Την απόφαση του Ρώσου Προέδρου να αναγνωρίσει τις δύο αποσχισθείσες επαρχίες της Ουκρανίας ακολούθησε η υπογραφή των συμφωνιών φιλίας και συνεργασίας. Αυτές επικαλέστηκε ο κ. Πούτιν για να εισβάλει τελικά στο ουκρανικό έδαφος. Η νέα στρατιωτική επιχείρηση αποσκοπεί, όπως ο κ. Πούτιν αποκάλυψε, στον αφοπλισμό της Ουκρανίας και την ανατροπή του προέδρου Ζελένσκι και της κυβέρνησης του. Παράλληλα επιδιώκεται ο εξαναγκασμός της Ουκρανίας σε εγκατάλειψη της ένταξης στο ΝΑΤΟ και προοπτικά η φιλανδοποίηση της χώρας αυτής. Οι συμφωνίες του Μινσκ που προνοούσαν την επιστροφή των επαρχιών μου Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ στη δικαιοδοσία της κυβέρνησης του Κιέβου με καθεστώς ευρείας αυτονομίας είναι πλέον παρελθόν. Η στρατιωτική κατάληψη από του φιλορώσσους ολόκληρου του εδάφους των δύο επαρχιών σε συνδυασμό με την ανατροπή της κυβέρνησης Ζελένσκι ενδέχεται να δώσει τη δυνατότητα στους αυτονομιστές να διεκδικήσουν ένα αναβαθμισμένο ρόλο εντός της Ουκρανίας με δικαίωμα βέτο σε σημαντικές αποφάσεις της κεντρικής κυβέρνησης. Καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές οι ρωσικές δυνάμεις προωθούνται προς το Κίεβο. Παράλληλα με τη βοήθεια του ρωσικού στρατού οι ρωσόφωνοι αυτονομιστές κερδίζουν έδαφος στις δύο αποσχισθείσες επαρχίες και ιδιαίτερα στο Λουχάνσκ. Γίνεται επίσης προσπάθεια κατάληψης του λιμανιού της Μαριούπολης στην Αζοφική Θάλασσα όπου και υπάρχει μία αξιόλογη κοινότητα Ελλήνων ομογενών. Οι δυνατότητες απόκρουσης των ρωσικών στρατευμάτων είναι περιορισμένες καθώς οι ρώσοι έχουν συντριπτική υπεροπλία και καμία άλλη χώρα δεν είναι διατεθειμένη να συμπαρασταθεί στους Ουκρανούς ενόπλως. Εδώ ευρίσκονται και οι ευθύνες του άπειρου και εν πολλοίς ανίκανου Ζελένσκι να διαπραγματευτεί και να συμβιβαστεί όλο το προηγούμενο διάστημα με τη Ρωσία. Τελευταίες πληροφορίες τον θέλουν να στέλλει μηνύματα στο Πούτιν και να δηλώνει έτοιμος να κάνει πίσω στο θέμα της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Την ίδια στιγμή τα ρωσικά στρατεύματα έχουν εισέλθει στα βόρεια προάστια του Κιέβου. Υπάρχει ενδεχόμενο ο κ. Ζελένσκι να εγκαταλείψει το Κίεβο. Περιθώρια υπήρχαν και υπάρχουν τόσο στα θέματα της αποστρατικοποίησης όσο και στα της μη ένταξης στο ΝΑΤΟ. Όσο για τις συμφωνίες του Μινσκ θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν με βάση τα νέα δεδομένα. Δυστυχώς φαίνεται πως ούτε η Δύση και ιδιαίτερα οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Γερμανία τον πίεσαν αρκετά προς αυτή τη κατεύθυνση. Από τη πλευρά της Δύσης ανακοινώθηκαν σε πρώτη φάση κάποιες περιορισμένες και στοχευμένες κυρώσεις όταν ανακοινώθηκε η αναγνώριση του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ και που στη συνέχει κλιμακώθηκαν μετά την μαζική εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων. Από τις κυρώσεις εξαιρέθηκε επί του παρόντος ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το σύστημα τραπεζικών συναλλαγών SWIFT. Να σημειωθεί πως ο κ. Πούτιν όλο τα προηγούμενα χρόνια φρόντισε να προετοιμαστεί κατάλληλα ώστε το κόστος από αυτές τις κυρώσεις να περιοριστεί. Συγκεκριμένα βρήκε νέες αγορές στην Ασία για τα ρωσικά προϊόντα, έκτισε ισχυρές εμπορικές και οικονομικές σχέσεις με τη Κίνα, δημιούργησε σημαντικό απόθεμα σε ξένο συνάλλαγμα κλπ.
Οι εξελίξεις αυτές αναμένεται να έχουν αρνητικές συνέπειες τόσο πολιτικές όσο και οικονομικές σε Ελλάδα και Κύπρο. Δημιουργούν κατ αρχή ένα σοβαρό αρνητικό προηγούμενο σε ότι αφορά τη παραβίαση των διεθνών συνόρων στην Ευρώπη. Ενθαρρύνουν έτσι αναθεωρητικές δυνάμεις όπως η Τουρκία να ακολουθήσουν το ρωσικό παράδειγμα. Προκαλούν επίσης ανησυχία για την ασφάλεια των ομογενών στη περιοχή της Μαριούπολης. Στο οικονομικό επίπεδο αναμένεται να έχουμε σοβαρές επιπτώσεις λόγου της ανόδου των τιμών του πετρελαίου. Η χώρα μας έχει ήδη καταδικάσει τη παραβίαση των συνόρων, της ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας από τη Ρωσία και στήριξε τις κυρώσεις στις οποίες ως ΕΕ έχουμε καταλήξει. Οι εξελίξεις αυτές θα πρέπει να ενεργοποιήσουν τα ανακλαστικά μας σε ότι αφορά τη τουρκική απειλή και το ποιες μορφές μπορεί να πάρει. Την ίδια στιγμή η αντιπαράθεση της Δύσης με τη Ρωσία επιβάλλει ενότητα της Δύσης κάτι που αποδυναμώνει την υλοποίηση των όποιων τουρκικών σχεδίων εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου.
* Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος
