Άλλη μια πολύνεκρη καταστροφή μας βρίσκει όλους έτοιμους να ασκήσουμε κριτική και να αποδώσουμε ευθύνες πριν οι πραγματικοί Εμπειρογνώμονες ολοκληρώσουν τη διαδικασία διερεύνησης.
Η ιστορία φαίνεται ότι επαναλαμβάνεται, καθώς και σε αυτή την περίπτωση όπως και πριν από κάθε μεγάλη καταστροφή, προκύπτει από τις μαρτυρίες ότι ένας μεγάλος αριθμός αδύναμων ενδείξεων (weak signals) έχει αγνοηθεί. Με τον όρο αδύναμες ενδείξεις εννοούμε τις «ασυνήθιστες, πολύ μικρές και στο αρχικό στάδιο, μη σημαντικές ενδείξεις οι οποίες μπορεί να παρατηρηθούν και αν δεν τύχουν ορθής διαχείρισης, μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερα περιστατικά με ανεπιθύμητες συνέπειες».
Οι συνεχείς επισημάνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου κάνοντας αναφορές για μη τήρηση των Κανονισμών για τις σιδηροδρομικές μεταφορές στην Ελλάδα. Η συστηματική παραβίαση του «κόκκινου φαναριού», η έλλειψη συστημάτων ελέγχου και επικοινωνίας μεταξύ των μηχανοδηγών, η κακή/ελλιπής συντήρηση, η έλλειψη επαρκούς εμπειρίας και εκπαίδευσης είναι μερικές από τις αδύναμες ενδείξεις που εντοπίζονται σε προκαταρκτικό στάδιο.
Ποιος ή ποιοι ήταν αυτοί που επέλεξαν να αγνοήσουν τις αδύναμες ενδείξεις; Ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα αν τύγχαναν έγκαιρης διαχείρισης και λαμβάνονταν μέτρα για διασφάλισης της ασφάλειας και της υγείας τόσο των εργαζομένων όσο και των επιβατών;
Τι ή ποιοι πραγματικά κρύβονται πίσω από το «Πάμε κι όπου βγει...»;
Υπάρχει σωρεία ερωτημάτων, τα οποία θα πρέπει να απαντηθούν στο πλαίσιο της διερεύνησης πριν από την τελική απόδοση ευθυνών. Το φαινόμενο του «αποδιοπομπαίου τράγου» δεν πρόκειται να συμβάλει στον προσδιορισμό της σειράς των γεγονότων που μπορεί να οδήγησαν στο ατύχημα και στην εξαγωγή συμπερασμάτων για βελτίωση των επιπέδων ασφάλειας και υγείας.
Η έλλειψη θετικής κουλτούρας ασφάλειας και υγείας φαίνεται να αποτελεί για ακόμα μια φορά τροχοπέδη στην ορθή διαχείριση των κινδύνων και στη λήψη των απαραίτητων προληπτικών μέτρων με αποτέλεσμα η 28η Φεβρουαρίου 2023 να γραφτεί με μαύρα γράμματα στην Ελληνική ιστορία.
*H Δρ. Όλγα Νικολαΐδου είναι Ερευνήτρια στην Επαγγελματική Ασφάλεια & Υγεία CERIDES, Κέντρο Αριστείας Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου
