Του Λάρκου Λάρκου
Αλλάζει πολιτικές η Τουρκία; Το παράδειγμα με Δένδια-Τσαβούσογλου λέει, ναι, υπό προϋποθέσεις. Κάνει κωλοτούμπες, αν χρειαστεί; Ναι, υπό προϋποθέσεις, όπως το παράδειγμα με την κατάρριψη ρωσικού πολεμικού, μεσολάβηση, απολογία, αποκατάσταση. Αυτές τις ημέρες άνοιξε την πόρτα του ΝΑΤΟ στη Φινλανδία (με επίσκεψη Ερντογάν στο Ελσίνκι). Αποκαθιστά διπλωματικές σχέσεις με Αίγυπτο (επίσκεψη Τσαβούσογλου στο Κάιρο). Συμφωνία ώστε η Άγκυρα να ψηφίσει την ελληνική υποψηφιότητα για το ΣΑ του ΟΗΕ και η Αθήνα να στηρίξει την τουρκική υποψηφιότητα για τη θέση του γ.γ. Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO). Το μομέντουμ έχει τη σημασία του, σεισμοί, εκλογές με χαμηλούς τόνους, κλείσιμο εκκρεμοτήτων του παρελθόντος, καμπάνια του ΚΑΔ ότι αυτό αποτελεί την παράταξη που μπορεί να διαχειριστεί τα «δύσκολα».
Πώς συνδέονται τα πιο πάνω με το Κυπριακό; Κλασικό παραμένει το παράδειγμα με το ζήτημα του τερματισμού των επεμβατικών δικαιωμάτων, όπως διαμορφώθηκε στο Κραν Μοντάνα, συμφωνία υπό προϋποθέσεις. Ο λόγος στον τότε ειδικό σύμβουλο του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για την Κύπρο, Έσπεν Μπαρθ Αϊντε:
«Ο γ.γ. και εγώ, όταν δοκιμάζαμε την ευελιξία όλων κατανοήσαμε ότι ως συμβολή στο τελικό πακέτο θα έπρεπε να είναι δυνατόν όλοι να συμφωνήσουν σε άμεσο τερματισμό των επεμβατικών δικαιωμάτων με την έναρξη της ισχύος, αλλά, φυσικά, μόνο εάν συμφωνήσουν με το υπόλοιπο του τελικού πακέτου... Δεν υπήρξαν προσφορές που θα ίσχυαν από μόνες τους». Τι ήταν το «υπόλοιπο του τελικού πακέτου»; Κυρίως το ζήτημα της πολιτικής ισότητας και της μιας τ/κ ψήφου στο ομοσπονδιακό υπουργικό συμβούλιο σε αντικατάσταση του βέτο του 1960. Κατά συνέπεια, το τελικό στάδιο αφορούσε την ισορροπία που θα άφηνε και τις δύο πλευρές ικανοποιημένες, αμοιβαία επωφελείς ισορροπίες, με τα «στρατεύματα κάτω (πίσω) στα παλιά επίπεδα». Ξανά Αϊντε: «Στην κρίσιμη τελική στιγμή μία συμφωνία θα υλοποιείτο μόνο ως πακέτο, όπου όλοι θα κατόρθωναν να πάρουν ό,τι ήταν περισσότερο σημαντικό γι’ αυτούς».
Ο Ν. Χριστοδουλίδης έκανε κύκλο συναντήσεων με ηγετικές προσωπικότητες στις Βρυξέλλες. Μπορεί να επιτύχει η προσπάθεια μόνο με κατανόηση της αιτίας που προκάλεσε το ναυάγιο στο Κραν Μοντάνα. Υπάρχει δυνατότητα για πρόοδο. Είναι δική του ευθύνη να διαρρήξει τον πυρήνα αυτής της πολιτικής που έφερε την αποτυχία στις 7 Ιουλίου 2017. Αυτής που οδήγησε τον γ.γ. να επαινέσει την Τουρκία για «τη σθεναρή στήριξή της στη διαδικασία» και, ίσως, αυτής που οδήγησε τον γ.γ. να μη δώσει χρόνο, παρά τις προσπάθειες της Λευκωσίας, για ξεχωριστή συνάντηση μαζί του στις Βρυξέλλες. Ο κύκλος εξελίσσεται υπό προϋποθέσεις. Γι’ αυτό έστειλε προσφάτως στη νήσο τη βοηθό γ.γ. ΝτιΚάρλο.
