Αποτελεί ένα αναντίλεκτο γεγονός ότι, ως το ανατολικότερο εξωτερικό σύνορο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Κύπρος αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα, που έχουν να κάνουν με το ζήτημα του μεταναστευτικού. Το οποίο επιδεινώνεται περαιτέρω με την ανώμαλη κατάσταση της ύπαρξης της κατοχής και της γραμμής αντιπαράταξης. Ας είμαστε όμως ειλικρινείς. Το βασικό αίτιο της προσφυγιάς, του ξεριζωμού και της μετανάστευσης τόσων εκατομμυρίων ανθρώπων από τη Μέση Ανατολή, την Ασία και την Αφρική είναι οι πόλεμοι, οι συγκρούσεις και οι ξένες επεμβάσεις. Επεμβάσεις στις οποίες η Ε.Ε. και κράτη-μέλη της συμμετείχαν ή και πρωταγωνίστησαν προκειμένου να προωθήσουν τα δικά τους οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα.
Συνεπώς, κάθε συζήτηση για το προσφυγικό πρέπει να έχει ως αφετηρία τις ευθύνες της ίδιας της Ε.Ε. για τη δημιουργία του προβλήματος αλλά και τη μετέπειτα διαχείρισή του. Μια διαχείριση η οποία κινείται στη λογική της «Ευρώπης-φρούριο» με ενίσχυση των κατασταλτικών μηχανισμών σε βάρος των προσφύγων και της έλλειψης πραγματικής αλληλεγγύης προς εκείνα τα κράτη-μέλη που δέχονται το μεγαλύτερο μέρος των προσφυγικών ροών, όπως είναι η Κύπρος.
Τι εννοούμε, όμως, με την έλλειψη πραγματικής αλληλεγγύης; Αναφερόμενη στην τελευταία συμφωνία για το νομοθετικό πακέτο για τη μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Μετανάστευσης και Ασύλου που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου χρησιμοποίησε φράσεις του τύπου «Γράφτηκε ιστορία» και ότι η συμφωνία ήταν «Μια ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και ευθύνης. Αυτός είναι ο ευρωπαϊκός τρόπος». Αφήνοντας έτσι να εννοηθεί ότι η συμφωνία ήταν δεσμευτική...
Μόνο που δεν είναι... Δυστυχώς η συμφωνία επαφίεται στη διακριτική και εθελοντική ευαισθησία των κρατών-μελών. Καθώς και στο πορτοφόλι τους, αφού σε περίπτωση που «κωλύονται» να δεχθούν μετεγκαταστάσεις, θα ξεπλένουν αυτή τους την αδυναμία σε χρήμα ή σε είδος... 20 χιλιάδες ευρώ ανά μετανάστη... Αν αυτό λέγεται αλληλεγγύη προς ένα κράτος-μέλος, όπως είναι η Κύπρος στην προκειμένη περίπτωση, τότε οι λέξεις έχουν πραγματικά χάσει τη σημασία τους. Εμείς, ως ΑΚΕΛ, τόσο στην Κύπρο αλλά και στις Βρυξέλλες, έχουμε επανειλημμένα τονίσει ότι αυτός ο «ευρωπαϊκός τρόπος» αντίληψης, αυτή η πολιτική συμφωνία που έχουμε μπροστά μας, δεν λύνει κανένα πρόβλημα. Αντίθετα, αμαυρώνει ευρωπαϊκές αξίες, δεν αποτελεί ιστορική αλλαγή και ενισχύει τις ήδη αποτυχημένες πρακτικές της Ε.Ε. για το ζήτημα. Πρακτικές τις οποίες στήριξαν, μη διαφωνώντας, και ο κος Αναστασιάδης και ο κος Χριστοδουλίδης.
