Του Λάρκου Λάρκου
Η Ε.Ε., το Ισραήλ και η Αίγυπτος στις 15 Ιουνίου στο Κάιρο υπέγραψαν Μνημόνιο για την εξαγωγή ισραηλινού φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Υπέγραψαν πως «το αέριο θα μεταφερθεί από το Ισραήλ στην Αίγυπτο μέσω υπάρχοντος αγωγού και η Αίγυπτος θα χρησιμοποιήσει τις εγκαταστάσεις της για να υγροποιήσει το αέριο για μια σταθερή ροή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Η συμφωνία πρόκειται να συνεχιστεί τουλάχιστον έως το 2030 και θα μειωθεί σταδιακά έως το 2050» («ο Φιλελεύθερος», 15/6). Η πρόεδρος της Επιτροπής Φον ντερ Λάιεν δήλωσε πως το μνημόνιο «θα συμβάλει στο να καταστεί η Αίγυπτος περιφερειακός ενεργειακός κόμβος». Αυτή τη φράση την έχει πει ο Ν. Αναστασιάδης αμέτρητες φορές. Όμως χθες καθώς η Αίγυπτος ενίσχυε τον κομβικό της ρόλο, η Κύπρος καθόταν στον πάγκο. Αυτό είναι το ακριβό τίμημα του τυχοδιωκτισμού. Το τοπίο, όπως το διαμόρφωσαν ΟΗΕ-Ε.Ε. στο Κυπριακό, αντικαταστάθηκε από τριμερείς τελετές. Οι τριμερείς τελετές με τη σειρά τους άλλαξαν τις περιφερειακές ισορροπίες και, τα δύο στοιχεία μαζί, οδήγησαν στο χθεσινό αποτέλεσμα. Κανένας διεθνής παίκτης δεν θα περιμένει πλέον τον κάθε Ε/κ πολιτευτή, εάν και πότε θα σκεφτεί σοβαρά. Μάς έχουν καταλάβει όλοι, γι’ αυτό παίρνουν αποφάσεις ερήμην της Λευκωσίας. Τις υλοποιούν και προχωρούν, ενώ η Κύπρος οργανώνει με απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου... «Μόνιμης Γραμματείας Τριμερών Μηχανισμών Συνεργασίας» η οποία «θα συμβάλει ουσιαστικά στον στόχο της περιφερειακής ενσωμάτωσης για τα κράτη της Ανατολικής Μεσογείου» (6/2/2021). Ο τέως υπουργός Εξωτερικών Ν. Χριστοδουλίδης «δήλωσε κατηγορηματικά ότι έχουμε θωρακίσει νομικά και πολιτικά τα θαλάσσια όριά μας μέσα από τις συμφωνίες και τις συμμαχίες με τις χώρες της περιοχής» («ο Φιλελεύθερος», 19/1/2020).
Η εξαπάτηση της κοινής γνώμης με τις Τριμερείς βρίσκεται στην απογείωσή της: Αίγυπτος και Ισραήλ (οι βασικοί εταίροι στις τριμερείς τελετές) υπέγραψαν σύμφωνο μεταξύ τους για μεταφορά ισραηλινού φυσικού αερίου μέσω Αιγύπτου στην Ε.Ε. Η εξαπάτηση της κοινής γνώμης πήρε τέλος με τον τερματισμό του αγωγού EastMed. Οι κύριοι υπεύθυνοι για τα μεγάλα τεχνάσματα σιωπούν. Αυτοί που κλείδωσαν το Κυπριακό στην πενταετή απραξία σήμερα μιλούν για «ξεκλείδωμα» της διαδικασίας. Αυτοί που πέταξαν στον κάλαθο μια ισχυρή δυνατότητα της νήσου, σήμερα εμφανίζονται ως «ειδικοί» για το πώς να «ξεκλειδώνουν» το ενεργειακό! Αλλά το τριπλό ζήτημα παραμένει: άλυτο Κυπριακό, Τριμερείς τέλος, το ενεργειακό κλειδί στο Κάιρο! Έτσι περνάει ο χρόνος και οι αναπροσαρμογές δείχνουν ποιοι μένουν στάσιμοι και ποιοι παίρνουν ρεαλιστικές αποφάσεις. Μερικές φορές προσποιούμαστε ότι οι «κουτόφραγκοι» δεν γνωρίζουν τι έγινε στο Κραν Μοντάνα ή ποιος πρόεδρος μετέτρεψε το ζήτημα της χορήγησης ευρωπαϊκής ιθαγένειας σε παγκόσμιο φεστιβάλ δυσφήμισης τόσο της χώρας του, όσο και της έννοιας της συμμετοχής σε κοινές ευρωπαϊκές αρχές.
