Του Αλέξη Παπαχελά
«Τhank you Donald». Ολοι μαζί οι Ευρωπαίοι θα έπρεπε να το πούμε αυτό φωναχτά. Τι μας λέει ουσιαστικά ο Αμερικανός πρόεδρος, με τον δικό του βάρβαρο, αγενή και ασύνδετο τρόπο; Ο,τι ακριβώς έγραψε ο Μάριο Ντράγκι στην έκθεσή του, η οποία προκάλεσε ένα μικρό σοκ στην ευρωπαϊκή ελίτ και κατόπιν πετάχτηκε στα σκουπίδια.
Ο Τραμπ μας λέει, πρώτα απ’ όλα, ότι η Ευρώπη είναι το κακομαθημένο παιδί της μεταπολεμικής Ιστορίας. Βολεύτηκε με τις ΗΠΑ να της προσφέρουν μια ομπρέλα ασφαλείας και να επωμίζονται ένα τεράστιο ποσοστό της κοινής άμυνας. Η Γηραιά Ηπειρος δεν μπορεί να αναλάβει καμία σοβαρή στρατιωτική αποστολή μόνη της, χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ. Η αμυντική της βιομηχανία είναι αστεία και πολυδιασπασμένη.
Η Ευρώπη σταμάτησε εδώ και μερικά χρόνια να έχει γενικά βιομηχανική παραγωγή, ενώ υπολείπεται δραματικά των ΗΠΑ στον τομέα της τεχνολογίας και των νεοφυών επιχειρήσεων. Ενιαία αγορά κεφαλαίων δεν έχει, με αποτέλεσμα όποιος Ευρωπαίος έχει μια καλή επιχειρηματική ιδέα να αναγκάζεται να πηγαίνει στην Αμερική για να σηκώσει τα απαραίτητα κεφάλαια. Η Ευρώπη έγινε επίσης υπερήφανος υπερρυθμιστής σε διάφορους τομείς, όπως η προστασία προσωπικών δεδομένων, ξεχνώντας την ανάγκη να ανταγωνιστεί ΗΠΑ και Κίνα στον κρίσιμο τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Και βέβαια, η Ευρώπη απέκτησε την εξάρτηση ενεργειακού τοξικομανούς από τη Ρωσία χωρίς να σκεφτεί τις επιπτώσεις. Ερχεται λοιπόν ο Τραμπ και μας ξυπνάει από τον ευρωπαϊκό λήθαργο της «ανέμελης, καλής και πολιτισμένης ζωής».
Μαζί με τον αντιπρόεδρό του προσβάλλει την Ευρώπη με κάθε δυνατό τρόπο. Στο μυαλό του μετράει μόνο η ισχύς, τίποτα άλλο. Αντιμετωπίζει λοιπόν την Ευρώπη σαν έναν αδύναμο, άβουλο παίκτη, στον οποίο μπορεί να συμπεριφέρεται όπως θέλει και να επιβάλλει τους όρους του. Η αλήθεια είναι πως δεν έκρυβε τις προθέσεις του. Από το 2016 τις έδειξε, αλλά η Ευρώπη μιλούσε και μιλούσε και μιλούσε.
Τώρα οι ευρωπαϊκές ηγεσίες δεν έχουν καμία απολύτως δικαιολογία. Ηλθε η ώρα των αποφάσεων. Η Ε.Ε., η Κομισιόν κ.λπ. ήταν κατασκευασμένες για γαλήνιους καιρούς. Εδώ χρειάζονται άμεσες αποφάσεις, χωρίς βέτο και χωρίς γραφειοκρατίες που υπερασπίζονται συνεχώς τα φέουδά τους. Ο Τραμπ μας ξυπνάει, αλλά ταυτόχρονα γκρεμίζει τον μεταπολεμικό κόσμο που τόσο έξυπνα και σοφά είχε στήσει η Αμερική. Αναγκάζει τους πάντες να πετάξουν τα εργαλεία τους και να ξανασκεφτούν τον κόσμο. Ξυπνάμε από τον λήθαργο με την τρομακτική αίσθηση ότι κάθε μέρα πεθαίνει και μία βεβαιότητα που είχαμε από το 1945 και πέρα. Ποιος είναι εχθρός και ποιος φίλος; Μέχρι και το αν η Ευρώπη πρέπει να γίνει μία ενιαία αγορά με τον Καναδά μπαίνει στο τραπέζι ως θέμα συζήτησης.
Το χρειαζόμασταν αυτό το άγριο, βάρβαρο ξύπνημα. Εστω και αν καταλήξει σε ένα άγριο, βάρβαρο στρατηγικό διαζύγιο.
