Του Λάρκου Λάρκου
Οι πολιτικές ομάδες μέσα στην Ε.Ε. στηρίζουν τα μέλη της οικογένειάς τους. Κατά συνέπεια είναι μια χαρά οι Ευρωσοσιαλιστές λ.χ. να στηρίζουν το Ισπανικό Σοσιαλιστικό, PSOE. Αυτή, άλλωστε, είναι η έννοια της συμμετοχής σε Ευρωομάδες. Αυτό, όμως, που κάνει ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Μ. Σχοινάς (ΜΣ) είναι κάτι άλλο. Έρχεται στην Κύπρο ως Νεοδημοκράτης, περιφερόμενος πολιτευτής για να δώσει «αμετροεπή» στήριξη σε Α. Νεοφύτου και ΔΗΣΥ. Εκτιμώ ότι με τον τρόπο που το κάνει, πετυχαίνει μάλλον το ανάποδο!
Ο Μ. Σχοινάς δήλωσε πως «η είσοδος της χώρας στην ενωμένη Ευρώπη ως ενιαία κατέδειξε πως ουσιαστικά ο απώτατος στόχος μας δεν μπορεί παρά να είναι η επανένωση του νησιού μέσα από μια βιώσιμη λύση. Αυτή είναι και η πιο πειστική, η πιο ισχυρή ατζέντα μας απέναντι στην παράνομη κατοχή». Αυτές είναι σωστές παρατηρήσεις, αλλά δεν έχει μορφή η λύση; Δεν μπορεί ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος να πει μια φορά τη βάση για την αναζήτησή της – Πλαίσιο Γκουτέρες; Δεν μπορείτε να μιλήσετε με σαφήνεια μία φορά κατά των «δύο κρατών»; Αφιερώστε επιτέλους πέντε λεπτά για να πείτε για τα ανάλογα μιας πιθανής απόσχισης στην Καταλονία ή τη Σκωτία! Επεξεργαστείτε, επιτέλους, μία φορά, δύο-τρία σοβαρά επιχειρήματα που να απευθύνονται στους Ε/κ και Τ/κ πολίτες!
Ο Μ. Σχοινάς επίσης ανέφερε πως «οι γείτονες έχουν στα χέρια τους μια ιστορική απόφαση να γίνουν κι αυτοί μέρος της ασφάλειας, του εκσυγχρονισμού και της ανάπτυξης της περιοχής. Η Ν.Α. Μεσόγειος χωράει καθένα που θέλει να μπει μέσα σε αυτή την ομπρέλα προστασίας. Αλλά σας διαβεβαιώνω ότι εμείς δεν θα κάνουμε καμία έκπτωση στα κριτήρια ή στην αξιακή μας προίκα. Οι γείτονες πρέπει να γίνουν Ευρώπη. Η Ευρώπη δεν θα γίνει ποτέ σαν κι αυτούς». Προφανώς ο Μ. Σχοινάς με το «αυτούς» εννοεί την Τουρκία και τους Τούρκους. Το λέει αυτό ο Επίτροπος που φέρει τον τίτλο: «Επίτροπος για την προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας»! Η Τουρκία, ωστόσο, δεν «ισούται» με τον Ερντογάν. Οι «αυτοί» είναι πολλά εκατομμύρια Τούρκοι που «ψηφίζουν» Ε.Ε., θέλουν τη δυτική πορεία της χώρας τους, γιατί είναι ο μόνος δρόμος για να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής τους, το κράτος δικαίου κ.λπ. Ο τίτλος που φέρει ο Μ. Σχοινάς μάς θυμίζει ότι υπήρχαν και προκάτοχοί του που γνώριζαν και εφάρμοσαν μεγάλη πολιτική.
Οι αποτυχίες για λύση στο Κυπριακό του 2004 και του 2017 δείχνουν ότι χρειαζόμαστε διαφορετικές προσεγγίσεις στα πράγματα. Θέτουμε ερωτήματα: πού ήταν το Κυπριακό πριν από πέντε χρόνια; Πού είναι σήμερα; Γιατί κανένας στο διεθνές πεδίο δεν καταλογίζει στην Τουρκία ευθύνες; Αυτά που λέτε σε εμάς, ποιος άλλος τα επιβεβαιώνει; Μόνοι μας λέμε μεταξύ μας ό,τι μάς αρέσει. Η εγκατάλειψη του Πλαισίου Γκουτέρες (2017) και η αντικατάσταση της διαδικασίας επίλυσης με τις, κατ’ ευφημισμόν, Τριμερείς, έδωσε την εξής κατάσταση πραγμάτων: Πλήρες τέλμα στις διακοινοτικές συνομιλίες. Άνοιγμα 3,5% στο περίκλειστο Βαρώσι. Πλήρης έλεγχος της κυπριακής ΑΟΖ από τουρκικά πολεμικά πλοία, με εξαίρεση τα νότια παράλια. EastMed τέλος. Παταγώδης αποτυχία της πολιτικής των κυρώσεων κατά Τουρκίας.
