Του Λάρκου Λάρκου
Μία ημερομηνία, 28 Φεβρουαρίου, δύο αποτυπώματα, ο νέος και ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Το πρώτο συνδέεται με τον σχηματισμό της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη, το δεύτερο με το τελευταίο μήνυμα του τέως προέδρου Αναστασιάδη έξω από το Προεδρικό Μέγαρο. Η πολυήμερη αναμονή για τη σύνθεση του νέου Υπουργικού Συμβουλίου καλλιέργησε στα μάτια της κοινής γνώμης την εντύπωση ότι «κάτι» παραπάνω θα γινόταν από αυτό που τελικά ανακοινώθηκε. Οι προϋποθέσεις που έθεσε ο ίδιος ο πρόεδρος (όπως όχι ξανά στο παρελθόν υπουργοί, 50-50% στην αναλογία των φύλων, τεχνοκρατική κατάρτιση) δεν τηρήθηκαν. Τρία κόμματα στις ζυμώσεις, πολλές ισορροπίες, πάνω-κάτω αυτό θα γινόταν. Στην τελική σύνθεση οι εξής παρατηρήσεις:
1. Πυξίδα είναι το προεκλογικό πρόγραμμα Χριστοδουλίδη. Αλλά, άλλο οι γενικές διακηρύξεις και άλλο η καθημερινή πραγματικότητα. Το σχήμα αυτό έχει οργανικό δεσμό μεταξύ του; Θα το δούμε στην πράξη και κυρίως θα δούμε τι διαχειριστική ικανότητα περικλείει στις ειδικές προκλήσεις της συγκυρίας (λ.χ. λύση για την ΑΤΑ, υλοποίηση Μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης).
2. Παιδεία, Πολιτισμός, Αθλητισμός. Η νέα υπουργός Παιδείας, Αθ. Μιχαηλίδου, έχει γνώση του αντικειμένου με μακρά υπηρεσία στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Αλλά πώς συνδέεται αυτό με την επιλογή στο υφυπουργείο Πολιτισμού του σπουδαίου τραγουδιστή Μ. Χατζηγιάννη; Πολύ απλά, Αθ. Μιχαηλίδου – Μ. Χατζηγιάννης, σχέση ασύνδετη. Ο πολιτισμός απαιτεί διαφορετική ηγεσία με άλλες προδιαγραφές και υποδομές, γι’ αυτό και ατυχής έμπνευση η επιλογή Χατζηγιάννη. Θα μπορούσε να παραμείνει στο υφυπουργείο Πολιτισμού ο Γ. Τουμαζής, που έδειξε δημιουργικότητα και ετύγχανε ευρείας αποδοχής.
3. Οικονομία. Άστοχη η επιλογή του αντιευρωπαϊστή Μ. Κεραυνού στο Υπ. Οικονομικών, ίσως ως αποτέλεσμα της πιεστικής πρακτικής του ΔΗΚΟ να περάσει ένα πρόσωπο μιας άλλης εποχής. Η δεύτερη, ίσως ακόμα περισσότερο άστοχη, η επιλογή Γιωργάλλα στο Υπ. Άμυνας, ένας από το τρίο της «Αλληλεγγύης» με Θεοχάρους και Συλλούρη. Με εκτός τόπου και χρόνου θέσεις στο Κυπριακό, αφαιρεί δυνατότητες από τις επερχόμενες συναντήσεις Χριστοδουλίδη με Ε.Ε./ΟΗΕ. Άλλωστε, ένας σοβαρός ΥΠΑΜ είναι μισός ΥΠΕΞ!
4. Στέκομαι στο σημείο του σχηματισμού κυβέρνησης που λέει «φεύγουν 100% οι πριν, έρχονται οι νέοι 100%». Ακόμα και οι ΗΠΑ στις εναλλαγές των κυβερνήσεων κρατούν έναν της απερχόμενης διοίκησης για να δείχνουν μια συνέχεια. Σήμερα στη νήσο, αυτό το σημείο κανένας πρόεδρος δεν το εκτιμά ιδιαίτερα. Στην περίπτωση Χριστοδουλίδη θα μπορούσε με την επιλογή να παραμείνει ένας (λ.χ. Τουμαζής), να δείξει ότι κάτι τέτοιο αξίζει να γίνεται –εκτός άλλων, και, γιατί είμαστε μικρή χώρα.
