Του Λάρκου Λάρκου
Η πλευρά Ερντογάν, με προβάδισμα δυόμισι εκατομμυρίων ψήφων, κάνει συμμαχίες και αυξάνει το προβάδισμά της μπροστά στη σημερινή αναμέτρηση. Η πλευρά Κιλιτσντάρογλου με γκρίνια, με μουρμουρητά, με αποχωρήσεις, πάει πίσω-πίσω. Ο Σινάν Ογάν, ο οποίος ήρθε τρίτος στον πρώτο γύρο με ποσοστό 5,17% ανακοίνωσε υποστήριξη στην υποψηφιότητα Ερντογάν. Έντεκα μέλη της Επιτροπής Ιδρυτών του «Κόμματος του Μέλλοντος», του πρώην πρωθυπουργού Α. Νταβούτογλου, που συμμετέχει στην υπό τον Κ. Κιλιτσντάρογλου «Εθνική Συμμαχία», «παραιτήθηκαν από το κόμμα τους και προσχώρησαν το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Ερντογάν (πηγή, ρεπορτάζ στην εφ. «Πολίτης»). Οι 11 ενίστανται στην ακραία ρητορική Κιλιτσντάρογλου για τους πρόσφυγες που διαβιούν στην Τουρκία. Γράφουν: «Θα είμαστε ενάντια σε αυτούς που καταπατούν την προσφυγική και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Θα σταθούμε απέναντι σε αυτούς που υπόσχονται να φορτώσουν πρόσφυγες σε φορτηγά και να τους απελάσουν, όπως οι ναζί».
Το σκηνικό αποκτά ολοένα και πιο σαφείς διαστάσεις. Ο Τ. Ερντογάν, έχοντας πλέον σημαντικό εκλογικό προβάδισμα ακύρωσε συλλαλητήρια, πλην ενός στην Άγκυρα, και έχει κάνει μία μόνο επίσκεψη στις σεισμοπαθείς περιοχές στην Α. Τουρκία. Προετοιμάζει καλά τις ομιλίες του, έχει ισχυρή επικοινωνιακή υποστήριξη –κάτι που δεν συνέβαινε παλαιότερα, καθώς μιλούσε εκ του προχείρου και έτσι ήταν περισσότερο ο εαυτός του και λιγότερο οι συντάκτες των ομιλιών του.
Αξιοποιεί πλήρως, όπως ήταν αναμενόμενο, τη νίκη της «Λαϊκής Συμμαχίας» στο Κοινοβούλιο (323 βουλευτές σε σύνολο 600) και δηλώνει πως αυτός ο αριθμός συνιστά ψήφο εμπιστοσύνης και ταυτόχρονα απόρριψη της θέσης της αντιπολίτευσης για επιστροφή στο παλαιότερο κοινοβουλευτικό σύστημα. Τα αποτελέσματα στο Κοινοβούλιο δείχνουν ότι το ΚΑΔ εξακολουθεί να εκφράζει μαζικά, κυρίως τα στρώματα του πληθυσμού που αισθάνονταν αδικημένα, ή αποκλεισμένα, όταν η κεμαλική ελίτ ήταν στα πράγματα.
Από την άλλη, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου για να στριμώξει τον Τ. Ερντογάν ανέβασε τους τόνους στο προσφυγικό και το κουρδικό. Μίλησε για 10 (!) εκατομμύρια πρόσφυγες, πράγμα προφανώς ψευδές (η Ε.Ε. μιλά για 4). Στην κριτική του απάντησε ο Μ. Τσαβούσογλου: «Η υπόσχεση να στείλουμε όλους τους εκ Συρίας πρόσφυγες πίσω, είναι παράλογη» (πηγή, «Χουριέτ»). Η κόντρα των δύο επεκτάθηκε και στο κουρδικό. Ο Τ. Ερντογάν κατηγορεί τον Κ. Κιλιτσντάρογλου για επαφές με το «Καντίλ», (υπαινιγμός για σχέσεις με το ΕΚΚ). Ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης απάντησε ότι είναι ο Ερντογάν που έκανε συνομιλίες μαζί του πιο παλιά –μια σαφής αναφορά στις συζητήσεις της τουρκικής κυβέρνησης για εξεύρεση λύσης στο κουρδικό με διαπραγματεύσεις, με συμμετοχή και του Α. Οτσαλάν προ επταετίας.
Οι δημοσκοπήσεις για τον δεύτερο γύρο δείχνουν σημαντικό προβάδισμα Ερντογάν, σε αντίθεση με εκείνες του πρώτου γύρου. Ο Μ. Κωστίδης γράφει σχετικά με τον πρώτο γύρο πως «σχεδόν όλες οι εταιρείες δημοσκοπήσεων απέτυχαν στις προβλέψεις τους (στον πρώτο γύρο), καθώς έδιναν προβάδισμα στον υποψήφιο της τουρκικής αντιπολίτευσης. Μόνο δύο εξ αυτών, η Optimar και η Κοnda, ήταν αυτές που είχαν προσεγγίσει το αποτέλεσμα των εκλογών και έδιναν προβάδισμα στον Ερντογάν», (Πηγή, «Καθημερινή», 17/5).
Με τα νέα δεδομένα, το πλέον κρίσιμο ζήτημα για την πλευρά του Ερντογάν είναι το τι οικονομική πολιτική θα ακολουθήσει, εφόσον επαληθευτούν οι δημοσκοπικοί αριθμοί. Σύμφωνα με το Reuters, (24/5) «μέρες πριν από τις εκλογές υπάρχει διαφωνία μέσα στην κυβέρνηση Ερντογάν κατά πόσον θα επιμείνουν πάνω σε ένα, που μερικοί αποκαλούν, μη βιώσιμο οικονομικό πρόγραμμα ή αν θα το εγκαταλείψουν». Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Πρακτορείο, «μια ανεπίσημη ομάδα από μέλη του κυβερνώντος κόμματος συναντήθηκε στις τελευταίες εβδομάδες για να συζητήσει πώς θα υιοθετήσουν σταδιακά μια νέα πολιτική, ώστε ο δανεισμός να γίνει πιο ακριβός».
Ο Κ. Κιλιτσντάρογλου βρίσκεται σε στρατηγικό αδιέξοδο. Ο Τ. Ερντογάν μάλλον θα έπαιρνε σε μεγάλο βαθμό το 5,17% του Σ. Ογάν εξαιτίας της δυναμικής που κατέγραψε στον πρώτο γύρο. Έχω υποστηρίξει ότι ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης είναι loser, καθώς έχει χάσει 13 φορές μέχρι τώρα από τον Ερντογάν. Πάρα ταύτα, πάλεψε με φανατισμό για να είναι ξανά υποψήφιος.
Έτσι, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, η 14η φορά θα είναι και το φινάλε ενός ξεροκέφαλου χωρίς αιτία. Με τα δημοσκοπικά δεδομένα εις βάρος του, επιτρέπει στον Τ. Ερντογάν να μιλάει εκ του ασφαλούς: «Προτρέπω τη βάση του ΚΑΔ να μην εφησυχάζει για τις (σημερινές) εκλογές. Να θυμάστε ότι ο αντίπαλός μας σήμερα δεν είναι ο ηγέτης του ΡΛΚ, αλλά ο εφησυχασμός. Είμαστε ήδη μπροστά, αλλά θα χάσουμε τον στόχο μας, εάν έχουμε την αίσθηση ότι, έτσι ή αλλιώς, θα νικήσουμε» (Χουριέτ», 24/5).
