Διακρατική υιοθεσία είναι η υιοθεσία παιδιού που έχει τη συνήθη διαμονή του σε ένα κράτος από γονείς που έχουν τη συνήθη διαμονή τους σε διαφορετικό κράτος, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 της Σύμβασης της Χάγης του 1993, η οποία διασφαλίζει τη διασυνοριακή αναγνώριση των υιοθεσιών. Ωστόσο, στην πράξη, απαιτούνται πρόσθετες διαδικασίες για την αναγνώρισή της σε ορισμένα κράτη, συμπεριλαμβανομένων των κρατών-μελών της Ε.Ε.
Στην Ε.Ε. όλα τα κράτη-μέλη διαθέτουν εθνικές διατάξεις που διέπουν την αναγνώριση των αποφάσεων υιοθεσίας, αλλά οι νομικές διαδικασίες διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους. Με την ισχύουσα νομοθεσία, δεν υπάρχει νομική προστασία ή εγγύηση ότι οι εγχώριες υιοθεσίες που πραγματοποιούνται σε ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. θα αναγνωρίζονται σε ένα άλλο κράτος μέλος. Ενδέχεται μια οικογένεια που μετακομίζει σε άλλο κράτος-μέλος μετά την υιοθεσία ενός παιδιού να αντιμετωπίσει σημαντικά προβλήματα, εκ νέου διαδικασίες και τρομερά γραφειοκρατικά εμπόδια.
Έγινε μια Ευρωπαϊκή Αξιολόγηση το 2016 που ανέλυσε τις πιθανές επιλογές πολιτικής και τη δυνητική πρόσθετη αξία της ανάληψης νομοθετικής δράσης σε επίπεδο Ε.Ε. Η αξιολόγηση υποστηρίζει ότι η νομοθεσία της Ε.Ε. θα μείωνε το κόστος και θα επέτρεπε την καλύτερη προστασία των συμφερόντων του παιδιού και των θεμελιωδών δικαιωμάτων των θετών γονέων.
Λόγω των περίπλοκων και μακροχρόνιων διαδικασιών που αντιμετωπίζουν τα ζευγάρια που θέλουν να υιοθετήσουν εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσεγγίζουν τρίτες χώρες με τη λανθασμένη άποψη πως θα είναι πιο εύκολο. Με αυτόν τον τρόπο συχνά καταλήγουν να είναι θύματα κυκλωμάτων εμπορίας παιδιών. Συνεπώς, χρειάζεται καλύτερη συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. και των τρίτων χωρών για να διασφαλιστεί η δέουσα επιμέλεια ώστε τέτοια φρικτά φαινόμενα να αποφεύγονται.
Παρόλο που το οικογενειακό δίκαιο αποτελεί τομέα εθνικής αρμοδιότητας, η Ε.Ε. μπορεί να θεσπίσει μέτρα για πτυχές του με διασυνοριακή ισχύ.
Για αυτόν τον λόγο, έχω αναλάβει πρωτοβουλία, ξεκινώντας με ερώτησή μου προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την ανάγκη θέσπισης ενός πλαισίου που να διευκολύνει τις διακρατικές υιοθεσίες, ούτως ώστε οι οικογένειες που μπορούν και θέλουν να προσφέρουν θαλπωρή και αγάπη σε παιδάκια που βρίσκονται σε ορφανοτροφεία και συστήματα πρόνοιας σε άλλες χώρες στην Ευρώπη, να μπορούν να το κάνουν χωρίς περιττά γραφειοκρατικά προσκόμματα που πολύ συχνά αποτρέπουν τις υιοθεσίες, με τεράστιο ψυχολογικό κόστος προς τους υποψήφιους γονείς αλλά και τα παιδάκια. Την ίδια στιγμή, πέραν της πρότασης, πρέπει να αναλάβουμε δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για σωστή ενημέρωση αλλά και κινητοποίηση των κυβερνήσεων και όλων των αρμόδιων φορέων ούτως ώστε οι υιοθεσίες μεταξύ κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μπορούν να πραγματοποιηθούν με διαφάνεια και σε λογικό πλαίσιο χρόνου για το καλό των παιδιών και των υποψήφιων γονέων.
Ο θεσμός της οικογένειας παραμένει ο κύριος πυλώνας της κοινωνίας μας και αποτελεί βασική προτεραιότητά μου να συμβάλω στην προστασία του. Στην αποστολή μου αυτή θα συνεργαστώ επίμονα με τους κρατικούς θεσμούς, τις οργανώσεις και, φυσικά, με τους άμεσα ενδιαφερόμενους συμπολίτες μου. Αξίζει και θα το κάνω.
Η κα Ελένη Σταύρου είναι ευρωβουλευτής ΔΗΣΥ.
