Του Νίκου Κωνσταντάρα
Αν ο ψυχρός Μάρτιος και ο σχετικά δροσερός Απρίλιος μας έκαναν να αναρωτηθούμε εάν πράγματι θερμαίνεται ο πλανήτης, δεν έχουμε παρά να κοιτάξουμε προς την Ανατολή, όπου από τον Μάρτιο, χώρες στον ίδιο παράλληλο με εμάς –και βορειότερα– αντιμετωπίζουν ασυνήθιστα υψηλότερες θερμοκρασίες. Στην Ινδία, ο Μάρτιος ήταν ο θερμότερος των τελευταίων 122 ετών. Εκεί και στο Πακιστάν, σε κάποιες περιοχές, η θερμοκρασία αυτές τις ημέρες αγγίζει τους 50 βαθμούς. Στη Μέση Ανατολή, στη Ρωσία, στην Κεντρική Ασία και στο Ιράν, επίσης, καταγράφονται θερμοκρασίες πολύ υψηλότερες από το σύνηθες. Ενώ στερεύουν λίμνες και δεξαμενές, οι παγετώνες στα βουνά λιώνουν με αυξημένη ταχύτητα, απειλώντας πολλές κατοικημένες περιοχές με πλημμύρες.
Η κλιματική αλλαγή μετριέται σε παγκόσμιο επίπεδο και σε διαστήματα 30 ετών. Είναι σαφές ότι οι θερμοκρασίες και τα έντονα καιρικά φαινόμενα των τελευταίων ετών εξελίσσονται σε συνθήκες όπου η μέση θερμοκρασία του πλανήτη είναι κατά ένα βαθμό Κελσίου υψηλότερη απ’ ό,τι πριν από έναν αιώνα. Αυτή η «απόκλιση» ευθύνεται για αλυσιδωτές αντιδράσεις, οι οποίες δεν αφήνουν καμία περιοχή ανεπηρέαστη. Στην Ελλάδα, πέρα από τα έντονα φυσικά φαινόμενα που εκδηλώνονται τον χειμώνα και το καλοκαίρι, αναμένουμε τα καλοκαίρια να είναι μακρύτερα και πιο θερμά – όπως διαπιστώσαμε τα τελευταία χρόνια με τις υψηλές θερμοκρασίες και τις θηριώδεις πυρκαγιές.
Η σοδειά σίτου στην Ινδία αναμένεται να είναι 50% μικρότερη, επιδεινώνοντας τα προβλήματα που προκαλεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στην παγκόσμια αγορά, οδηγώντας σε ελλείψεις και ακόμη υψηλότερες τιμές. Το ίδιο ισχύει με την ενέργεια, όπου, επιπλέον, η επιστροφή σε πιο ρυπογόνες πηγές παραγωγής θέτει σε κίνδυνο τον στόχο να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό. Οσο περισσότερες περιοχές δυσκολεύονται να συντηρήσουν τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τις οικονομίες τους, η πείνα και ο πόλεμος θα οδηγούν ολοένα περισσότερους στην προσφυγιά, προς χώρες όπου οι πολίτες ήδη δυσανασχετούν λόγω ακρίβειας και ανασφάλειας. Δικαιολογημένα, ο πόλεμος στην Ουκρανία μας ανησυχεί για το τι άλλο κακό μπορεί να φέρει. Ομως, το μήνυμα από την Ανατολή σήμερα είναι ότι τίποτα δεν πρέπει να μας αποπροσανατολίζει από το γεγονός ότι ο πλανήτης φτάνει σε σημείο ανάφλεξης.