Ένα πολύ σοβαρό θέμα που απασχολεί τα μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕΕτΠ) είναι η χρήση αλλά και η έκθεση των πολιτών στον αμίαντο. Οι επιπτώσεις του αμίαντου στη δημόσια υγεία είναι πολλές, με σοβαρότερες την εμφάνιση καρκίνου σε άτομα που δεν γνωρίζουν κυρίως τις απειλές από το μικροσκοπικό μέγεθος των ινών του αμίαντου.
Παρόλο που η χρήση όλων των μορφών αμίαντου έχει απαγορευτεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2005, εξακολουθεί να βρίσκεται στα κτίρια, στις στέγες αλλά και στο δίκτυο υδατοπρομήθειας, κάτι που θέτει σε κίνδυνο τους κατοίκους, αλλά και τους εργάτες που αναλαμβάνουν το δύσκολο έργο της αφαίρεσης ή επεξεργασίας του.
Η ΕΕτΠ ενέκρινε πρόσφατα γνωμοδότηση, στην οποία υποστηρίζει τη θέσπιση κοινού πλαισίου της Ε.Ε. για τη διευκόλυνση του εντοπισμού και της ασφαλούς απομάκρυνσης του αμίαντου από τα κτίρια. Εισηγείται επίσης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εφαρμογή λύσεων για σωστή απογραφή, παρακολούθηση, ασφαλούς διάθεσης, αποθήκευσης του αμίαντου, όπως επίσης και εκπαίδευση και κατάρτιση των εργοδοτουμένων.
Σήμερα στην Ε.Ε., πάνω από 220 εκατομμύρια κτίρια, όπως αναφέρεται στη γνωμοδότηση της ΕΕτΠ, κατασκευάστηκαν πριν το 2005 και πολύ πιθανόν αρκετά να εξακολουθούν να περιέχουν αμίαντο. Το 78% των επαγγελματικών καρκίνων στην Ε.Ε. σχετίζονται με τον αμίαντο, όπως ο καρκίνος του πνεύμονα. Υπολογίζεται επίσης ότι μεταξύ 4,1 και 7,3 εκατομμύρια εργαζομένων είναι καθημερινά εκτεθειμένα στον αμίαντο.
Την ίδια στιγμή που η Ε.Ε. προωθεί την οικολογική μετάβαση μέσω των ανακαινίσεων των κτιρίων, για να καταστούν πιο φιλικά προς το περιβάλλον, αυξάνεται η έκθεση των εργαζομένων στον κατασκευαστικό τομέα στον αμίαντο. Γι’ αυτόν τον λόγο επιβάλλεται η διασφάλιση υψηλών υγειονομικών και περιβαλλοντικών προτύπων και μέτρων για προστασία, τόσο του εργατικού προσωπικού όσο και των κατοίκων από τις επιβλαβείς ουσίες, όπως ο αμίαντος.
Η διαδικασία αφαίρεσης του αμίαντου από τα κτίρια δεν είναι ικανοποιητική και διαφέρει από το ένα κράτος στο άλλο, μέλος της Ε.Ε. Ιδιαίτερη βαρύτητα θα πρέπει να δίδεται στην ασφαλή απομάκρυνση του αμίαντου με τη χρήση ειδικής στολής αλλά και της επιμόρφωσης και ενημέρωσης των εμπλεκόμενων.
Παρόλες τις φιλότιμες προσπάθειες που καταβάλλονται τόσο από τις τοπικές αρχές, όσο και από τους ίδιους τους πολίτες για απομάκρυνση επικίνδυνων στοιχείων αμίαντου, πολλά αμιαντούχα υλικά μπορούν να εντοπιστούν μόνο στο στάδιο της κατεδάφισης ή της ανακαίνισης. Αυτό αναδεικνύει ότι αρκετοί άνθρωποι βρίσκονται εκτεθειμένοι για χρόνια στον αμίαντο εν αγνοία τους, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την υγεία τους. Ο μέσος χρόνος από την έκθεση σε καρκινογόνες ουσίες μέχρι την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων καρκίνου καθορίζεται στα 30 έτη.
Η δημόσια υγεία δεν προσφέρεται για εκπτώσεις, κυρίως όσον αφορά τις επιβλαβείς ουσίες στις οποίες βρίσκονται εκτεθειμένοι δημότες και εργαζόμενοι. Δυστυχώς το 78% των επαγγελματικών καρκίνων που αναγνωρίζονται στην Ε.Ε. σχετίζονται με τον αμίαντο, αφού η οικονομική κρίση δεν επιτρέπει σε πολλούς κατοίκους να προβούν σε ανακαινίσεις των σπιτιών τους ή σε αντικατάσταση των αμιαντέτινων στεγών, με αποτέλεσμα να συνεχίζουν να διατηρούν τον αμίαντο πάνω από την κεφαλή τους.
Η Ε.Ε. πρέπει λοιπόν να μεριμνήσει για τη χρηματοδότηση των τοπικών αρχών μέσω των διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων για ασφαλή αφαίρεση του αμίαντου και αντικατάσταση των αμιαντοσωλήνων του δικτύου υδατοπρομήθειας.
Ο αμίαντος συνιστά απειλή για τη δημόσια υγεία, κυρίως όταν τα αμιαντέτινα υλικά διαταράσσονται, απελευθερώνοντας έτσι βλαβερές ίνες τις οποίες εισπνέουμε. Ενδεικτική είναι η δήλωση Πολωνού δημάρχου στην ΕΕτΠ ότι «ο αμίαντος είναι ένας σκληρός, ήσυχος δολοφόνος που υπάρχει στο ανθρώπινο περιβάλλον και στις πλείστες περιπτώσεις επηρεάζει εκείνους που δεν γνωρίζουν τους κινδύνους».
Ο κ. Άντρος Γ. Καραγιάννης είναι δήμαρχος Δερύνειας.
