Του Λάρκου Λάρκου
Ένα κλίμα απογοήτευσης διαπερνά πολλούς Κυπρίους. Πώς οι βελγικές αρχές έδρασαν αποφασιστικά για την γνωστή υπόθεση, ενώ οι διωκτικές αρχές της νήσου έκαναν δύο εβδομάδες για να επισκεφθούν Συλλούρη; Η απογοήτευση: γιατί όλα τα μεγάλα σκάνδαλα μένουν ουσιαστικά αδιερεύνητα; Τρία διάσημα παραδείγματα: Τραπεζικό, Συνεργατικό, Διαβατηριακό. Στο Βέλγιο, όπως βέβαια και σε άλλες χώρες, οι διωκτικές αρχές, διαθέτουν επιχειρησιακή αυτονομία. Αλλού, όπως λ.χ. ΗΠΑ, η υποψήφια για την προεδρία Χ. Κλίντον τιμωρείται από το εκλογικό σώμα, γιατί το FBI ερεύνησε την απίστευτη επιπολαιότητά της να στέλνει mails από το προσωπικό της pc, όχι από το υπηρεσιακό. Ίσως γι’ αυτό να κέρδισε τις εκλογες ο Τραμπ!
Στη δική μου γνώμη, στο κέντρο του δικού μας προβλήματος βρίσκεται η εξάρτηση των ανεξάρτητων αρχών από τους εκάστοτε προέδρους. Ένα σύστημα από εξαρτήσεις που οδηγεί στον φαύλο κύκλο που βλέπουμε σήμερα. Έτσι ο πρόεδρος, κατά κανόνα, διορίζει πρόσωπα από τον κύκλο των στενών του συνεργατών και φυσικά περιμένει συνεργασία σε όλα τα επίπεδα. Διάσημα παραδείγματα: ΕΔΥ, Εισαγγελία, ΡΙΚ, ΚΟΑΠ κ.λπ.
Επιπρόσθετα, ο διευθυντής της ορχήστρας μπορεί να κάνει τις «κατανομές». Παίρνει το φιλέτο, δίνει ψίχουλα. Τα κόμματα έχουν ασκηθεί στο παιχνίδι με τις μικροδιευθετήσεις. Έτσι σε αυτόν τον φαύλο κύκλο ελέγχει το παιχνίδι ο πιο κυνικός, όχι ο πιο ικανός.
Μπορούμε και εμείς κάτι καλύτερο; Μπορούμε:
• Όπως η αλλαγή στον τρόπο διορισμού των ανεξάρτητων αρχών, η παγκόσμια εμπειρία προσφέρει πλήθος από παραδείγματα. Ακροάσεις για Επιτρόπους ενώπιον Ευρωκοινοβουλίου. Ακροάσεις στο Αμερικανικό Κογκρέσο.
• Όπως ο διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων του γενικού εισαγγελέα, άλλος ο νομικός σύμβουλος, άλλος για τις ποινικές διώξεις.
• Όπως η πρόνοια πως σε θέσεις με ειδικό βάρος η επιλογή προέδρου να απαιτεί αυξημένη κοινοβουλευτική έγκριση ή και πολιτική διαβούλευση για την απόκτηση ευρείας συναίνεσης, λ.χ. πρόεδρος Δ.Σ. ΡΙΚ.
Δεν θα ανακαλύψουμε κανέναν τροχό, τροποποιούμε το συνταγμα ή ψηφίζουμε νόμους για να πετύχουμε στόχους.
Ο ευρωβουλευτής Λ. Φουρλάς έκανε δημόσια παρέμβαση στο «θέμα Καϊλή». Είπε πως «στις 13 Οκτωβρίου επικοινώνησαν από το γραφείο της κα Καϊλή με την παράκληση να καταθέσω δύο τροπολογίες, στην Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών. Το περιεχόμενο των τροπολογιών αφορούσε εργασιακά θέματα στο Κατάρ. Αρνήθηκα να καταθέσω τις συγκεκριμένες τροπολογίες, αφού θεώρησα ότι ήταν ενάντια στις δικές μου θέσεις. Η Ευρώπη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν ξεπουλιούνται».
Στις 23/10/2021 το Ευρωκοινοβούλιο, με 578 ψήφους υπέρ, 28 κατά και 79 αποχές, αποφάσισε «διεξαγωγή έρευνας από τους θεσμούς των κρατών μελών σε σχέση με τα πρόσωπα (μεταξύ άλλων, του Ν. Αναστασιάδη) που εμπλέκονται στα Pandora Papers, έρευνα για την εκτεταμένη φοροαποφυγή, φοροδιαφυγή και νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Δίνεται η εντολή στην Επιτροπή να κινηθεί νομικά κατά των κρατών μελών που δεν εφαρμόζουν ορθά την ισχύουσα νομοθεσία».
