Πολλές φορές μιλάμε χωρίς πολλή πολιτική ουσία. Κάποιες φορές και μακριά από την ιδεολογία που ο κάθε πολιτικός πρεσβεύει, στον πολιτικό χώρο που είναι. Από την άλλη, είναι τόση η τοξικότητα και ο θόρυβος, ώστε τα συνθήματα υπερκαλύπτουν τα επιχειρήματα και προφανώς δεν ακούγονται. Την ίδια ώρα πρέπει να είμαστε έτοιμοι μα και θαρραλέοι να υπογραμμίζουμε και να διαχωρίζουμε το σωστό από το λιγότερο σωστό, να ζητάμε από όσους στηρίξαμε, σωστά ή λανθασμένα, να δουν κάποια ζητήματα με περισσότερη λογική, ανθρωπιά και ενσυναίσθηση.
Πολλές είναι οι συζητήσεις που γίνονται σε σχέση με τα απροσδόκητα κέρδη εταιρειών και πιο συγκεκριμένα τραπεζικών ιδρυμάτων και εταιρειών που ασχολούνται στον τομέα της ενέργειας. Η συζήτηση αυτή ξεκίνησε από το γεγονός ότι τα κέρδη που προκύπτουν δεν προέρχονται από την αύξηση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας ή επειδή έχουν προχωρήσει σε ενίσχυση της αποδοτικότητάς τους και της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχονται στους πελάτες τους.
Τα κέρδη αυτά προέρχονται από αποφάσεις που λήφθηκαν είτε σε επίπεδο Κεντρικών Τραπεζών ή κυβερνήσεων και συνοδεύονται με τις ανάλογες συνθήκες στις αγορές. Είναι παρόμοιο φαινόμενο με την αλλαγή των πολεοδομικών ζωνών όπου με μια απόφαση δημιουργούνται υπεραξίες στη γη ή με κίνητρα για επιπλέον ορόφους χωρίς να υπάρχει η υποχρέωση να επιστρέψουν κάτι στην κοινωνία.
Αν μιλήσουμε συγκεκριμένα για τα τραπεζικά ιδρύματα θα πρέπει να εστιάσουμε στο επιτοκιακό περιθώριο, δηλαδή τη διαφορά δανειστικού και καταθετικού επιτοκίου. Σε αυτό αναφέρθηκε και ο νέος διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας σε πρόσφατη συνάντησή του με τον ΥΠΟΙΚ. Η συζήτηση θα ήταν διαφορετική, αν για παράδειγμα τα τραπεζικά ιδρύματα προχωρούσαν σε συγκεκριμένες παραχωρήσεις στους δανειολήπτες, όπως μειώσεις επιτοκίων εκμεταλλευόμενες τα χαμηλά καταθετικά επιτόκια. Αντί αυτού χρησιμοποιούν το μέγιστο περιθωριακό κέρδος για να καταγράψουν κέρδη και να δώσουν μερίσματα, σε ξένους κατά πλειοψηφία μετόχους που δεν καταβάλλουν φόρο ή συνεισφορά στην Άμυνα.
Πρέπει να είμαστε σαφείς όμως και συγκεκριμένοι. Οι δυνάμεις της αγοράς και της ζήτησης θα πρέπει να αφήνονται να δρουν σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον και οι επιχειρήσεις να έχουν την ανάλογη κερδοφορία. Όμως όταν αυτή προέρχεται από στρεβλώσεις της αγοράς, ενδεχομένως περιορισμένο ανταγωνισμό, τότε θεσμικές παρεμβάσεις μέσα στο πλαίσιο του συντάγματος, των νομοθεσιών και των ευρωπαϊκών οδηγιών είναι θεμιτές. Αλήθεια πού βρίσκεται το πρόγραμμα που ανακοίνωσε πέρυσι η κυβέρνηση για επιχορήγηση εξ ημισείας με τα τραπεζικά ιδρύματα, της αύξηση των τόκων για τους δανειολήπτες;
Μια φορολογία πρέπει να έχει συγκεκριμένο στόχο. Εύκολα μπορεί να αρχίσει η πλειοδότηση με ποσοστά φορολογίας επί των συγκεκριμένων κερδών. Όμως αυτό που πρέπει να στοχεύουμε είναι στον περιορισμό του επιτοκιακού περιθωρίου. Οπότε μια εισήγηση μπορεί να είναι η επιβολή φορολογίας στα κέρδη που προκύπτουν από την υιοθέτηση επιτοκιακού περιθωρίου πάνω από ένα ποσοστό.
Το σημαντικό πιστεύω, στη συγκεκριμένη συζήτηση δεν είναι να χωριστούμε ποιοι είναι υπέρ των τραπεζών και ποιοι εναντίον. Αυτή είναι μια άλλη στρέβλωση της πολιτικής συζήτησης που έντεχνα το ΑΚΕΛ κατάφερε δυστυχώς να καλλιεργήσει τα τελευταία χρόνια. Το σημαντικό στη δική μου αντίληψη είναι να τολμήσουμε να κάνουμε μια έντιμη και σε βάθος συζήτηση, χωρίς παρωπίδες και ταμπέλες, έχοντας στο επίκεντρο το συμφέρον των πολλών, το συμφέρον των πολιτών. Είναι και μια καλή άσκηση για εμάς στον Δημοκρατικό Συναγερμό, να βάλουμε μπροστά, τη λογική, τον ορθολογισμό, την ενσυναίσθησή μας, και την ίδια ώρα κυρίως την ιδεολογία μας.
Βουλευτής Λευκωσίας ΔΗΣΥ | Πρόεδρος Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών | @dmdemetriou
