Του Αλέξη Παπαχελά
Πέντε μήνες απομένουν έως τη στιγμή που θα ορκιστεί ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ. Πέντε πολύ ρευστοί και επικίνδυνοι μήνες. Ολοι γνωρίζουν ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν βρίσκεται σε τροχιά εξόδου. Η ισχύς και η επιρροή του φθίνουν κάθε μέρα που περνάει. Αυτό δεν θα ήταν ιδιαίτερα αξιοσημείωτο αν δεν βιώναμε μια περίοδο ασύλληπτης γεωπολιτικής αστάθειας. Είναι πολύ σπάνιο να υπάρχουν ταυτόχρονα τόσο πολλά και εκρηκτικά μέτωπα ανοιχτά. Ο πόλεμος στην Ουκρανία μπαίνει ίσως στην τελική φάση του, αλλά μοιάζει να κρύβει ακόμη αρκετές εκπλήξεις. Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή βαθαίνει και επεκτείνεται. Η ένταση ανάμεσα στην Κίνα και στην Ταϊβάν παραμένει αμείωτη.
Οι ισχυροί παίκτες της παγκόσμιας πολιτικής σκακιέρας βλέπουν τους επόμενους μήνες είτε σαν ευκαιρία είτε σαν μια ασφυκτική προθεσμία. Ο Νετανιάχου εκτιμά πως ο Μπάιντεν θα έχει όλο και λιγότερη δύναμη, ενώ θα παραμένει εγκλωβισμένος στο δόγμα της απόλυτης στήριξης στο Ισραήλ. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι θα τραβάει τα πράγματα στα άκρα, όσο τον παίρνει. Στόχος, η πολιτική του επιβίωση. Αλλά και, αν είναι εφικτό, ο εξαναγκασμός σε φυγή από τη Γάζα και τη Δυτική Οχθη όσο περισσότερων Παλαιστινίων.
Ο Πούτιν έκανε την αντεπίθεσή του και βασικά περιμένει να φύγει ο Μπάιντεν, τον οποίο θεωρεί τον βασικό του αντίπαλο στη Δύση. Προφανώς προτιμά τον Τραμπ στην εξουσία ή μια αδύναμη Χάρις, που δεν θα μπορεί εύκολα να εξασφαλίσει τη στήριξη του Κογκρέσου σε περαιτέρω ενίσχυση του Κιέβου. Αυτά τα γνωρίζει όμως και ο Ζελένσκι, ο οποίος καταλαβαίνει ότι κάποια στιγμή το 2025 θα έλθει η ώρα της τελικής διαπραγμάτευσης. Και γι’ αυτό προσπαθεί και εκείνος να ενισχύσει τα χαρτιά του με απρόβλεπτες κινήσεις.
Ο κίνδυνος είναι κάποιος να δοκιμάσει κάτι εντελώς απρόβλεπτο και επικίνδυνο τους επόμενους πέντε μήνες, θεωρώντας πως η μακρά έξοδος του Μπάιντεν από τη σκηνή αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία να το πράξει χωρίς συνέπειες. Μπορεί να είναι ο Πούτιν, μπορεί το Ιράν, ακόμη και η Κίνα. Ή οποιοσδήποτε άλλος ηγέτης που βλέπει την Αμερική σε βαθιά κρίση και τον μετα-αμερικανικό κόσμο να ανατέλλει.
Προς το παρόν, όλοι προσπαθούν να μαντέψουν ποιος θα κερδίσει τις εκλογές του Νοεμβρίου, οι οποίες έγιναν ξαφνικά πολύ πιο απρόβλεπτες και ενδιαφέρουσες. Και κατόπιν να προβλέψουν τι θα σημάνει για την αμερικανική εξωτερική πολιτική η επικράτηση του Τραμπ ή η νίκη της Χάρις. Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η εκλογή της σημερινής αντιπροέδρου θα σημάνει τη συνέχιση της σημερινής εξωτερικής πολιτικής, σε μια πιο «λάιτ» εκδοχή. Και πως ο Τραμπ θα «κάνει παιχνίδι» χωρίς κανένα θεσμικό ή άλλο ανάχωμα να τον φιλτράρει, όπως συνέβη στην πρώτη του θητεία.