5. Το κλασικό είναι γνωστό –και σωστό: όλοι δικαιούνται χρόνο, δοκιμή, αξιολόγηση μέσα στον χρόνο. Αυτοί είναι οι κανόνες του παιχνιδιού. Ο Ν. Χριστοδουλίδης δημιούργησε υψηλές προσδοκίες στους υποστηρικτές του, για τον ανάποδο λόγο, και υψηλές αμφιβολίες στους επικριτές του. Άρα, η περίοδος χάριτος θα είναι σχετικά μικρή.
Το δεύτερο αποτύπωμα συνδέεται με τις τελευταίες δηλώσεις του τέως προέδρου Αναστασιάδη έξω από το Προεδρικό Μέγαρο. Σύμφωνα με ρεπορτάζ στο ΚΥΠΕ βγαίνοντας από το Προεδρικό, ρωτήθηκε από δημοσιογράφους γιατί διόρισε δύο από τους υπουργούς του στην Εισαγγελία και γιατί δεν ανέλαβε τις πολιτικές ευθύνες που του καταλόγιζε το πόρισμα Νικολάτου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης απάντησε ότι ο λαός κρίνει. «Δεν μπορεί να ευθύνομαι για όσα άλλοι έχουν την αρμοδιότητα να παρακολουθούν. Το τοξικό κλίμα, η υπερβολή στα θέματα διαφθοράς, με τον χρόνο θα διαφανεί ποιος είχε δίκιο ή ποιος άδικο, ποιοι υπέρβαλλαν χάριν σκοπιμοτήτων για να υποσκαφθεί το έργο που έχει επιτελεστεί τη δεκαετία».
Η ερώτηση ήταν σαφής και η απάντηση εξόχως ασαφής -άλλα λόγια για να αλλάξει ο σκοπός της ερώτησης. Παραταύτα, η ερώτηση ήταν απολύτως εύστοχη, καθώς η «μετάθεση» δύο εν ενεργεία υπουργών στη Γενική Εισαγγελία συνιστά κραυγαλέα παραβίαση των κανόνων που διέπουν τη διάκριση των εξουσιών. Το ότι οι ίδιοι δέχθηκαν ή το ότι η αντιπολίτευση κοιμόταν, δεν σημαίνει απολύτως τίποτα επί της ουσίας. Να τι είπε η γενική εισαγγελέας του Ισραήλ Γκαλί Μπαχαράβ-Μιάρα στις 2/2/23 σε σχέση με την προσπάθεια Νετανιάχου να περιορίσει την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας: «Το σχέδιο της κυβέρνησης για τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος θα βλάψει τους δημοκρατικούς μηχανισμούς ελέγχου και εξισορρόπησης των εξουσιών και τα θεσμικά αντίβαρα. Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου πρέπει να μην εμπλακεί στην προώθηση του σχεδίου αυτού λόγω σύγκρουσης συμφερόντων» (Πηγή: IEFIMERIDA.GR). Αυτό είναι το θέμα, όπως το θέτει η Γκαλί Μπαχαράβ-Μιάρα: «Μηχανισμοί ελέγχου και εξισορρόπησης των εξουσιών. Τα θεσμικά αντίβαρα».
Ο τέως πρόεδρος σημείωσε ότι «δεν μπορεί να ευθύνομαι για όσα άλλοι έχουν την αρμοδιότητα να παρακολουθούν». Δηλαδή πήρε τους δύο υπουργούς του, τους έκανε εισαγγελείς και τώρα τούς λέει «εσείς ευθύνεστε που δεν παρακολουθείτε»! Βέβαια αυτά δεν έχουν καμιά αξία, ακριβέστερα είναι «έπεα πτερόντα», καθώς όλα έχουν ως μόνο στόχο τις εντυπώσεις της μιας στιγμής. Γιατί αυτή η «υπερβολή»; Απαντά ο Ν. Αναστασιάδης πώς όλα γίνονται «για να υποσκαφθεί το έργο που έχει επιτελεστεί τη δεκαετία». Κατά συνέπεια πίσω από το Al Jazeera, πίσω από τις δύο διαδικασίες επί παραβάσει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, βρίσκεται η «υπόσκαψη», όχι αυτές καθαυτές «οι πολιτικές ευθύνες που τού καταλόγιζε το πόρισμα Νικολάτου», όπως εύστοχα σημείωσε η δημοσιογραφική ερώτηση!
