Η συνέντευξη του Άντρου Κυπριανού στον εκλεκτό δημοσιογράφο Ανδρέα Κημήτρη στην «Καθημερινή» ρίχνει φως στην αντιμετώπιση του Σχεδίου Ανάν από την ηγεσία του ΑΚΕΛ το 2004. Επιβεβαιώνει επίσης την εκτίμηση ότι το ΑΚΕΛ δεν ήθελε να διεκδικήσει με πιθανότητα νίκης ή συμμετοχής στην κυβέρνηση στις εκλογικές αναμετρήσεις του 2013, του 2018 και 2023.
Ο κ. Κυπριανού λέει ότι το ΑΚΕΛ αναγκάστηκε να καλέσει τα μέλη και τους οπαδούς του να ψηφίσουν «Όχι», για να τσιμεντώσει το «Ναι». Ο κ. Κυπριανού διατείνεται, ότι τάχθηκε με το «Όχι» για να μην προκληθεί διχασμός στον λαό. Ψεύδεται ασύστολα. Την περίοδο του δημοψηφίσματος δεν υπήρχε διχασμός του λαού. Αντίθετα, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δείχνει ότι ο λαός ενωμένος όσο ποτέ, δεν υπάκουσε στις κομματικές ηγεσίες, αλλά ακολούθησε το εθνικό του ένστικτο και διέσωσε την Κ.Δ. Αν το 1/4 του λαού προτιμούσε να διαλύσουμε την Κ.Δ., αυτό δεν είναι διχασμός.
Αν τη Μεγάλη Παρασκευή του 2004 η ηγεσία του ΑΚΕΛ επέμενε στην απόφαση που πήρε προηγουμένως για στήριξη του «Ναι», θα προξενούσε πράγματι έναν διχασμό πρωτοφανή ανάμεσα στην ηγεσία και τη βάση του ΑΚΕΛ. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν θα άλλαζε, το ομολογεί και ο κ. Κυπριανού, αλλά θα έφερνε τα πάνω-κάτω μέσα στο ΑΚΕΛ, όπου η ηγεσία θα βρισκόταν σε πλήρη διάσταση και διαφωνία με τη βάση του κόμματος. Θα ήταν κάτι το πρωτοφανές. Η ηγεσία του ΑΚΕΛ θα βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση. Για τούτο, από τότε άρχισε μια τεράστια προσπάθεια να εξοστρακίσει τους ηγετικούς παράγοντες του «Όχι» από όλα τα σώματα του ΑΚΕΛ. Για τούτο, και σήμερα το ΑΚΕΛ παρουσιάζεται μονολιθικό στην πολιτική της επαναπροσέγγισης, του καλοπιάσματος της Τουρκίας και της αποδοχής των τουρκικών θέσεων για να πετύχει λύση και «επανένωση» και να αποφύγει τη διχοτόμηση. Η προσπάθειά του αυτή είναι τόσο εμφανής και συνεχής, που πολλοί παρεξηγούν το ΑΚΕΛ –ότι υπερασπίζεται τις τουρκικές θέσεις.
Ο κ. Κυπριανού ισχυρίζεται ότι το ΑΚΕΛ είχε πληροφορίες, ότι ο Τάσσος πιθανόν να παραιτείτο, αν κέρδιζε το «Ναι». Αυτή η θέση αποτελεί τεράστια πολιτική αφέλεια, η οποία δεν χαρακτηρίζει τον κ. Κυπριανού. Ακόμα και κάποιος που είχε απλώς ακουστά τον Τάσσο, την ευθιξία του και την προσήλωσή του στην πολιτική δεοντολογία, έπρεπε να είναι υπερβέβαιος, ότι ο Τάσσος θα υπέβαλλε την παραίτησή του αμέσως μετά την ανακοίνωση για πλειοψηφία του «Ναι». Αυτό θα το έκανε όχι μόνο ο Τάσσος, αλλά και ο τελευταίος τυχοδιώκτης πολιτικάντης. Ο Τάσσος ουδέποτε θα υπέγραφε το σχέδιο που ο ίδιος καταπολέμησε με πολιτική επιχειρηματολογία και κάλεσε τον λαό να απαντήσει με ένα ισχυρό «Όχι».
Η συνέντευξη του κ. Κυπριανού επιβεβαιώνει και αποδεικνύει την ορθότητα μιας προσωπικής μου εκτίμησης που αναλύω αμέσως. Ο κ. Κυπριανού ομολόγησε ότι το ΑΚΕΛ δεν θα ήθελε να υπογράψει το σχέδιο Ανάν ο Χριστόφιας ως προεδρεύων, αν ο Τάσσος παραιτείτο από την προεδρία. Και εδώ είναι η μεγάλη έκπληξη. Ο Χριστόφιας θα έπρεπε να υπογράψει και με τα δύο του χέρια, αν κέρδιζε το «Ναι», που θα ήταν και απόφαση του ΑΚΕΛ. Το ΑΚΕΛ θα δικαιωνόταν και θα έπαιρνε το φωτοστέφανο της λύσης του Κυπριακού. Αλλά δεν ήθελε να αναλάβει την ευθύνη.
Εδώ βρίσκεται και η ουσία της δικαίωσης της προσωπικής μου εκτίμησης: Το ΑΚΕΛ είναι έτοιμο να αποδεχτεί και να στηρίξει μία απαράδεκτη λύση, όπως το Σχέδιο Ανάν. Με μια διαφορά. Τη λύση να την πετύχει και να την υπογράψει ο αρχηγός άλλου κόμματος. Για τούτο και το ΑΚΕΛ δεν θέλει με κανέναν τρόπο να εκλέξει πρόεδρο που να διαπραγματευτεί και να υπογράψει την απαράδεκτη λύση. Άλλος να την πετύχει και να την υπογράψει και το ΑΚΕΛ απλώς να την υποστηρίξει.
Με αυτή τη φιλοσοφία το ΑΚΕΛ δεν συνεργάστηκε για εκλογή του Γιώργου Λιλλήκκα το 2013, του Νικόλα Παπαδόπουλου το 2018 και το 2023. Το ΑΚΕΛ γνώριζε –και γνωρίζει– ότι ούτε ο Λιλλήκκας, ούτε ο Παπαδόπουλος μπορούσαν να εκλεγούν, χωρίς τη στήριξή του. Αντίθετα ήθελε να εκλεγεί ο πατριάρχης του «Ναι» Νίκος Αναστασιάδης, με τη βεβαιότητα ότι θα αποδεχόταν τη λύση, που δεν τολμά να αποδεχτεί το ΑΚΕΛ. Αυτή τη λύση θέλει, αλλά με την υπογραφή άλλου, που θα γίνει ο αποδιοπομπαίος τράγος.
Αυτές είναι οι δικές μου διαπιστώσεις και συμπεράσματα, που στηρίζονται σε όσα δήλωσε ο Άντρος Κυπριανού στη συνέντευξή του.