Στις 22/3, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές με τις οποίες μίλησε το ΚΥΠΕ, ο ΠτΔ Νίκος Χριστοδουλίδης «παρουσίασε στους προέδρους της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την προσέγγισή του όσον αφορά στο Κυπριακό, ενώ διαπίστωσε πως οι ηγέτες των θεσμών βλέπουν παράθυρο ευκαιρίας για το Κυπριακό. Ο Πρόεδρος αντάλλαξε απόψεις με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον Σαρλ Μισέλ για την πρόταση της Κύπρου για ενεργότερη εμπλοκή της Ε.Ε. στις διαπραγματεύσεις. Στο πλαίσιο της συζήτησης αυτής, ο ΠτΔ συζήτησε το προφίλ που μπορεί να έχει η πολιτική προσωπικότητα που η Κύπρος θεωρεί πως θα μπορούσε να αναλάβει καθήκοντα πολιτικού απεσταλμένου της Ε.Ε.». Ο ίδιος ο ΠτΔ δήλωσε πως «βλέπω να υπάρχει μια έντονη επιθυμία για επανέναρξη των συνομιλιών για επίλυση του Κυπριακού αξιοποιώντας σημαντικές συγκυρίες που υπάρχουν τη συγκεκριμένη στιγμή».
Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον πως όλα τα πιο πάνω αφορούν ενέργειες που θα κάνουν άλλοι, αλλά τίποτε που να αφορά την ε/κ ηγεσία. Το ερώτημα είναι απλό: τι κάνει η ίδια ηγεσία εντός Κύπρου για να πείσει ότι μιλάει σοβαρά; Υπάρχει ευρύ πεδίο πρωτοβουλίων που μπορεί να αναληφθούν. Δεν έχει αναληφθεί καμία. Το να αφήνουμε την κοινή γνώμη στο περιθώριο του Κυπριακού, το να μην λέμε κουβέντα «γιατί μάς συμφέρει η λύση». Το να αδαφορούμε για το τι σημαίνει στον χρόνο το «τζείνοι ποτζεί, τζιαι, εμείς ποδά», δεν μας δίνει τα αναγκαία εργαλεία για να πείσουμε εκτός. Οι άλλοι προφανώς θέτουν ερωτήματα: «να διορίσουμε απεσταλμένο, αλλά εσείς τι ακριβώς θα κάνετε εν τω μεταξύ; Μόνο να περιμένετε πότε να συνομιλήσετε;». Αλλά η εποχή του να κάνουμε συνομιλίες, περιπαίζοντας τους κουτόφραγκους ότι θέλουμε και λύση, έκλεισε οριστικά τον κύκλο της το 2017. Σήμερα αν δεν κάνεις πολλά και σημαντικά, αν δεν πείσεις με έργα ότι θέλεις και το πλαίσιο του ΟΗΕ αλλά και όλα όσα το υποστηρίζουν (και τα οποία κάθε τόσο καταγράφει σε εκθέσεις του ο γ.γ. του ΟΗΕ), ουδείς θα μας λάβει σοβαρά υπόψιν. Ποια είναι τα ελάχιστα μέτρα που θα πείσουν ΟΗΕ και Ε.Ε. ότι μιλάμε σοβαρά; Ανοικτή στήριξη της ΔΔΟ, διπλωματία των πολιτών, ανάδειξη/προβολή σε έργα που προωθεί η Ε.Ε. κλπ. Αν κάθε βράδυ παρελαύνει η ευθεία υπονόμευσης της λύσης από κανάλια που ζουν από/και για το να μην αλλάξει τίποτε, τι νομίζουμε ότι καταλαβαίνουν οι κουτόφραγκοι;
Η απαίτηση από τους άλλους να κάνουν το α ή το β, ενώ εμείς δεν έχουμε καμιά απαίτηση από το πολιτικό μας προσωπικό, δεν έχει πιθανότητες να πετύχει. Ο χρόνος θα εξανεμίσει τις προσδοκίες, γιατί αυτές απαιτούν, κυρίως, θάρρος και συνέπεια...
