Όταν τον Φεβράρη του 2021 βλέπαμε τις διαμαρτυρίες για τα σκάνδαλα διαφθοράς και τη μεγάλη πορεία των Ως Δαμέ, δύσκολα θα σκεφτόταν κανείς ότι ένα χρόνο μετά, οι δύο από τους τρεις βασικούς υποψηφίους για τις εκλογές του 2023, θα κοντράρονταν για το ποιος είναι πιο περήφανος για τη διακυβέρνηση Αναστασιάδη. Πόσο δε μάλλον ότι ο τρίτος υποψήφιος θα ήταν ο διαπραγματευτής του ΠτΔ, υποστηριζόμενος από το κόμμα που τα τελευταία πέντε χρόνια έχει χαράξει μια γραμμή κριτικής στον ΠτΔ για τους χειρισμούς του στο Κυπριακό. Τα γεγονότα δικαιώνουν τον ΠτΔ, ο οποίος μπορεί πλέον να παρακολουθεί τις εκλογές χωρίς άγχος, αφού δεν αναμένεται, η όποια σφοδρή αμφισβήτηση του έργου του ή της απουσίας αυτού.
Με την επιλογή της Κεντρικής Επιτροπής, το ΑΚΕΛ εμφανίζεται ως ανακόλουθο στην κριτική του για το Κυπριακό, αφού επιλέγει τον κ. Μαυρογιάννη, ο οποίος ακόμα και σήμερα στηρίζει τους χειρισμούς του ΠτΔ. Είναι επόμενο ότι οι αντίπαλοί του θα χρησιμοποιούν αυτή την κριτική για να αδρανοποιήσουν την όποια δυναμική του υποψηφίου, σε μια συνθήκη όπου ο δρόμος για τον δεύτερο γύρο δεν θα είναι εύκολος. Αναμένουμε να δούμε αν το πρόγραμμα που θα παρουσιαστεί θα επιτρέψει στο ΑΚΕΛ να ξεπεράσει αυτό το εμπόδιο και να επικοινωνήσει το όποιο πλάνο του. Στρατηγικά, το ΑΚΕΛ θα επιθυμούσε την αποχώρηση του κ. Δημητριάδη από την κούρσα, αφού η υποψηφιότητά του πιθανώς να προσελκύσει άτομα που δυνητικά θα μπορούσαν να είχαν στηρίξει το ΑΚΕΛ σε περίπτωση μιας διαφορετικής επιλογής. Όπως και να ’χει, το ΑΚΕΛ θα κληθεί κάποια στιγμή να εξηγήσει γιατί εννιά χρόνια στην αντιπολίτευση δεν κατάφερε να χτίσει ένα προφίλ υποψηφίου/ας που να μπορούσε να στηριχθεί ως επιλογή διαφοροποίησης.
Από την άλλη, ο ΔΗΣΥ ίσως και να προτιμά ένα δυνατό ΑΚΕΛ ούτως ώστε στο σενάριο που ο κ. Νεοφύτου περάσει στον δεύτερο γύρο να μη βρεθεί αντιμέτωπος με τον κ. Χριστοδουλίδη. Μια ήττα σε εκείνο το πλαίσιο ίσως και να σήμαινε το τέλος της πολιτικής του καριέρας. Ο κ. Νεοφύτου ξεκίνησε πρώτος τον αγώνα και προς το παρόν προσπαθεί ακόμα να συσπειρώσει το κόμμα του. Όσο και αν στον ΔΗΣΥ επιμένουν ότι οι εκλογές δεν είναι τεστ δημοφιλίας, αν συνεχίσουν οι δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι ο κ. Νεοφύτου είναι πολύ μακριά από τον κ. Χριστοδουλίδη, είναι λογικό ότι θα ενταθεί ο προβληματισμός. Ειδικά αν στην πορεία χαθεί η παράσταση νίκης. Την ίδια στιγμή, για να γίνει η όποια πολιτική κριτική στους χειρισμούς Χριστοδουλίδη ενόσω ήταν ΥΠΕΞ, πέρα από συμβολισμούς, όπως την επιστροφή Κασουλίδη, θα πρέπει ο κ. Νεοφύτου να είναι σε θέση να κάνει ανοιχτή κριτική στον τρόπο που με τη στήριξή του, πορεύτηκε ο ΠτΔ. Όσο ο κ. Νεοφύτου αδυνατεί να το κάνει, θα αδυνατεί και να διαφοροποιηθεί από τον πιο δημοφιλή αντίπαλό του.
