Του Λάρκου Λάρκου
Ο εκπρόσωπος του γ.γ. του ΟΗΕ Στεφάν Ντουζαρίκ δήλωσε «ΟΗΕ τέλος» από το Κυπριακό. Η δήλωση ως εξής: «Το Σ.Α. προτρέπει τα μέρη να καταλήξουν σε μια συμφωνία, ώστε ο γ.γ. να μπορεί να διορίσει έναν απεσταλμένο για το Κυπριακό». Με άλλα λόγια λέει πως δεν θα διορίσει απεσταλμένο, αν προηγουμένως τα δύο μέρη δεν τα βρουν «σε μια συμφωνία», τα μέρη, ως γνωστόν, δεν συμφωνούν, άρα, απεσταλμένος δεν υπάρχει. Έτσι «δικαιώνεται» το μακρόσυρτο ταξίδι στα «δύο κράτη» που προώθησε ο Ν. Αναστασιάδης και με μαεστρία ενεχείρισε τη σκυτάλη του στον Ε. Τατάρ. Το «ΟΗΕ τέλος» δεν έπεσε από τον ουρανό.
Εξελίχθηκε σε τρία κύρια επίπεδα: 1) 2004. Η συμπεριφορά του Τ. Παπαδόπουλου ισοδυναμούσε με διάλυση του στόχου της ΔΔΟ. Δεν άσκησε κριτική σε πτυχές του τότε σχεδίου λύσης του ΟΗΕ, επιχείρησε να το εξοντώσει, άλλωστε αν επιθυμούσε κάποιες θεμελιώδεις βελτιώσεις θα τις έπαιρνε μέσα σε 24 ώρες και θα πήγαινε σε νέο δημοψήφισμα. Ο Σάντος στην Κολομβία έχασε το δημοψήφισμα υπέρ της ειρήνευσης με το FARC. Άλλαξε αμέσως τον μηχανισμό επικύρωσης. 2) Η σχολή του ΥΠΕΞ: Η διαρκής παρέμβαση του «βαθέος κράτους» στο ΥΠΕΞ πάνω στη γραμμή της διαρκούς καταγγελίας. Αναζητήστε ανακοινώσεις του ΥΠΕΞ, αναζητήστε άρθρα ή ομιλίες της, κατά καιρούς, ηγετικής του ομάδας (Τζιωνής, Χριστοδουλίδης, Αιμιλίου, Μαυρογιάννης, Κορνηλίου) που να εξηγούν στην ε/κ κοινή γνώμη τις θεμελιώδεις αξίες της μετάβασης σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Αναζητήστε κείμενα κριτικής για την περίοδο της βουτιάς στο γκρεμό, μόνο ο αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β΄ το είπε δημόσια! Αναζητήστε κείμενα που να δείχνουν ότι η ανώτατη γραφειοκρατία στο ΥΠΕΞ κατανοούσε την κληρονομιά Κρανιδιώτη, διασύνδεσης λύσης με την ευρωτουρκική σχέση. Με το «δόγμα» Τζιωνή έκανε ακριβώς το αντίθετο, αποσύνδεση, άρα μηδέν μοχλοί για αξιοποίηση. Πήραν βέβαια την κληρονομιά της ένταξης, αλλά την έκαναν καριέρες και η κατεχόμενη Κύπρος στα αζήτητα. 3) 2017: ΟΗΕ και Ε.Ε. στήριξαν τη διαπραγμάτευση, όταν αυτή πήρε τη μορφή του Πλαισίου Γκουτέρες στις 30 Ιουνίου 2017. Ύστερα Αναστασιάδης και οι στενοί του συνεργάτες πήραν τις εξελίξεις στο χάος μέχρι να φύγει από τη μέση ο Ακιντζί. Αδιαφορούμε για τη γνώμη της Ε.Ε. και του ΟΗΕ, νομίζουμε ότι αυτό είναι, έτσι, χωρίς κόστος. Όταν ο Ε/κ ηγέτης εμφανίζεται στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια ως «διαβατηριάκιας», τι νομίζουμε ότι τρέχει; Κοροϊδεύουμε ο ένας τον άλλο ότι αυτό ή εκείνο το κράτος «τηρεί θέσεις αρχών». Αλλά στην παγκόσμια ιστορία της διπλωματίας δεν υπάρχει κάτι τέτοιο, υπάρχει μόνο η σύμπτωση συμφερόντων, τα αμοιβαία οφέλη, μόνο αυτά κινούν εξελίξεις