Μέσα σε αυτή την παραζάλη της συγκυρίας, ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Α. Νεοφύτου σε συνέντευξή του στην εφ/δα «Πολίτης» (12/6) άνοιξε θέμα της ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ –μετά την επίλυση του Κυπριακού. Έστω και με αυτόν τον τρόπο τίθεται το ερώτημα: είναι σκόπιμο να γίνει η Κύπρος μέλος του ΝΑΤΟ; Το ουσιώδες θέμα, κατά την άποψή μου, είναι πως η πολιτική, η γεωπολιτική, η διαδρομή της Κύπρου (Κυπριακού) βεβαιώνουν ότι κάθε τέτοια συζήτηση είναι άκρως επιζήμια. Το Κυπριακό είναι στα αζήτητα της διεθνούς κοινότητας, καμία κινητικότητα και «ημείς άδομεν». Πώς;
1. Ό,τι χρειάζεται η Κύπρος, στο δικό μας μέγεθος, για να αλλάξουν τα πράγματα, το έχει η Ε.Ε., ασφάλεια, θεμελιώδεις ελευθερίες, προγράμματα σε υποδομές και ανοικοδόμηση, μεταβατικές διατάξεις, κεκτημένο, ειδικές ρυθμίσεις για την τ/κ οικονομία κ.λπ.
2. Με τη συμμετοχή της Ε.Ε. σε ένα νέο πλαίσιο ασφαλείας όπως το περιγράφει ο γ.γ. του ΟΗΕ στο Πλαίσιό του. Σημείο 1: «τερματισμός του μονομερούς επεμβατικού δικαιώματος και της Συνθήκης Εγγυήσεως. Να αντικατασταθεί από ένα στιβαρό σύστημα διασφαλίσεων: το οποίο να είναι πολυμερές/διεθνές με τη συμμετοχή αρκετών χωρών». Σημείο 2: «αποχώρηση στρατευμάτων για να φτάσουμε τα επίπεδα των στρατευμάτων του 1960». Η Ε.Ε. ως σώμα και ορισμένες χώρες μέλη της, μπορούν να λάβουν μέρος σε μια τέτοια κοινή δράση με τον ΟΗΕ.
3. Αυτά δεν συνιστούν έναν άπιαστο στόχο. Είναι εφικτοί στόχοι, εφόσον θέλουμε και εφόσον αξιοποιούμε πρόσωπα που θα τα κάνουν εφαρμόσιμη πολιτική (διαβούλευση/πρόταση/στήριξη). Όταν ο Αναστασιάδης διέλυε το διαπραγματευτικό τοπίο στη Γενεύη, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ είχε ήδη ανακοινώσει (Ιανουάριος, 2017) οικονομική στήριξη της λύσης της τάξης των 3,2 δισ. ευρώ.
4. Η Ιρλανδία που εργάστηκε προς αυτή την κατεύθυνση πέτυχε να διασφαλίσει σημαντική υποστήριξη σε προγράμματα συμφιλίωσης, ενσωματωμένα στον κοινοτικό προϋπολογισμό –ακόμα και προγράμματα για να εργοδοτήσει παλιούς αντάρτες του IRA.
5. Η Κύπρος δεν χρειάζεται να γίνει μέλος καμιάς στρατιωτικής συμμαχίας. Τα δικά μας προβλήματα συνιστούν πεδία για άσκηση της πολιτικής, της διπλωματίας, της συμβιβαστικής συμπεριφοράς. Όμως, τίποτε δεν πέφτει έτσι, αυτόματα, κάτω από τη μηλιά. Πέφτουν μήλα μόνο αν θέλουμε, αν εργαστούμε, αν πείσουμε. Το παιχνίδι έχει κανόνες. Αν λες όχι σε όλα, αν προτιμάς κάτι άλλο και δεν το λες, αν καταγγέλλεις μόνο, μένεις στάσιμος. Αλλά η καταγγελία δεν είναι ικανή συνθήκη για να αλλάξει τη μοίρα των ανθρώπων!