Από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα οι Ευρωβουλευτές του ΔΗΣΥ Λ. Χριστοφόρου, Λ. Φουρλάς ψήφισαν εναντίον. Ο Λ. Φουρλάς δήλωσε στη Cyprus Times, ότι «συμφωνεί με το ψήφισμα», αλλά «όφειλα να διαφυλάξω τον θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος αδίκως έχει συμπεριληφθεί σε αυτή την έκθεση». Ύστερα ήταν καταπελτικός: «Ας αφήσουμε και την Βουλή και την δικαιοσύνη, οι οποίοι θα διερευνήσουν την υπόθεση» Πηγή: https://cyprustimes.com/.../o-apoichos-kai-to-paraskinio.../
Τα παραδείγματα δείχνουν έναν ακόμα λόγο γιατί για χρόνια παραμένουμε στάσιμοι: επειδή σε ό,τι αφορά άλλους, είμαστε πρώτοι στην καταδίκη, αλλά όταν αφορούν «δικούς» μας είμαστε τελευταίοι! Τα έως τώρα στοιχεία που έχουν δημοσιευτεί γύρω από την Ε. Καϊλή δείχνουν Κατάρ. Αλλά τα πραγματικά στοιχεία γύρω από τον Ν. Αναστασιάδη βεβαιώνουν πως 52% από τα χρυσά διαβατήρια που δόθηκαν από το υπουργικό του συμβούλιο ήταν παράνομα. Αυτό το πόρισμα έβγαλε η Ερευνητική Επιτροπή υπό τον Νικολάτο που ο ίδιος διόρισε! Σύμφωνοι, το Ευρωκοινοβούλιο δεν «ξεπουλιέται». Αλλά η Ευρωπαϊκή ιθαγένεια μήπως; Το γιουσουρούμ με την ευρωπαϊκή ιθαγένεια σε αριθμούς: «Στην περίοδο της προεδρίας Αναστασιάδη δόθηκαν συνολικά 6.324 διαβατήρια» (Πηγή: διαδικτυακός «Διάλογος», 25/11/2020).
Μέσα στο ίδιο πλαίσιο, ρεπορταζ στον «Πολίτη» έχει ειδικότερο ενδιαφέρον: «Κανένας βουλευτής άλλου κόμματος δεν ψήφισε υπέρ της τροπολογίας που κατέθεσαν οι Οικολόγοι στον κρατικό προϋπολογισμό του 2023 για δέσμευση του κονδυλίου που προορίζεται να καλύψει τα ωφελήματα των πρώην Προέδρων της Δημοκρατίας και της Βουλής. Οι βουλευτές της ΕΔΕΚ τήρησαν αποχή. Το εν λόγω κονδύλι, ύψους €205.000 (το 2022 ήταν €315.000) θα καλύψει το 2023 τα έξοδα διακίνησης –καυσίμων των κρατικών λιμουζίνων που χρησιμοποιούν οι πρώην Πρόεδροι της Δημοκρατίας και της Βουλής, καθώς και το επίδομα γραμματέως που λαμβάνουν και ανέρχεται στις €3.000 τον μήνα».
Ένας πρώην τυγχάνει ενός πακέτου από προνόμια (αφορολόγητα αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού, βενζίνη, επίδομα γραμματέως). Για ποιο λόγο; Γιατί να μην τα καλύπτει όλα αυτά μόνος του, όπως όλοι οι άλλοι πολίτες; Από πού προκύπτει αυτό; Ας πούμε ότι ψηφίστηκε. Το λάθος διορθώνεται, όχι με «δέσμευση του κονδυλίου» αλλά με κατάργηση ενός κανονικά, παράλογου προνόμιου.
Ασφαλώς τα παράλογα προνόμια των τέως δεν είναι το παγόβουνο, αλλά ως ένα παράδειγμα που δείχνει γιατί βασιλεύει το παγόβουνο σε τόσα άλλα. Όπως άλλο παράδειγμα, οι λιμουζίνες που χρησιμοποιούν αξιωματούχοι του κράτους: λύση με υβριδικά αυτοκίνητα, χαμηλού κυβισμού, για υπηρεσιακή χρήση και μόνο.
Λοιπόν, από πουθενά δεν προκύπτει πως ένας νυν ή ένας τέως «δικαιούται» προνόμια και φιλοδωρήματα, πλην της ασυλίας των νυν στην άσκηση της βουλευτικής ιδιότητας. Τα υπόλοιπα θα μπορούσαν να γίνουν απλά και καθημερινά, εφόσον τα διεκδικήσουν οι απλοί και καθημερινοί πολίτες!