Επί του παρόντος και εν τη απουσία πολιτικών προγραμμάτων, ο ΔΗΣΥ προσπαθεί, αλλά δυσκολεύεται να πείσει στην κριτική του για τον κ. Χριστοδουλίδη. Πώς μπορεί να καλεί τον κ. Χριστοδουλίδη να λογοδοτήσει για το θέμα Φλέσσα, μετά από δέκα χρόνια διακυβέρνησης με πλήρη απουσία λογοδοσίας σε τόσα θέματα που συντάραξαν τον τόπο; Πώς μπορεί να κατηγορήσει τον κ. Χριστοδουλίδη για κενολογίες και αντιφάσεις μετά από δέκα χρόνια μιας ανακόλουθης κυβέρνησης, στο θέμα του Κυπριακού ειδικά; Πώς μπορεί να τον κατηγορήσει για σειρά σκόρπιων μηνυμάτων με σκοπό να χαϊδέψει αφτιά, όταν ο ίδιος ο ΔΗΣΥ έχει χάσει την όποια ιδεολογική ταυτότητά του; Στο τέλος της μέρας, ο κ. Χριστοδουλίδης είναι το αποτέλεσμα ενός απολιτίκ σκηνικού, με έμφαση στο φαίνεσθαι παρά στο είναι, όσα δηλαδή καλλιέργησε και η κυβέρνηση ΔΗΣΥ. Αυτό το βρίσκει τώρα μπροστά του ο κ. Νεοφύτου, ενώ το παιχνίδι έχει αλλάξει και η στάση των ψηφοφόρων είναι πλέον δύσκολο να προβλεφθεί.
Την ίδια στιγμή ο κ. Χριστοδουλίδης μπορεί να χρησιμοποιήσει τη μέγιστη αξιοποίηση του πρώτου λάθους της εκστρατείας του από τον ΔΗΣΥ, για να παρουσιαστεί ως στόχος του κομματικού μηχανισμού, κατευνάζοντας συνάμα και τις ανησυχίες κομμάτων που πολύ πιθανόν να τον στηρίξουν, όπως το ΔΗΚΟ και η ΔΗΠΑ. Όπως έχουν τα πράγματα, ο κ. Χριστοδουλίδης φαίνεται να ακροβατεί ανάμεσα στο αντι-συστημικό προφίλ που προσπαθεί να χτίσει αλλά και στην προάσπιση του κυβερνητικού έργου. Ήδη με δηλώσεις του έδειξε ότι δεν επιθυμεί τη ρήξη με τον ΠτΔ, μια στρατηγική όπως φαίνεται επιλογή. Εξάλλου ο ΠτΔ θα μπορούσε να χτυπούσε δραστικά το όποιο έρεισμα του κ. Χριστοδουλίδη στη λαϊκή δεξιά, αν επέλεγε να τον κριτικάρει ανοιχτά, πηγαίνοντας πέρα από την προφορική στήριξη στον κ. Νεοφύτου. Δεν το έχει κάνει προς το παρόν, ενώ μένει να φανεί αν θα επιλέξει να μείνει στον ρόλο του ως του «επιτήδειου ουδέτερου» (sic).
Ενώ δεν αναμένεται να τεθεί στον προεκλογικό, είτε το αντιλαμβανόμαστε είτε όχι, ένα μεγάλο θέμα που αφορά το μέλλον της Κύπρου, έχει να κάνει με την ευρεία κρίση στην τ/κ κοινότητα και τη σχέση των Τουρκοκυπρίων τόσο με την Τουρκία όσο και με την Κ.Δ. Προς το παρόν, κανένας από τους βασικούς υποψηφίους δεν έχει κάνει την όποια επί της ουσίας αναφορά σε εφικτές ιδέες διαχείρισης της κατάστασης, πέρα από συνθηματολογία. Αυτό δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη όμως αφού και οι τρεις, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό φέρουν ευθύνη για εδώ που φτάσαμε.
Τέλος, είμαστε ακόμα στις αρχές ενός μεγάλου προεκλογικού, όπου πολλά μπορούν να ανατραπούν. Κυρίως, οι υποψήφιοι κάποτε θα κληθούν να απαντήσουν πώς θα χειριστούν τις σημαντικές προκλήσεις με τις οποίες θα βρεθεί αντιμέτωπη η Κύπρος, όπως η υποβάθμιση της ποιότητας ζωής του πολίτη, η συζήτηση για ενεργειακές διασυνδέσεις, πιθανά νέα τετελεσμένα στην Αμμόχωστο και παράλληλες γεωτρήσεις στην ΑΟΖ. Και τότε πολλά μπορεί να αλλάξουν.
Η κα Ανδρομάχη Σοφοκλέους είναι πολιτική αναλύτρια.