Έτσι φτάσαμε από το «παρά πέντε της λύσης» ( Ν. Χριστοδουλίδης) ή από το «παρά τρίχα της λύσης» (Α. Μαυρογιάννης) στο «ΟΗΕ τέλος», «τα μέρη (πρώτα) να καταλήξουν σε μια συμφωνία» και μετά να πάρουν τηλέφωνο τον γ.γ. Από το «παρά πέντε» και το «παρά τρίχα», φτάσαμε στην απόσυρση του Κυπριακού από την ατζέντα Μπορέλ, τα μέρη πρώτα να τα βρουν και ύστερα να πάρουν τηλέφωνο τον ευρωπαίο ΥΠΕΞ.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο κρίνω ως εντυπωσιακή, από κάθε άποψη, τη φράση που χρησιμοποίησε ο τέως Επίτροπος Χ. Στυλιανίδης για τον ΥΠΕΞ Ι. Κασουλίδη: «Στα Συμβούλια Υπουργών Εξωτερικών, στα οποία ο ίδιος παρευρισκόταν ως Επίτροπος, ήταν εμφανής ο σεβασμός των ομολόγων του κ. Κασουλίδη προς το πρόσωπό του. Σας ομολογώ, ήμουν περήφανος, γιατί ο κ. Κασουλίδης ήταν Υπουργός Εξωτερικών της ιδιαίτερης μου πατρίδας και τύγχανε τέτοιου σεβασμού, σε βαθμό που οι συνάδελφοί του και εκείνη την περίοδο η κ. Μογκερίνι, έλεγαν «ελάτε πίσω, βάλτε τα ακουστικά, γιατί θα μιλήσει ο Κασουλίδης τώρα».
Σε εξομολογήσεις που αφορούν αυτόν τον τόνο, οι ίδιοι ήταν παρόντες και γνωρίζουν από πρώτο χέρι/ακουστικό κ.λπ. Ωστόσο, είναι άξια ιδιαίτερου σχολιασμού η φράση Στυλιανίδη «η κάθε συνάντηση με τον Κασουλίδη είναι ένα μάθημα». Εδώ η φράση δεν έχει κάτι από εσωτερικές συναντήσεις, αφορά όλους εμάς και σε αυτό το θέμα γνωρίζουμε θέματα από «πρώτο» χέρι. Μόλις πρόσφατα ο ειδικός αντιπρόσωπος του γ.γ. του ΟΗΕ στην Κύπρο Κόλιν Στιούαρτ είπε δημόσια πως η «ε/κ ηγεσία μόνο διαμαρτύρεται, καταδικάζει, κατηγορεί». Δεν πρόσεξα ο Κ. Στιούαρτ να εξαιρεί τον Ι. Κασουλίδη. Με εντολή του ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ Δ. Δημητρίου είπε πως «το δημοσίευμα της Yeni Duzen αποδίδει στον κ. Στιούαρτ πρωτοφανείς και σοβαρότατες αναφορές σε βάρος της πλευράς μας». Στις 31/12 ο ίδιος ο Ι. Κασουλίδης δήλωσε για το γήπεδο της Τσιετίνκαγια πως «είναι ένα σοβαρό θέμα για τις σχέσεις εμπιστοσύνης μας με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ». Απάντησε ο εκπρόσωπος του γ.γ. των Η.Ε. Στεφάν Ντουζάρικ σε όλους: «Ο κ. Στιούαρτ έχει την πλήρη υποστήριξη και εμπιστοσύνη του γ.γ. στη δουλειά του». Τα πιο ουσιώδη: ο Ι. Κασουλίδης γνώριζε από πρώτο χέρι όλες τις μανούβρες Αναστασιάδη για εκτροχιασμό των συνομιλιών και δύο κράτη. Δοκίμασε να τον μεταπείσει μαζί με τον Σ. Χάσικο. Η δοκιμή απέτυχε. Τι έκανε ο Ι. Κασουλίδης στη συνέχεια; Ανέλαβε ως ξανά ΥΠΕΞ να «στρώσει» τις στραβοτιμονιές του! Πρότεινε «Βαρώσι έναντι Τύμπου», γνώριζε όμως πως ό,τι προερχόταν από τον Αναστασιάδη ήταν από πριν καμένο. Είπε και το αμίμητο «ο Τύπος της Κύπρου πρέπει να διαλέξει ποιους πρέπει να πιστεύει, εμάς ή την τουρκική προπαγάνδα;» (17-11-22).
Λοιπόν, ο Ν. Αναστασιάδης φέρει ιστορική ευθύνη. Επί πενταετία έστρωνε τον δρόμο στα «δύο κράτη». Αλλά ακόμα μεγαλύτερη ευθύνη φέρουν οι συνεργάτες του που γνώριζαν, σιωπούσαν και συγκάλυπταν την πορεία προς τη μακρόσυρτη διχοτόμηση...