«Οι ευχές μας για ειρήνη και λύση του Κυπριακού». Αυτή είναι η μόνιμη επωδός στα χείλη της πολιτικής μας ηγεσίας. Τέλος της χρονιάς και έστω και εν καιρώ πανδημίας, ετοιμαζόμαστε να ξανακούσουμε τα διάφορα ευχολόγια για λύση του Κυπριακού από πολιτικούς που ελπίζουν να μπορούν να χρησιμοποιούν αυτό το χαρτί για ακόμα λίγο στην πολιτική τους δράση. Ένα χαρτί που τους επιτρέπει την πολιτική τους επιβίωση, μέσα από την πόλωση. Για κάθε τετριμμένο σύνθημα από έναν/μία πολιτικό, ας αναλογιστούμε τι έκανε σε πράξεις ο/η κάθε πολιτικός για τη λύση ή μη του Κυπριακού.
Τέτοιες μέρες είθισται να γίνεται ένας απολογισμός, μια ανασκόπηση της χρονιάς που πέρασε. Συνήθως, όταν τέτοιοι απολογισμοί γίνονται στη δημόσια σφαίρα, αφήνουν πάντα το παράθυρο της ελπίδας, της προσμονής για κάτι αλλιώτικο. Πόσο κοινότοπο όμως ακούγεται σήμερα να διερωτηθούμε πού βρισκόμαστε σε σχέση με το κυπριακό πρόβλημα;
Το τέλος της χρονιάς δεν είναι παρά ένα ανθρωπίνως κατασκευασμένο ορόσημο στις ζωές μας. Μια ανασκόπηση για την παρούσα κατάσταση στο κυπριακό πρόβλημα για παράδειγμα, δεν μπορεί να μείνει στον τελευταίο χρόνο, αλλιώς κινδυνεύουμε να χάσουμε τη μεγάλη εικόνα. Και η μεγάλη εικόνα, για τους σκοπούς αυτού του άρθρου, είναι το πού είμαστε μετά από εννιά χρόνια με την παρούσα κυβέρνηση. Μια κυβέρνηση που με τους χειρισμούς της έχει φέρει το Κυπριακό σ’ ένα τέλμα, με πλήρη αδυναμία να αναγνώσει τους κινδύνους που ελλοχεύουν, αλλά κυρίως, με παντελή έλλειψη διάθεσης ν’ αλλάξει τακτική για να διαχειριστεί το πού φτάσαμε.
Και ενώ για χρόνια επιλέγαμε να φταίμε πάντα τους άλλους αποκλειστικά για την κατάντια μας, πλέον, όπως δείχνει και η τελευταία δημοσκόπηση της «Καθημερινής», δείχνουμε να έχουμε αντιληφθεί το μερίδιο ευθύνης της πολιτικής ηγεσίας του τόπου. Σήμερα, ζούμε την πλήρη κανονικοποίηση της διχοτόμησης, η Κ.Δ. στήνει σκληρό σύνορο η ίδια στην πράσινη γραμμή, επιτρέποντας την προώθηση του τουρκικού στρατού στη νεκρά ζώνη, το Βαρώσι έχει ανοίξει. Η Κ.Δ. θα κληθεί ν’ αντιμετωπίσει διάφορα αρνητικά δεδομένα σε συνθήκες ενός στάτους κβο που ολοένα αλλάζει προς το χειρότερο. Την ίδια στιγμή, οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας έχουν αφεθεί στη μοίρα τους, έρμαιο της ολοένα και πιο απολυταρχικής Τουρκίας. Εμφανέστατα, η Κ.Δ. δεν αντιλαμβάνεται τη σημασία διεκδίκησης των Τουρκοκυπρίων και κατ’ επέκταση και των εδαφών μας υπό κατοχή, από τα χέρια της Τουρκίας.
Και μέσα σε όλα αυτά, μένουμε με τον τόσο πόνο, την πικρία, γονιών και παππούδων, που ξεριζώθηκαν από τα σπίτια τους, πολλοί εκ των οποίων πέθαναν με την προσμονή για επιστροφή. Συνάμα, για κάποιους ανθρώπους η λύση του Κυπριακού, δεν ήταν ποτέ ένα θέμα που εξαντλείται στα κεφάλαια της πολιτικής διαπραγμάτευσης. Η λύση του Κυπριακού θα ήταν μια ευκαιρία για να ξαναστήσουμε ένα κράτος που με έναυσμα τη διαίρεσή του, ακολουθεί τον δρόμο της παρακμής. Σήμερα, το άλυτο κυπριακό πρόβλημα στήνει ένα αβέβαιο σκηνικό μέσα στο οποίο κυριαρχεί το μίσος, η παρελθοντολογία και τα οράματα περασμένων δεκαετιών.
Σήμερα δεν έχουμε περιθώρια για άλλες ευχές σε σχέση με το Κυπριακό. Σίγουρα δεν έχουμε διάθεση να τις ακούσουμε από αυτούς που φέρουν μεγάλη ευθύνη για το πού βρισκόμαστε και ελπίζουμε αυτό να το θυμούνται τώρα που κάποιοι από αυτούς μπαίνουν, όπως φαίνεται, στην προεδρική κούρσα. Έχουμε όμως περιθώριο για την όποια ελπίδα; Εδώ που φτάσαμε, αυτό μας έχουν στερήσει : την ελπίδα. Την ελπίδα και την αίσθηση της δυνατότητας ν’ αλλάξουμε τα πράγματα. Ο κόσμος φαίνεται υπνωτισμένος από την προπαγάνδα της αδράνειας που υπάρχει σε κάθε έκφανση του συστημικού λόγου. Έχουμε αποδεχτεί το τέλμα στο Κυπριακό και έχουμε αποδεχτεί την ντε φάκτο διχοτόμηση.
Στ’αλήθεια όμως, η ελπίδα εξαρτάται από το πού θα κοιτάξει κανείς. Και κάθε φορά που θα ρωτούμε τι έχει κάνει ο εκάστοτε πολιτικός για λύση του Κυπριακού, ας το ρωτήσουμε και για τον εαυτό μας. Τώρα που έχουμε χάσει την ελπίδα μας γι’ αυτό που τόσα χρόνια ονομάζουμε «λύση», ας ψάξουμε να βρούμε την ελπίδα μέσα από τη δουλειά για την ειρήνη στο νησί, θυμούμενοι πάντα, ότι αυτή η λύση δεν είναι ο δρόμος για την ειρήνη, αλλά η ειρήνη είναι ο δρόμος για τη λύση.
Η κα Ανδρομάχη Σοφοκλέους είναι πολιτική αναλύτρια.
