Ένα από τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα μας σήμερα είναι το γηρασμένο κτιριακό απόθεμα που διαθέτει και κατ’ επέκταση η περιορισμένη επάρκειά του σε ένα σεισμικό γεγονός. Θα πρέπει να σημειωθεί, επίσης, ότι ένας μεγάλος αριθμός τον οικοδομών αυτών κρίνονται ως επικίνδυνες και παρακολουθούμε τον τελευταίο καιρό διάφορες αστοχίες ακόμη και χωρίς κάποια σεισμική επιβάρυνση, όπως για παράδειγμα τις συχνές πτώσεις μπαλκονιών, αποκολλήσεις στηθαίων κ.ά.
Όσον αφορά τις κοινόκτητες οικοδομές – πολυκατοικίες σε προσφυγικούς οικισμούς, το πρόβλημα έχει αποφασιστεί να αντιμετωπιστεί από την Πολιτεία, οριστικά πλέον, με την εφαρμογή του σχεδίου «Κτίζω». Τα κύρια χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου σχεδίου είναι ότι για τις γηρασμένες και σε κακή κατάσταση οικοδομές έχει προταθεί η λύση της ανοικοδόμησής τους, αφού έχει μελετηθεί και έχει κριθεί ασύμφορη οποιαδήποτε αποκατάσταση ή και ενίσχυσή τους. Εκτός από την οικονομική συνεισφορά του κράτους και τη συνεισφορά των ιδιοκτητών, για να μπορέσει να γίνει αυτό εφικτό, το κράτος έχει αποφασίσει να δώσει στους επιχειρηματίες Ανάπτυξης Γης που θα συμμετέχουν σε αυτό το σχέδιο επιπρόσθετο συντελεστή δόμησης ως κίνητρο.
Όπως έχουμε επανειλημμένα αναφέρει ως ΕΤΕΚ, το πρόβλημα με τις γηρασμένες οικοδομές στη χώρα μας είναι πολύ μεγάλο και ολοένα διογκώνεται. Ένα μεγάλο μέρος των κοινόκτητων οικοδομών χρήζουν εκτεταμένης συντήρησης και το πιο πιθανό είναι ότι οι περισσότερες από αυτές θα κριθούν ως ασύμφορες για κάτι τέτοιο. Το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός από αυτές έχει σχεδιαστεί και κτιστεί πριν από την εφαρμογή οποιουδήποτε αντισεισμικού κανονισμού σε συνδυασμό με τη μεγάλη ηλικία τους, 40-50 χρόνων, αλλά και η απουσία συντήρησής τους ως αποτέλεσμα της κακής νοοτροπίας που έχουμε ως λαός στο συγκεκριμένο θέμα, τις καθιστούν πολύ ευάλωτες. Ένας μεγάλος αριθμός από αυτές έχουν κριθεί ή θα κριθούν επικίνδυνες σύντομα, αφού παρουσιάζουν πολλά προβλήματα όπως ρηγματωμένες κολώνες και δοκούς από τη διάβρωση και κατ’ επέκταση οξείδωση του οπλισμού τους, ετοιμόρροπα μπαλκόνια με μεγάλη κλίση κ.ά.
Σημειώνεται ότι παρά το γεγονός ότι όλες αυτές οι πολυκατοικίες δεν σχεδιάστηκαν με κάποιο αντισεισμικό κανονισμό, άντεξαν στους σεισμούς που είχαμε στη χώρα μας τη δεκαετία του ’90. Τότε όμως οι οικοδομές αυτές ήταν σε πολύ νεαρότερη ηλικία και χωρίς όλα αυτά τα προβλήματα που περιεγράφηκαν πιο πάνω, ως αποτέλεσμα κυρίως της ελλιπούς συντήρησής τους.
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού θα μπορούσαν να δοθούν πολλά κίνητρα από την Πολιτεία για ανοικοδόμησή τους, όταν φυσικά αυτές κριθούν ασύμφορες για αποκατάσταση/ενίσχυση, χωρίς να υπάρχει ιδιαίτερη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού. Συγκεκριμένα, θα μπορούσε να δοθεί και σε αυτήν την περίπτωση επιπλέον συντελεστής δόμησης ως κίνητρο. Επιπρόσθετα, θα μπορούσε το κράτος μας να ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση την επιβολή μηδενικού συντελεστή Φ.Π.Α., αφού πρόκειται για θέμα ασφάλειας. Για τον ίδιο λόγο θα μπορούσε να διεκδικήσει από την Ε.Ε. και κοινοτικά κονδύλια.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια έχει διαθέσει ένα πολύ μεγάλο ποσό για την ενεργειακή αναβάθμιση των οικοδομών στην επικράτειά της, χωρίς να δίνει ιδιαίτερη σημασία στην αντισεισμική τους αναβάθμιση, αφού ας σημειωθεί ότι σε ένα μεγάλο μέρος της επικράτειας της δεν υπάρχει απαίτηση για αντισεισμικό σχεδιασμό των οικοδομών, κάτι το οποίο είναι υποχρεωτικό κυρίως στις Νότιες χώρες της. Μετά τους σεισμούς όμως των τελευταίων χρόνων, ιδιαίτερα στην Ιταλία, όπου η Ευρώπη κλήθηκε να καλύψει ένα μεγάλο μέρος των ζημιών που προκλήθηκαν, άρχισαν να γίνονται δεύτερες σκέψεις και συζητιέται έντονα το ενδεχόμενο της προληπτικής αντιμετώπισης του συγκεκριμένου φαινομένου με τη διάθεση κονδυλίων και για τη δομοστατική/αντισεισμική αναβάθμιση των οικοδομών εκτός από την ενεργειακή τους. Τη συγκεκριμένη συγκυρία θα πρέπει να εκμεταλλευθεί η χώρα μας, σε συνεργασία και με τις άλλες χώρες του Νότου, ούτως ώστε να πείσει για την αναγκαιότητα εφαρμογής του συγκεκριμένου μέτρου, προτάσσοντας σοβαρά επιχειρήματα, ότι είναι προς το συμφέρον όλων των εταίρων μας να διατεθούν τα συγκεκριμένα κονδύλια για πρόληψη και παράλληλα προστασία του πληθυσμού, παρά να κληθούν να πληρώνουν αποζημιώσεις εκ των υστέρων.
Το κόστος που θα έχει ένας ισχυρός σεισμός στη χώρα μας θα είναι μεγάλο. Προτεραιότητά μας θα πρέπει να είναι φυσικά η προστασία της ανθρώπινης ζωής και ακολούθως ο περιορισμός του κόστους από τις ζημιές που θα προκληθούν. Για να καταστεί αυτό εφικτό θα πρέπει να ξεκινήσει ένας μεσο-μακροπρόθεσμος σχεδιασμός, ούτως ώστε με σωστά μελετημένα βήματα είτε να αντικατασταθεί, είτε να αναβαθμιστεί όπου είναι οικονομικά συμφέρων το κτιριακό απόθεμα της χώρας μας.
Ο κ. Ανδρέας Θεοδότου είναι Α΄ αντιπρόεδρος ΕΤΕΚ, πολιτικός μηχανικός.
