Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως η ξηρασία και οι πλημμύρες, αλλά και οι συνεχιζόμενοι πόλεμοι αυξάνουν όχι μόνο τον πληθωρισμό, αλλά και την επισιτιστική κρίση. Σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατάσταση των δήμων και των περιφερειών και το θεματικό δελτίο 2023, που συζητήθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕΕτΠ), πάνω από 32,5 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες αδυνατούν να έχουν ένα επαρκές γεύμα κάθε δύο μέρες. Στη Βουλγαρία το 22,4% του πληθυσμού υποφέρει από τις επιπτώσεις της επισιτιστικής κρίσης, ως αποτελέσμα της κλιματικής αλλαγής.
Οι καλλιέργειες πλήττονται σήμερα έντονα από την ξηρασία και τις έντονες βροχοπτώσεις, περιορίζοντας την παραγωγή και απειλώντας να αυξήσουν περαιτέρω τις τιμές αγαθών πρώτης ανάγκης. Τα εσπεριδοειδή, το ελαιόλαδο και τα αμπέλια μειώνονται στη Νότια Ευρώπη, με αποτέλεσμα η συνεχής ζήτηση να αυξάνει την τιμή τους.
Όταν λοιπόν οι γεωργοί χάνουν το εισόδημά τους ή δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν οικονομικά λόγω της αύξησης των τιμών των φυτοφαρμάκων, των καυσίμων και των μεταφορών, τότε αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τον τόπο καταγωγής τους, δημιουργώντας έτσι ομάδες κλιματικών μεταναστών.
Η κλιματική αλλαγή επιφέρει δραστικές αλλαγές στην καλλιέργεια της γης, η οποία μετακινείται πιο μπροστά κυρίως κατά την περίοδο σποράς, φύτευσης και συγκομιδής των καρπών. Η εύφορη γη, όταν είναι ξηρή, δεν μπορεί να παράγει καρπούς, ενώ, όταν τα δάση καταστρέφονται από τις πυρκαγιές ή την οικιστική ανάπτυξη, δεν μπορεί να προωθηθεί η μελισσοκομία και η παραγωγή μελιού. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι τεράστιες στον αγροτικό τομέα και στην οινοβιομηχανία, αφού οι περιβαλλοντικές αναταραχές καθιστούν τις Σκανδιναβικές χώρες ιδανικές για την καλλιέργεια σταφυλιού και για την προσέλκυση θερινού τουρισμού.
Η συνεχιζόμενη αύξηση της θερμοκρασίας μεταξύ 1,5 και 2 βαθμών Κελσίου αναγκάζει αρκετούς τουρίστες να ψάχνουν νέους και πιο δροσερούς τουριστικούς προορισμούς κατά τις θερινές διακοπές. Η Κύπρος μπορεί να χάσει τουρίστες, οι οποίοι παραδοσιακά επισκέπτονται το νησί μας κατά τους τρεις μήνες του καλοκαιριού, όμως μπορεί να προσελκύσει επισκέπτες κατά τους «νεκρούς» μήνες από τον Νοέμβριο μέχρι τον Μάρτιο, μιας και η θερμοκρασία είναι ιδανική για περπάτημα, κολύμπι και δραστηριότητες στη φύση.
Συνήθως οι χαμένοι από την κλιματική αλλαγή είναι οι φτωχοί και οι χαμηλόμισθοι. Γι’ αυτό επιβάλλεται η αξιοποίηση αναπτυξιακών προγραμμάτων της Ε.Ε. για αντιμετώπιση της ανεργίας και της αστυφιλίας, αλλά και για την προστασία του περιβάλλοντος. Ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. για το 2024 περιλαμβάνει σημαντικές αυξήσεις για την έρευνα, το Erasmus+, τη δράση για το κλίμα, τις υποδομές μεταφορών και την ανθρωπιστική βοήθεια. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σωστά τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης του προϋπολογισμού της Ε.Ε. μέχρι 75,8 δισεκατομμύρια ευρώ κατά την περίοδο 2024-2027 για αντιμετώπιση των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία και της κλιματικής κρίσης.
Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο διασφάλισης κονδυλιών από τις Τοπικές Αρχές για αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων. Δυστυχώς, στην Κύπρο, στη βάση έρευνας του Περιφερειακού και Τοπικού Βαρομέτρου 2023, το 45% των ερωτηθέντων πολιτών δήλωσαν ότι δεν γνωρίζουν για τον ΜΑΑ, σε αντίθεση με την Ιταλία, όπου οι Δήμοι δέσμευσαν το 90% των 40 δισεκατομμυρίων ευρώ που τους αναλογούν για εφαρμογή των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να ακούσει τη φωνή των πολιτών, η οποία μεταφέρεται στους ευρωπαϊκούς θεσμούς μέσω των παρεμβάσεων των μελών της ΕΕτΠ. Το 70% των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εφαρμόζεται πρώτα σε τοπικό επίπεδο, άρα οι Τοπικές Αρχές είναι σε θέση να γνωρίζουν ποιοι είναι οι χαμένοι της κλιματικής αλλαγής και της μη σωστής διαχείρισης των ευρωπαϊκών κονδυλιών. Αυτοί δεν είναι άλλοι από τους απλούς δημότες, οι οποίοι βλέπουν το μέλλον τους να καθίσταται δυσοίωνο, λόγω της οικονομικής κρίσης και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην καθημερινότητα και στη δημόσια υγεία.
Ο κος Άντρος Γ. Καραγιάννης είναι δήμαρχος Δερύνειας, υποψήφιος ευρωβουλευτής.
