρου δεν μου επιτρεπόταν να επεκταθώ. Γνωρίζω δηλαδή ότι μπορεί να μην κατέθεσα όλα τα επιχειρήματα που έχω στη διάθεσή μου πάνω σε αυτά τα ζητήματα.
Αν όμως κάποιος το θελήσει, και δη ο υποψήφιος, μπορεί να εντοπίσει εύκολα, όλη την επιχειρηματολογία.
