Του Αλέξη Παπαχελά
Ισως να μην καταλαβαίνουμε το πόσο όλα γύρω μας χαλαρώνουν και φθηναίνουν. Και μακάρι να μην το καταλάβουμε απότομα από κάποιο «ατύχημα». Η ανομία είναι ένα γενικευμένο φαινόμενο και, το χειρότερο, κανείς δεν έχει καμία απάντηση για το πώς την αντιμετωπίζεις. Τη συναντά κάποιος από τα πεζοδρόμια μέχρι το Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη και τίποτα δεν μας κάνει εντύπωση. Ακόμη και η απαγόρευση του καπνίσματος, που ήταν μια εντυπωσιακή κατάκτησή μας για λίγο, έχει καταργηθεί στην πράξη τις νύχτες. Ολα επιτρέπονται και εκεί όπου απαγορεύονται. Από τα περιώνυμα «ξεκαθαρίσματα λογαριασμών» καταλαβαίνει πάλι και ο κάθε ανίδεος ότι εκτός από την Ελλάδα που νομίζουμε ότι ξέρουμε, υπάρχει και μια άλλη, σκοτεινή Ελλάδα που δρα κάτω από το ραντάρ του νόμου, με κανόνες μαφίας και με τεράστια συμφέροντα να διακυβεύονται.
Στα πανεπιστήμια παίζεται το έργο «κλέφτες και αστυνόμοι», χωρίς όμως να πιστεύει κανείς ότι το έργο θα κατέβει έπειτα από μονότονες παραστάσεις πενήντα ετών. Συνηθίσαμε και αυτή τη μοναδική «ελληνική εξαίρεση». Εκτός από την ανομία, έχουμε και την έλλειψη επαγγελματισμού και σχεδιασμού. Τα παραδείγματα είναι πολλά και εκτείνονται από τα πιο μικρά έως τα πιο μεγάλα. Αγγίζουν ακόμη και τον ζωτικό πυρήνα του κράτους, όπως είδαμε από την ασύλληπτη καταστροφή που επέφερε μια θεομηνία το περασμένο καλοκαίρι σε μια σημαντική μονάδα του Ελληνικού Στρατού. Πάρα πολλά πράγματα που μας αφορούν γίνονται στην τύχη, στο περίπου ή καθόλου.
Από ποιον να περιμένουμε να αλλάξει αυτή η κατάσταση; Η πλειονότητα των ανθρώπων που έχουν ως αρμοδιότητα την αντιμετώπισή τους είναι φοβισμένοι ή και δειλοί. Ο πρύτανης φοβάται για τη φυσική του ακεραιότητα, ο επικεφαλής μιας κρίσιμης υπηρεσίας εξομολογείται πως «για να τα βγάλω πέρα με την οργανωμένη βρώμα πρέπει να βρω είκοσι άτομα που να μη νοιάζονται για το χρήμα και να είναι έτοιμα να θυσιαστούν». Υπάρχουν, βέβαια, οι εξαιρέσεις και για αυτό η χώρα στέκεται ακόμη όρθια. Οι περισσότεροι πολιτικοί μας είναι απελπιστικά απορροφημένοι από το TikTok και τη μανία της επικοινωνίας. Το βλέμμα είναι στραμμένο στην εικόνα και στον σταυρό στις επόμενες εκλογές. Μπορεί να τρελαθεί κανείς όταν συγκρίνει τη βαρύτητα των προβλημάτων με την ελαφρότητα ενός μεγάλου κομματιού του πολιτικού προσωπικού.
Οι πολίτες νιώθουν ανασφάλεια και, το χειρότερο, έναν κλιμακούμενο κυνισμό. Δεν θέλουν να ακούν ειδήσεις, δεν πιστεύουν ότι κάτι θα αλλάξει και πηγαίνουν είτε στην αποχή είτε στην παλαβομάρα. Ακόμη και ένας πρωθυπουργός πρέπει να νιώθει θυμωμένος όταν συνειδητοποιεί ότι δεν είναι πολλά αυτά που μπορεί να αλλάξει άμεσα, ακόμη και αν έχει δίπλα του μια dream team που δύσκολα βρίσκεται στα δημόσια πράγματα στις μέρες μας. Η εύκολη λύση είναι να επαναλάβουμε όλοι μας εκείνο το «αυτή είναι η Ελλάδα» και να συνεχίσουμε τη ρουτίνα μας. Η δύσκολη λύση είναι να συνειδητοποιήσουμε, σε πρώτη φάση, πως αυτή η ρουτίνα στην οποία έχουμε εθιστεί δεν είναι… κανονική.
