Είχα την τύχη σχεδόν όλη μου την επαγγελματική ζωή να την περάσω ανάμεσα σε φοιτητές με ηλικίες από 18 και άνω (αν και στα νυκτερινά μαθήματα είχα και πολύ μεγαλύτερούς μου). Μέσα από αυτά τα χρόνια, οι πιο δύσκολες στιγμές ήταν όταν φοιτητές αντιμετώπιζαν δυσκολίες και ζητούσαν βοήθεια, αλλά οι χειρότερες ήταν οι ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Όταν τη δεκαετία του ’70 ήμουν στο κολλέγιο στο Λονδίνο, την πρώτη μέρα την αφιέρωσαν στη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, ενώ εμείς στην Κύπρο δεν κάναμε ποτέ τίποτα, πέραν από μερικές αποσπασματικές δράσεις του οργανισμού Νεολαίας. Πριν από λίγα χρόνια, ζήτησα με επιστολή προς όλους τους πρυτάνεις των κυπριακών πανεπιστημίων να αφιερώσουν έστω και λίγη ώρα σε πρωτοετείς φοιτητές για την προφύλαξη, αλλά και πάλι δεν έγινε κάτι.
Υπόψη ότι, παρά το ότι δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία, όλοι παραδέχονται ότι οι ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες ανέρχονται σε μερικές χιλιάδες κάθε χρόνο στην Κύπρο. Όμως πριν από περίπου 12 χρόνια –και παρά τις δυσκολίες– ξεκίνησε και στα δικά μας σχολεία το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Όλοι παραδέχονταν ότι η ύλη που είχε ετοιμαστεί είναι εξαιρετική, αλλά το μεγάλο πρόβλημα βρισκόταν στο ότι μερικοί καθηγητές για διάφορους λόγους δεν κάλυπταν καθόλου την ύλη στην τάξη.
Από τη μία είναι κατανοητό ότι χωρίς εκπαίδευση δεν είναι εύκολο να σταθείς μπροστά από μαθητές και να μιλάς για τέτοια θέματα, όπου σίγουρα τα χαμόγελα και τα αστεία θα κάνουν το μάθημα δύσκολο, αλλά πρέπει να γίνεται για να προστατεύσει χιλιάδες νέους από μελλοντικά προβλήματα.
Εκτός από τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, ένα άλλο σοβαρότατο πρόβλημα που κυριολεκτικά μπορεί να καταστρέψει ζωές είναι αυτό της σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων.
Στον περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης, της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμο 91(Ι)/2014 που βασίζεται στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 2011/93 («Σύμβαση Lanzarote»), αναφέρονται τα πιο κάτω στο άρθρο 55:
«Εκπαίδευση για παιδιά:
55. Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού διασφαλίζει ότι τα παιδιά, κατά την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευσης ενημερώνονται για τους κινδύνους της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και της κακοποίησης, καθώς και για τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να προστατευθούν, προσαρμοσμένα στην εξελικτική δυνατότητά τους. Οι πληροφορίες αυτές, που παρέχονται σε συνεργασία με τους γονείς, όπου χρειάζεται, θα δίνονται στα πλαίσια μίας γενικότερου περιεχομένου ενημέρωσης για τη σεξουαλικότητα και θα δίδεται ιδιαίτερη προσοχή σε καταστάσεις κινδύνου, ειδικά όπου περιλαμβάνεται η χρήση νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών.».
Τα πιο πάνω, παρά τη σημασία τους αλλά και την υποχρέωση που είχαμε από το 2014, δεν έγιναν ποτέ σε οργανωμένη συστηματική βάση που να καλύπτουν όλα τα παιδιά της Κύπρου, παρά το πολύ μεγάλο πρόβλημα που έχουμε (στην Κύπρο ένα στα πέντε παιδιά δηλώνουν ότι έχουν βιώσει τουλάχιστον ένα τύπο σεξουαλικής κακοποίησης).
Όλα τα πιο πάνω και με βάση απόψεις ειδικών, έδειχναν την ανάγκη να εμπλουτιστεί το πρόγραμμα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και να βεβαιωθούμε ότι θα διδάσκεται σε όλα τα παιδιά στην Κύπρο από ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό.
Γι’ αυτό υπέβαλα το 2018 τη σχετική πρόταση νόμου, η οποία με την πολύ θετική συμβολή, υποστήριξη και εμπλουτισμό από βουλευτές, τους εκπροσώπους του υπουργείου Παιδείας και ειδικούς, διαμορφώθηκε στη Βουλή και ψηφίστηκε σε νόμο.
Οι πρόνοιες της νομοθεσίας είναι πολύ απλές, καλύπτουν μια σελίδα και καθορίζουν:
• Ότι πρέπει να γίνεται σε όλα τα σχολεία στην Κύπρο με ύλη που ευθύνη καθορισμού έχει το υπουργείο Παιδείας.
• Το προσωπικό που θα κάνει το μάθημα να τύχει ειδικής εκπαίδευσης.
• Το υλικό που ετοιμάζει το υπουργείο Παιδείας να δίνεται και σε ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όταν το ζητήσουν.
Το πρόγραμμα γίνεται εδώ και 12 χρόνια με πολύ θετική αποτίμηση αλλά και τότε, όταν ξεκινούσε το πρόγραμμα, υπήρχαν στην αρχή πολλές αρνητικές αντιδράσεις.
Ο κ. Χαράλαμπος Θεοπέμπτου είναι βουλευτής και πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών.
