Όταν έφτασα στην Κύπρο το 2018, είχα προσδιορίσει ως αποστολή μου την οικοδόμηση μιας ισχυρής, σύγχρονης σχέσης μεταξύ της Βρετανίας και της Κύπρου με το βλέμμα μπροστά, στη μετά Brexit εποχή. Στις 31 Ιανουαρίου του 2020 η Βρετανία αποχώρησε από την Ε.Ε. και από την πρώτη του χρόνου αποχωρήσαμε από την Κοινή Αγορά και την Τελωνειακή Ένωση της Ε.Ε. Το Brexit ολοκληρώθηκε και η νέα εποχή στις σχέσεις Ηνωμένου Βασιλείου – Κύπρου έχει αρχίσει. Από το δημοψήφισμα του 2016, ετοιμαζόμασταν για μια νέα σχέση με τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Η Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας Η.Β. – Ε.Ε., η οποία ανακοινώθηκε την παραμονή Χριστουγέννων, βοηθάει στη διαμόρφωση αυτού του μέλλοντος, προσφέροντας σταθερότητα και σιγουριά στη σχέση μας.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου που συμφώνησαν ποτέ οι δύο πλευρές, αξίας πέραν των €730 δισεκατομμυρίων. Είναι η πρώτη συμφωνία που υπογράφει η Ε.Ε. με εμπορικό εταίρο στη βάση μηδενικών δασμών και μηδενικών ποσοστώσεων. Πρόκειται για ιστορικό επίτευγμα. Η Συμφωνία Η.Β. – Ε.Ε. θέτει το πλαίσιο της νέας φιλικής μας συνεργασίας, η οποία βασίζεται στην κοινή μας ιστορία και τα κοινά μας συμφέροντα, ενώ αντιμετωπίζουμε κοινές απειλές. Ως εκ τούτου, συμπληρώνει και ενισχύει τα ισχυρά θεμέλια της σχέσης Η.Β. – Κύπρου.
Διότι γεγονός παραμένει πως η μοναδική σχέση Η.Β. – Κύπρου αφορούσε πάντα πολλά περισσότερα από την κοινή μας πορεία στην Ε.Ε. Κτίστηκε πάνω στην ιστορία μας, τις κοινές αξίες και το πανομοιότυπο νομικό σύστημα, την ένταξή μας στην Κοινοπολιτεία και πάνω απ’ όλα στον πλούσιο ιστό των ανθρώπινων σχέσεων.
Στην καρδιά αυτών των προσωπικών δεσμών είναι οι σχέσεις των ομογενών μας σε Κύπρο και Βρετανία, αλλά και οι χιλιάδες επαγγελματίες στο νησί που έλαβαν εκπαίδευση στο Η.Β. Τα πανεπιστήμια στο Η.Β. θα συνεχίσουν να καλωσορίζουν Κύπριους φοιτητές, τους οποίους εκτιμούν απεριόριστα και για τις επόμενες γενιές. Επιπλέον, το British Council συνδράμει στην επέκταση των διακρατικών εκπαιδευτικών συνεργασιών με κυπριακά ινστιτούτα, προσφέροντας τα πλεονεκτήματα της βρετανικής εκπαίδευσης και πιστοποίησης προσόντων ώστε να αποκτούνται εδώ στην Κύπρο. Έχουμε να επιδείξουμε εντυπωσιακά αποτελέσματα στον τομέα της επιστήμης και της έρευνας, καθώς και ισχυρούς δεσμούς μεταξύ επιστημόνων στις χώρες μας. Επιθυμούμε να κάνουμε περισσότερα σε διμερές επίπεδο, αλλά και μέσω της συμμετοχής μας στο πρόγραμμα Horizon Europe. Σε συνεργασία με το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας & Ψηφιακής Πολιτικής, αλλά και τους πρυτάνεις των κυπριακών πανεπιστημίων, θα αναζητήσουμε τρόπους επέκτασης της ανταλλαγής φοιτητών, των ερευνητικών προγραμμάτων και της καινοτομία προς όφελος και των δύο κοινωνιών μας.
