Κοκκίνισα. Όταν με ρώτησε ο θεολόγος τι γιορτάζουμε τα Θεοφάνια και δεν ήξερα, έγινα κατακόκκινος. Ίσως, αν με έλεγαν Θεοφάνη να ήξερα, μα δεν με λένε. Εξάλλου, δεν έτυχε να γνωρίσω κανέναν στη ζωή μου που να τον λένε Θεοφάνη. Όχι πως είμαι και κανένας μεγάλος κύριος με πολλά χρόνια στην πλάτη. Είμαι μόλις δώδεκα χρόνων. Δεν γνωρίζω κανέναν Θεοφάνη και δεν γνωρίζω τι γιορτάζουμε τα Θεοφάνια. Και ένιωσα τόσο άβολα εκείνη τη μέρα που δεν ήξερα, που, ενώ ο θεολόγος εξήγησε τελικά το νόημα της εορτής των Φώτων, εγώ δεν κατάφερα να παρακολουθήσω και να απορροφήσω την πληροφορία. Αγχώνομαι. Αγχώδης διαταραχή. Έτσι το είπε ο γιατρός. Από το δημοτικό ξεκίνησε. Σταματούσε η αναπνοή μου και άρχιζαν όλα να γυρίζουν. Τότε έκλαιγα, γιατί δεν ήξερα τι άλλο να κάνω και οι δάσκαλοι τηλεφωνούσαν στη μάνα μου να έρθει να με πάρει από το σχολείο. Τώρα ντρέπομαι να κλάψω. Μόνο κοκκινίζω. Είμαι και γυμνασιόπαιδο πια. Ντροπή να κλαίω σαν νιάνιαρο.
Το μόνο που ξέρω είναι πως δεν είμαι και ο πρώτος μαθητής και ούτε κανένας από αυτούς που στο μάθημα γνωρίζουν όλες τις απαντήσεις σε αυτό που ρωτά ο καθηγητής. Ξέρω πολύ καλά, δηλαδή, πως δεν είμαι και κανένας φωτεινός παντογνώστης. Ούτε καν τι ακριβώς γιορτάζουμε τα Φώτα δεν ξέρω. Ξέρω, βέβαια, πως την ημέρα των Φώτων ρίχνει ένας παπάς τον σταυρό στο νερό και κάτι τολμηρά παλικάρια πέφτουν μέσα στην παγωμένη θάλασσα για να τον βρουν. Δεν ξέρω γιατί το κάνουν αυτό και τι συμβολίζει, μα και να μου το έχουν εξηγήσει, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα στα επόμενα λεπτά να το έχω ξεχάσει.
Η μεγάλη ατυχία είναι πως φέτος ξεκινούν οι εξετάσεις τετραμήνων. Είμαστε άτυχα τα φετινά πρωτάκια, είπε η μητέρα μου. Επειδή ξεκινούν αυτές οι εξετάσεις τώρα που εγώ πάω στην Α΄ Γυμνασίου. Όλο αγχώνεται η μάνα μου. Και με έχει γράψει σε χίλια φροντιστήρια. Αγχώνεται μήπως δεν περάσω την τάξη λόγω των προβλημάτων μου. Είμαστε άτυχοι τα φετινά πρωτάκια, λένε συνέχεια και οι καθηγητές μας. Δεν υπήρχε αυτή η πίεση με την ύλη πέρυσι. Όλο αγχώνονται οι καθηγητές μας. Κι όλο ζητούν συγγνώμη που δεν μπορούν να απαντήσουν στις ερωτήσεις που τους κάνουν οι σπασίκλες συμμαθητές μου, γιατί, αν απαντούσαν, δεν θα προλάβαιναν την ύλη. Αγχώνεται η μάνα μου, αγχώνεται η μάνα του κολλητού μου, αγχώνονται οι καθηγητές μου και μετά λέει ο ψυχολόγος πως έχω εγώ αγχώδη διαταραχή. Εκτός κι αν αυτή η αγχώδης διαταραχή είναι κολλητική όπως ο κορωνοϊός.