Σε αυτό το επίπεδο συναντούμε βασικές αδυναμίες της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., όπως την εποπτεύει ο Επίτροπος Μπορέλ. Ένα παράδειγμα: ο αγωγός EastMed δεν θα προχωρούσε, γιατί ήταν ένα πολιτικό έργο, χωρίς την αναγκαία οικονομική και τεχνική βάση, ένας αγωγός που «πωλούσαν» τρεις ηγέτες για εσωτερική κατανάλωση. Τι έκανε πάνω σε αυτό η Ε.Ε. και ειδικότερα ο κ. Μπορέλ; Απολύτως τίποτε. Άφηναν το θέμα σε μια παρατεταμένη εκκρεμότητα, γνώριζαν τα δεδομένα και δεν μιλούσαν για να μην κακοφανήσουν ένα ή δύο μέλη. Αλλά έτσι δεν ασκείται εξωτερική πολιτική. Γι’ αυτό, επειδή η Ε.Ε. ταλαντευόταν ανάμεσα στην εκκρεμότητα και τις ανύπαρκτες λύσεις, ήρθαν οι ΗΠΑ και κάλυψαν το κενό Μπορέλ. Πήραν την πρωτοβουλία και έκλεισαν την εκκρεμότητα (τέρμα ο αγωγός ως μη βιώσιμο έργο) για να ανοίξει έτσι ο δρόμος για ομαλοποίηση των σχέσεων Τουρκίας - Ισραήλ. Επιπρόσθετα, ο κ. Μπορέλ χωρίς να γνωρίζει τα πραγματικά δεδομένα έλεγε πως θα «εργαστώ τώρα ενεργά σε όλα τα σχετικά κομμάτια, συμπεριλαμβανομένης της εργασίας για τη Διάσκεψη της Ανατολικής Μεσογείου και των ευρύτερων περιφερειακών πτυχών». 29/3/21. Μια τέτοια διάσκεψη, προφανώς δεν μπορεί να γίνει, καθώς Τουρκία και Κυπριακή Δημοκρατία δεν αναγνωρίζουν η μία την άλλη (από το 1964) και πως ο τρόπος και ο βαθμός εκπροσώπησης των Τ/κ φαινόταν εξ αρχής πως δεν θα οδηγούσε σε μια κοινά αποδεκτή ρύθμιση.
Όπως δείχνει το παράδειγμα Σχοινά, συχνά εκπρόσωποι της Ε.Ε. ασχολούνται περισσότερο με δημόσιες σχέσεις και δεν κάνουν τις αναγκαίες διαβουλεύσεις στον κατάλληλο χρόνο. Γιατί ο κ. Μπορέλ περιμένει, σχεδόν τα πάντα, από τον ΟΗΕ στο Κυπριακό; Πόσες συναντήσεις προκάλεσε με τον Α. Γκουτέρες για να προλάβουν εξελίξεις και να προσπαθήσουν να επαναφέρουν τις συνομιλίες στον κεντρικό τους στόχο, ή να συντονίσουν δράσεις; Βέβαια, τώρα έχουν γίνει πολύ πιο πολύπλοκα τα πράγματα, αλλά όταν αδρανείς και δεν ασκείς προληπτική διπλωματία, μάλλον αυτά θα συμβαίνουν. Επίσης, η Ε.Ε. γνωρίζει με τον πιο άμεσο τρόπο, πως δεν θα συνέβαιναν οι εντάσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αν στο Κραν Μοντάνα, ο Ε/κ ηγέτης ακολουθούσε τις κατευθύνσεις που συγκρότησαν μαζί ΟΗΕ - Ε.Ε. Η Ε.Ε. συγκάλυψε το «έγκλημα στο Κραν Μοντάνα» και τώρα όλα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου φαίνεται να είναι δυσεπίλυτα στην παρούσα συγκυρία...