Του Απόστολου Κουρουπάκη
Πολιτισμός είναι ο ίδιος ο άνθρωπος που σκέφτηκε πώς ν’ ανάψει μια φωτιά, για να ζεσταθεί ο ίδιος και μετά να καλέσει γύρω του και άλλους, και όλοι αυτοί εν χορδαίς και οργάνοις να χαρούν αυτό που λέγεται ζωή.
Πολιτισμός είναι να μοιραστείς τον προβληματισμό σου, πάνω στο σανίδι με αυτόν και αυτή που κάθεται στην πλατεία και μετά να στρέψεις το βλέμμα σου στον δίπλα και να μοιραστείς τον αναστεναγμό σου ή το χαμόγελό σου. Πολιτισμός σημαίνει να είσαι εκεί, όταν ο άλλος δεν μπορεί να είναι μόνος του, και θέλει έστω και για λίγο δυο λόγια, να τα μοιραστεί μαζί σου. Κάθισε να τον ακούσεις και πού ξέρεις, μπορεί να μάθεις κάτι κι εσύ.
Πολιτισμός είναι να θες να μοιραστείς έναν στίχο από ένα ποίημα που σ’ έκανε κάποτε να κλάψεις, να σκεφτείς, να θυμώσεις, και το μοίρασμα αυτό να είναι μια νέα αποκάλυψη, ενός άλλου στίχου, ενός άλλου ποιητή.
Πολιτισμός είναι να μπορείς να τραγουδήσεις ένα τραγούδι που δεν σου αρέσει, παρέα με κάποιον άλλο, γιατί έτσι γουστάρει εκείνος και να ακούσεις τις νότες του αλλιώς και ας συνεχίσεις να επιμένεις ότι δεν σου αρέσει.
Πολιτισμός είναι να μπορείς να περπατάς στην πόλη σου ελεύθερα, ακόμα και αν είσαι σε τροχοκάθισμα, ακόμα και αν έχεις οδηγό ένα μπαστούνι.
Πολιτισμός είναι να χορεύεις και απέναντί σου να έχεις συνεπάρει αυτούς που σε κοιτούν. Να έχουν μεταφέρει οι κινήσεις σου ανεπαίσθητες δονήσεις έστω και σ’ έναν άνθρωπο.
Πολιτισμός είναι να μπορείς να δεις έναν πίνακα και να θες να βουτήξεις στο χρώμα του, να ισορροπήσεις στις γραμμές του, να θες να σπάσεις τη φόρμα του. Να σε κάνει να θες να σταματήσεις για δυο λεπτά και να στοχαστείς.
Πολιτισμός είναι να λες τη γνώμη σου, να είσαι αληθινός και οι άλλοι να μπορούν να βλέπουν την αλήθεια σου. Να μη χρειάζονται ούτε πολλά μεν, ούτε αλλά, ούτε τίποτα κατά συνθήκη ψεύδη.
Πολιτισμός είναι να θες να είσαι ό,τι επιθυμείς και κανείς να μην έχει δικαίωμα να σου το απαγορεύει.
Πολιτισμός είναι να χαίρεσαι με το απλό χαμόγελο από ένα χαζό αστείο και να στεναχωριέσαι ειλικρινά για όσα μπορείς ν’ αλλάξεις, αλλά δεν το κάνεις.
Πολιτισμός πάντως νιώθω πως δεν είναι η κουλτούρα και η βαθιά ανάλυση των πάντων. Πολιτισμός δεν είναι η βαθυστόχαστη άποψη και η ανάγνωση του τέταρτου επιπέδου και το σερβίρισμά του στον δίπλα μου. Πολιτισμός δεν είναι το ψέμα που το ανάγω σε απόλυτη αλήθεια, απλώς γιατί μπορώ. Πολιτισμός δεν είναι τα εγκαίνια μιας έκθεσης και τα φώτα της, ούτε τα βραβεία, ούτε οι πρεμιέρες, ούτε καν οι φιλανθρωπικές συναυλίες και τα εορταστικά παζαράκια. Αυτά είναι κάτι άλλο, αλλά δεν συνιστούν πολιτιστικές αξίες, αλλά μάλλον ανθρώπινες ανάγκες, καθόλα σεβαστές φυσικά. Θα πρέπει ωστόσο να μη συγχέεται το περιτύλιγμα με την ουσία του δώρου. Πυρήνας του πολιτισμού, του κάθε πολιτισμού είναι η αλήθεια που κουβαλάει κάθε άνθρωπος και για όσο διαρκεί η βιωτή του προσπαθεί να την πλουτίσει και να την πλουμίσει με αρετές όπως η αλήθεια και η απλότητα. Και κάπως έτσι μου έρχεται στο μυαλό το «Καπνισμένο τσουκάλι» του Γιάννη Ρίτσου και λέω πως πολιτισμός είναι να μαθαίνουμε να καταλαβαινόμαστε και να κουβεντιάζουμε ήσυχα κι απλά. «Έτσι να λέμε πια τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη. Κι έτσι που να χαμογελάνε οι άλλοι και να λένε, “Τέτοια ποιήματα, σου φτιάχνουμε εκατό την ώρα”».
Όπως και να ’χει. Νέα χρονιά, νέες προκλήσεις, το 2022. Μετά από δύο χρόνια πανδημίας άραγε έχουμε βγει πιο σοφοί; Κάναμε όλα όσα μπορέσαμε για να συμβιβαστούμε με τα θέλω μας, γίναμε καλύτεροι για ν’ αρέσουμε πρώτα και κύρια μ’ εμάς τους ίδιους; Κοιταχτήκαμε στον καθρέφτη μας και μετά από δύο χρόνια εγκλεισμού, παλινδρομήσεων, εσωτερικών μαχών για ν’ αναγνωρίσουμε τα λάθη μας; Μακάρι να το έχουμε κάνει και το 2022 να μας βρει κατά ένα κλικ λίγο καλύτερους, γιατί καμία νύχτα δεν είναι ατελείωτη, όπως λέει και ένας στίχος από το αγαπημένο μου τραγούδι «I migliori anni della nostra vita» του Renato Zero. Θα ήταν όμορφο αν τελικά ξημέρωνε το 2022 και «όλη αυτή η θλίψη στην πραγματικότητα δεν υπήρξε ποτέ», ας μάθουμε όμως ν’ αντιμετωπίζουμε την αλήθεια. Καλή χρονιά