Οι ευγενείς άνθρωποι συστήνονται, λέει η μάνα μου. Εγώ ακόμα δεν σας συστήθηκα. Κι όμως είναι λες και με ξέρετε, αφού ξέρετε το μεγάλο μου πρόβλημα. Μπορεί, δηλαδή, να πείτε πως δεν είμαι ευγενικός και πως δεν είμαι φωτεινός παντογνώστης και πως δεν ξέρω τι γιορτάζουμε τα Φώτα. Και θα έχετε δίκιο. Και μπορείτε να μου βάλετε κακό βαθμό. Και να με αξιολογήσετε κάτω από τη βάση. Έχω συνηθίσει να εξετάζομαι και να αξιολογούμαι κάτω από τη βάση. Όμως, δεν μπορείτε να πείτε πως δεν προσπάθησα να σας εξηγήσω το πρόβλημά μου. Μπορεί να μην τα γράφω τόσο όμορφα και οργανωμένα όπως τα θέλει η φιλόλογός μου στην έκθεση για το ποιες είναι οι εντυπώσεις μας από τις πρώτες μέρες στο Γυμνάσιο, μα προσπάθησα να με νιώσετε. Και σας ρωτώ, κυρία φιλόλογε, πιο πολύ σας νοιάζει το τι νιώθω στο Γυμνάσιο ή αν θα σας τα γράψω με πρόλογο, κύριο θέμα και επίλογο; Εγώ δεν είμαι φωτεινός παντογνώστης, μα ποιος φωτεινός παντογνώστης αποφάσισε να ξεκινήσουμε να εξεταζόμαστε ως φοιτητές πανεπιστημίου από τα δώδεκά μας χρόνια; Εμένα, αν μου βάλετε κακό βαθμό, δεν θα με πειράξει, γιατί έχω συνηθίσει να παίρνω κακό βαθμό (μα πια δεν κλαίω σαν νιάνιαρο. Μόνο κοκκινίζω). Σε αυτούς, όμως, που μας έβαλαν σε αυτή την αγχώδη κατάσταση να εξεταζόμαστε συνέχεια για να βρούνε τον πιο φωτεινό παντογνώστη, τι βαθμό θα βάζατε; Αν έχω κι εγώ δικαίωμα να πω γνώμη, όπως λέτε, να σας την πω. Μηδέν βάζετε εσείς σε μένα, μηδέν βάζω κι εγώ σε σας και πήγαμε πάτσι. Κι αν μου ζητήσει η κυρία φιλόλογος να πω το γιατί έχω αυτή τη γνώμη, ξέρω βέβαια να πω. Σας βάζω μηδέν, γιατί ξεχάσατε πως στο σχολείο υπάρχουμε κι εμείς. Οι αγχώδεις τύποι που μόλις δούμε γραπτή εξέταση ξεχνάμε το όνομα της μάνας μας, του πατέρα μας και το δικό μας. Σας βάζω μηδέν, γιατί στην αλλαγή από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο πιο μεγάλη σημασία έχει η συναισθηματική στήριξη κι όχι η γνωσιολογική. Τούτα τα μετρήσιμα αποτελέσματα ταιριάζουν στα δεκαεφτάχρονα. Σας βάζω μηδέν, γιατί συμφωνώ με την καθηγήτρια της ιστορίας που λέει πως η γνώση δεν αγοράζεται από το φαστφουντάδικο. Υπάρχουν υλικά που θέλουν χρόνο να βράσουν και να μαγειρευτούν. Δεν είναι όλα τα υλικά το ίδιο. Άσε που το προτηγανισμένο φαστ φουντ είναι ανθυγιεινό.
Αν έμαθα κάτι πολύ καλά τις πρώτες μέρες στο Γυμνάσιο είναι πως εγώ δεν είμαι φωτεινός παντογνώστης, μα σίγουρα αυτοί που σκέφτηκαν να εφαρμόσουν με αυτόν τον τρόπο το σύστημα των τετράμηνων εξετάσεων, ε δεν είναι και τα πρώτα μυαλά!
Η κα Κούλα Στυλιανού είναι φιλόλογος.
