Αναμένοντας τα νέα μέτρα που θα ισχύσουν από την πρώτη του Δεκέμβρη, νιώθω περίεργα μουδιασμένη αυτή τη φορά. Κοιτάζω και πάλι τον προγραμματισμό του τελευταίου μήνα του χρόνου, που σε άλλες εποχές άστραφτε γιορτινά και που φέτος βρίσκεται ακόμα στον αέρα. Σε αυτή την καινούργια αναμονή, σκέφτομαι όλες εκείνες τις παραστάσεις που εδώ και εννέα σχεδόν μήνες περιμένουν ως ένα άλλο θέατρο του παραλόγου, όπου ο χρόνος και ο τόπος είναι ρευστά, η επανάληψη κυριαρχεί και ο διάλογος φαίνεται να μην έχει νόημα. Όταν τον περασμένο Μάρτιο σίγησαν σχεδόν τα πάντα, καλλιτέχνες, οργανωτές, αλλά και θέατρα, σκηνές, μουσεία, γκαλερί, είναι αλήθεια, όλοι κάτι περιμέναμε και ας είχαμε ένα ενοχλητικό προαίσθημα ότι δεν θα ξεμπερδέψουμε τόσο εύκολα, με αυτόν τον αόρατο εισβολέα.
Μετέωροι, ανάμεσα σε πλήρεις και μερικές αναστολές, κάναμε υπομονή αλλά και σχέδια πώς θα επιτύχουμε τη στήριξη για τους χιλιάδες συντελεστές στον τομέα του πολιτισμού, που έμειναν κυριολεκτικά στον αέρα, αλλά και πώς θα επαναπροσδιορίσουμε την ταραγμένη μας πραγματικότητα, πώς θα προσαρμόσουμε την καθημερινότητά μας στους νέους όρους της συμβίωσης με τον Covid-19. Μελετήσαμε, είδαμε καλές πρακτικές, προτείναμε αλλά και υιοθετήσαμε όλα τα μέτρα, τα κρατικά πρωτόκολλα, τους τρόπους προφύλαξης, ελπίζοντας ότι η ακινητοποιημένη μας παραγωγή θα πάρει και πάλι μπρος.
Οι πιο αισιόδοξοι από εμάς μπόρεσαν να δουν στην πανδημία όχι μόνο την απειλή αλλά και την πρόκληση για αναθεώρηση και ανασύνταξη. Φρεσκάραμε τα ψηφιακά μας κανάλια και αρχεία και σκαρφιστήκαμε συναντήσεις «άλλου τύπου» με τους θεατές μας. Σινεμά από το αυτοκίνητο, περιπατητικές θεατρικές δράσεις, θέατρο σε χώρους στάθμευσης. Όλα με μια πρωτόγνωρη αγωνία και μια συγκινησιακή φόρτιση που φώτιζε τα πρόσωπα, που τότε δεν κρυβόντουσαν ακόμα πίσω από μάσκες.
Το φθινόπωρο, όταν άρχισαν να μαζεύονται τα σύννεφα πάνω από τα θέατρα, ενωθήκαμε και πάλι, υιοθετήσαμε καλές πρακτικές και πετύχαμε να εκδοθούν τέτοιοι κανονισμοί, ώστε τα κλειστά θέατρα να συνεχίσουν τη λειτουργία τους. Περιορισμός στο 50% των θέσεων, αυστηρή τήρηση των κρατικών πρωτοκόλλων, άψογες διοργανώσεις, έστω και αν αυτές εκτίνασσαν τα λειτουργικά έξοδα στα ύψη, έφεραν αποτέλεσμα. Δεκάδες νέες παραγωγές, επιστροφή των θεατών στα θέατρα και το κυριότερο, ούτε ένα κρούσμα.
Και εκεί που όλα έδειχναν ότι έχουμε πείσει για την ασφαλή οργάνωση και παραγωγή στα θέατρα, επιβλήθηκε και πάλι αρχές Νοεμβρίου η πλήρης αναστολή των κλειστών θεάτρων, αυτή τη φορά σε Λεμεσό και Πάφο. Πάγωσαν και πάλι οι πολιτιστικές δράσεις, η παραγωγή ακινητοποιήθηκε και τα θέατρα για άλλη μια φορά σε αναμονή, όπως στο γνωστό μπεκετικό έργο. Φωνές ότι τα θέατρα, τα μουσεία, οι γκαλερί, οι σκηνές και γενικά οι χώροι πολιτισμού καμιά σχέση δεν έχουν με επίφοβες μορφές διασκέδασης, ηχούν στα αφτιά των ειδικών μάλλον ως ακατάληπτοι μονόλογοι.
Είναι αλήθεια ότι αυτή η επανάληψη έχει κουράσει, όπως επίσης αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε παρά να προσπαθούμε. Ούτε η δική μας αποστολή το επιτρέπει, ούτε οι παραστάσεις που περιμένουν στη σειρά να συναντήσουν το κοινό τους στη Λεμεσό.
Σκέφτομαι τις «Φαλαινες τον Αύγουστο» του Σατιρικού Θεάτρου και την αγωνία των θεατών στη Λεμεσό μήπως δεν την προλάβουν, την Ανδρομάχη Δημητριάδου Lindahl, που πάλεψε με νύχια και με δόντια για να υλοποιήσει την παραγωγή «Είναι αλήθεια πως πάντα θα με περιμένεις;», τη σκηνοθέτιδα Μαρία Κυριάκου που από τον Μάρτιο περιμένει να έρθει Λεμεσό η παράσταση της «Πράγματα δικά μου, αληθινά», που έκανε στον ΘΟΚ, το Showcase της Jazz &World μουσικής που οργανώνεται εδώ και έναν χρόνο με σχεδόν όλους τους μουσικούς αυτού του είδους.
Και ακόμα σκέφτομαι τα θεατρικά αναλόγια του Develop. Develop Again. Develop Better (Developing in Cyprus) από το πρόγραμμα Φιλοξενούμενου Καλλιτέχνη του Ριάλτο, όπως και τις παραστάσεις των Μυρτούς Παπαχριστοφόρου, Μαρίας Ιόλης Καρολίδου, Μιχάλη Γρηγορίου από το πρόγραμμα FlashArt του Ριάλτο που μήνες περιμένουν, να δουν τη δουλειά τους επιτέλους στη σκηνή. Και τότε σκέφτομαι, ότι παρά την αναμονή, καμιά φορά και την απελπισία, δεν έχουμε άλλη επιλογή, παρά μόνο να συνεχίσουμε να προσπαθούμε γι’ αυτά που είναι πραγματικά σημαντικά.
Η κα Γεωργία Ντετσερ είναι γενική διευθύντρια του Θεάτρου Ριάλτο.