Είμαστε, επίσης, εταίροι στην άμυνα. Το Μνημόνιο για Ενίσχυση Συνεργασίας σε Άμυνα και Ασφάλεια που υπογράψαμε το 2019 μάς επιτρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για να αντιμετωπίσουμε κοινές προκλήσεις και να αναπτύξουμε κοινά προγράμματα εκπαίδευσης, ανάπτυξης ικανοτήτων και διαχείρισης κρίσεων. Η συνεργασία μας έφτασε στο απόγειό της τον περασμένο Οκτώβριο με τη μεγαλύτερη αποστολή δυνάμεων του Βασιλικού Ναυτικού στα κυπριακά ύδατα. Το όραμά μας για το 2021 παραμένει εξίσου φιλόδοξο, με σχέδια για κοινές ασκήσεις σε ξηρά, θάλασσα και αέρα, αλλά και προγράμματα αμυντικής εκπαίδευσης που θα παραδοθούν σε Η.Β. και Κύπρο.
Ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον ήταν πάντα ξεκάθαρος ότι το Η.Β. μπορεί να ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην εθνική του ιστορία, αλλά θα συνεχίσουμε να επωμιζόμαστε τις ευθύνες μας ως μιας δύναμης λύσης προβλημάτων για το καλό του κόσμου. Αυτό σημαίνει συνεργασία με τους εταίρους μας, περιλαμβανομένης της Κύπρου, προς επίτευξη κοινών διεθνών στόχων και προς υποστήριξη κοινών αξιών.
Η πανδημία του κορωνοϊού βρίσκεται στα μυαλά όλων, καθώς η Βρετανία αναλαμβάνει την Προεδρία της G7. Επιπρόσθετα, το Η.Β. ηγείται φέτος των διαπραγματεύσεων για την κλιματική αλλαγή στη Γλασκόβη. Η COP26 θα είναι η μεγαλύτερη σύνοδος που θα πραγματοποιηθεί ποτέ για το κλίμα. Στην πορεία προς την COP26 ενθαρρύνουμε άλλες χώρες να ακολουθήσουν το παράδειγμά μας και να δεσμευτούν σε ουδετεροποίηση της εκπομπής ρυπογόνων αερίων μέχρι το 2050.
Σε όλες αυτές τις προκλήσεις υπάρχει έδαφος για το Η.Β. και την Κύπρο να ενισχύσουν τη συνεργασία τους. Καλωσορίζω τις προσπάθειες της Κύπρου να ηγηθεί μιας περιφερειακής συμμαχίας μεταξύ επιστημόνων για την κλιματική αλλαγή στην ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, καθώς και την προοπτική αυτό το εγχείρημα να σταθεί συμπληρωματικά στην COP26.
Επιπλέον, καθώς η προσοχή στρέφεται στα επόμενα βήματα στο Κυπριακό, οι Κύπριοι μπορούν να είναι σίγουροι ότι το Η.Β. θα συνεχίσει να συνδράμει εποικοδομητικά, υποστηρίζοντας μια δίκαιη και βιώσιμη λύση. Στηρίζουμε πλήρως τις προσπάθειες των Η.Ε. να συγκαλέσουν άτυπη πενταμερή. Επιδιώκουμε μια τέτοια συνάντηση να οδηγήσει τάχιστα σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις. Μόνο μέσω της επανένωσης θα μπορέσει η Κύπρος να αναπτύξει πλήρως το δυναμικό της ως πυλώνας ευημερίας και σταθερότητας σε αυτήν τη ζωτικής και στρατηγικής σημασίας περιοχή.
Σχολιάζοντας τη Συμφωνία Η.Β. – Ε.Ε. στη Βουλή των Κοινοτήτων, ο Μπόρις Τζόνσον είπε στους βουλευτές πως η Βρετανία μπορεί πλέον να είναι η καλύτερη φίλη και σύμμαχος που θα μπορούσε να έχει η Ε.Ε. Πέρα από το ότι χωρίζουν οι δρόμοι μας όμως, το 2021 φέρνει τεράστιες δυνατότητες για μια νέα εποχή στη συνεργασία και τη φιλία Η.Β. – Ε.Ε. Είμαι βέβαιος πως η Κύπρος θα βρίσκεται στην καρδιά αυτών των φιλικών σχέσεων.
Ο κ. Στίβεν Λίλι είναι ο Βρετανός ύπατος αρμοστής στην Κύπρο.