Συγκεκριμένα η συμφωνία:
• Εδράζεται και επικαιροποιεί το προβληματικό Σύστημα του Δουβλίνου, το δόγμα «Ευρώπη-φρούριο» δηλαδή, που ορίζει ως υπεύθυνο κράτος-μέλος για κάθε αιτητή το πρώτο κράτος άφιξής του στην Ε.Ε. Με άλλα λόγια οι πρόσφυγες που αιτούνται άσυλο στην Ε.Ε. θα συνεχίσουν να εγκλωβίζονται στις χώρες του μεσογειακού νότου, ανάμεσά τους και η Κύπρος.
• Αποτυγχάνει να εισάγει αυτό που εδώ και χρόνια ζητάει η Αριστερά στην Ευρώπη αλλά και κράτη όπως η Κύπρος: εγκαθίδρυση ενός συστήματος κατανομής και φιλοξενίας των προσφύγων σε όλα ανεξαιρέτως τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., ανάλογα με τον πληθυσμό και τις δυνατότητες του καθενός. Αντίθετα, όπως προαναφέρθηκε, το νέο Σύμφωνο θα επιτρέπει σε κράτη-μέλη να μην αναλαμβάνουν κανένα μερίδιο ευθύνης στην φιλοξενία προσφύγων και να εξαγοράζουν... αυτή την υποχρέωση, πληρώνοντας τα κράτη πρώτης άφιξης σε χρήμα ή είδος.
• Αυξάνει την εξάρτηση της Ε.Ε. από τρίτα, μη δημοκρατικά, κράτη όπως η Τουρκία και η Λιβύη, για τη διαχείριση του μεταναστευτικού και τον έλεγχο των συνόρων της.
• Εξασθενεί τα ανθρώπινα δικαιώματα αυτών που ζητούν άσυλο.
• Ανοίγει τον δρόμο για περισσότερη καταστολή σε βάρος των προσφύγων, ένα μείγμα που θα ενισχύσει τη δράση των διακινητών και των δουλεμπόρων, και θα πολλαπλασιάσει τις θαλάσσιες τραγωδίες. Εξίσου σημαντικό, εργαλειοποιείται ως αιχμή του δόρατος της ρητορικής των ξενοφοβικών δεξιών και ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη. Που σε βάθος χρόνου μετατοπίζει και τον πόλο/τρόπο αντίληψης όλων των ζητημάτων ακόμη πιο δεξιά. Είναι ενδεικτικές οι δηλώσεις (2023) του Μάνφερντ Βέμπερ του ΕΛΚ στον όμιλο μέσων ενημέρωσης Funke, ότι «η Μελόνι είναι εποικοδομητική για την Ευρώπη, στέκεται στο πλευρό της Ουκρανίας, και όσον αφορά το κράτος δικαίου δεν υπάρχει στην Ιταλία κανένα πρόβλημα»...
Θα πιστώσω όμως την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι ήταν ειλικρινής, είχε δίκιο, όταν αναφέρθηκε ότι «αυτός είναι ο ευρωπαϊκός τρόπος»...
Πρόκειται για έναν τρόπο που αγνοεί τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν κράτη-μέλη πρώτης υποδοχής όπως είναι η Κύπρος, ακροβατεί μεταξύ καταστολής και ανοίγματος της «στρόφιγγας» όποτε το μεγάλο κεφάλαιο έχει ανάγκη φτηνού εργατικού δυναμικού και κρύβει κάτω από το χαλί μακροχρόνιες εκκρεμότητες, τις οποίες οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, συνολικά, αρνούνται ή/και απέτυχαν να αντιμετωπίσουν...
Εμείς, ως ΑΚΕΛ και ως ευρωπαϊκή αριστερά στεκόμαστε απέναντί τους. Δυναμικά και εποικοδομητικά. Γιατί πιστεύουμε ότι η Ευρώπη, ο κόσμος όλος, αξίζει κάτι καλύτερο. Θα συνεχίσουμε να είμαστε πρωτοστάτες σ’ αυτόν τον αγώνα.
Ο κος Γιώργος Γεωργίου είναι ευρωβουλευτής ΑΚΕΛ.
