Ο σημερινός τίτλος δεν θέλει καμία διευκρίνιση. Το θέμα είναι ολοφάνερο. ∆υστυχώς, εμείς εδώ στην Ελλάδα δεν έχουμε αντιληφθεί την τεράστια σημασία του management. ∆εν είναι τυχαίο ότι στις ΗΠΑ, όπου όλα μετριούνται και αποτιμώνται ανάλογα με την απόδοση, οι καλοί managers αμείβονται με μυθικά ποσά. Εμείς εδώ τους χλευάζουμε σαν «golden boys». Αλλη μια ανεξήγητη παθογένεια. Ή μήπως δεν είναι τόσο ανεξήγητη, όταν ένα από τα χαρακτηριστικά της φυλής μας είναι ο φθόνος;
Σε λίγες εβδομάδες συμπληρώνονται 20 χρόνια από την επιτυχημένη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Αυτό το έργο είναι η επιτομή του σημερινού τίτλου μου: «Management και Mismanagement». Ζήσαμε και τις δύο περιόδους. Είχα την τιμή και την τύχη να μετέχω εθελοντικά στην ομάδα διεκδίκησης των Ολυμπιακών Αγώνων του 1996 και του 2004 και έτσι έχω προσωπική αντίληψη και γνώση στα συμβάντα, ώστε να δώσω τη δική μου αφήγηση.
Το 1990, μου ζητήθηκε να συμμετάσχω στην ομάδα για τη διεκδίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1996. Η εθελοντική απασχόλησή μου ήταν η σύνταξη του φακέλου για την τεχνολογία των Αγώνων. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες όλων μας, οι Αθάνατοι έδωσαν τους Αγώνες στην Ατλάντα, απογοητεύοντας την πολυπληθή ελληνική αντιπροσωπεία και ιδιαίτερα τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, που βρέθηκε στο Τόκιο. Εχω πάει στους Αγώνες στη Βαρκελώνη (1992), στην Ατλάντα (1996), στο Σίδνεϊ (2000) και φυσικά στην Αθήνα το 2004 και έχω προσλαμβάνουσες παραστάσεις σχετικά με την οργάνωσή τους. Εκ των υστέρων διαπίστωσα ότι οι Αθάνατοι είχαν απόλυτο δίκαιο. Με κανέναν τρόπο δεν είμαστε έτοιμοι για τους Αγώνες του 1996. Αυτοί σαν πιο έμπειροι το ήξεραν, εμείς όμως συνεπαρμένοι από τον ενθουσιασμό μας, δεν βλέπαμε τις δυσκολίες του εγχειρήματος και νομίζαμε ότι επελέγη η Ατλάντα γιατί είναι ο τόπος παραγωγής της Coca-Cola. Είναι ο Θεός της Ελλάδας που μας προστάτευσε από ένα παγκόσμιο φιάσκο. Με την επάνοδο του Ανδρέα Παπανδρέου στην πρωθυπουργία το 1993, η ιδέα των Ολυμπιακών Αγώνων αναζωπυρώθηκε.
Εδώ πρωτοεμφανίζεται η Γιάννα, η οποία ξαναμάζεψε την παλιά ομάδα διεκδίκησης, την ενίσχυσε με νέα πρόσωπα και ξεκίνησε τον αγώνα για να φέρει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα. Προσωπικά, ανέλαβα και πάλι να συντάξω το μέρος του φακέλου σχετικά με την τεχνολογία των Αγώνων. Θα είναι βαρετό να μπει κανείς σε λεπτομέρειες. Απλά θέλω να δηλώσω ανεπιφύλακτα, ότι η συμβολή της Γιάννας στην επιτυχή διεκδίκηση είναι ανεκτίμητη. Αξίζει να σημειωθεί ότι για τη διεκδίκηση δεν διαθέταμε πολλά χρήματα. Η οικονομική συνεισφορά του Θόδωρου Αγγελόπουλου στη φάση της διεκδίκησης είναι άγνωστη στον πολύ κόσμο. Το προσωπικό αεροπλάνο του χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές για να φέρει στην Ελλάδα προσωπικότητες, για να μας βοηθήσουν στη σύνταξη ενός ολοκληρωμένου και άρτιου φακέλου. Η επιμονή της στην τελειότητα και τη λεπτομέρεια ήταν παροιμιώδης. Θυμάμαι ότι μου ζήτησε να εκφωνήσω την ομιλία που είχα ετοιμάσει για την Επιτροπή Αξιολόγησης της ∆ΟΕ, μπροστά σε μια μικρή ομάδα, για να διαπιστώσει αν ήταν πειστική η πρότασή μας για την τεχνολογία. Οι προτάσεις μας έπρεπε να είναι τεχνολογικά προηγμένες, αλλά προπαντός να είναι απόλυτα ασφαλείς και να μην περιλαμβάνουν προτάσεις υψηλού ρίσκου. Μπορούν να γραφούν πολλά σχετικά με την περίοδο εκείνη. Εμένα μου έμεινε όμως η εξαιρετική εμπειρία μιας ετερόκλητης ομάδας, προερχόμενης από διαφορετικούς χώρους, να λειτουργεί με απίστευτο ομαδικό πνεύμα, η οποία είχε ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα. Τελικά καταφέραμε να φέρουμε τους Αγώνες στην Αθήνα για το 2004.
Μέχρι τώρα είδαμε το καλό management. Από εδώ και πέρα αρχίζει το mismanagement και ξεκινά το δράμα, όχι της Γιάννας, αλλά της χώρας μας. Εξηγούμαι. Είχαμε μια ομάδα η οποία τα τελευταία 8 χρόνια διεκδίκησε δύο φορές τους Αγώνες, οι περισσότεροι είχαν πάει και είχαν μελετήσει προηγούμενους Αγώνες (μέχρι τη Σεούλ έφθασαν) και γνώριζαν με κάθε λεπτομέρεια τον φάκελο υποψηφιότητας, ο οποίος ουσιαστικά αποτελούσε τη δέσμευση της χώρας προς τη ∆ΟΕ. Τι έκανε τότε η επίσημη Πολιτεία; Τους αγνοεί παντελώς και δημιουργεί μια νέα οργάνωση για την υλοποίηση των Αγώνων. ∆εν θέλω να αναφέρω ονόματα γιατί οι περισσότεροι είναι και ήταν φίλοι, ενώ ορισμένοι έχουν αποδημήσει στον Κύριο και έτσι δεν μπορούν να απαντήσουν. ∆εν φταίνε αυτοί, αλλά αυτοί που θεώρησαν ότι η υλοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων είναι ένα εύκολο εγχείρημα και διάλεξαν με λάθος κριτήρια τους ανθρώπους που θα το υλοποιούσαν.
Ανεξάρτητα από τις επιλογές των ανθρώπων, αυτή ήταν η απόλυτη συνταγή για καθυστέρηση. Μέχρι να ενημερωθούν και να καταλάβουν την πολυπλοκότητα του εγχειρήματος, πέρασαν χρόνια χωρίς να γίνει τίποτα. Για να δώσω μια άλλη διάσταση, στη Βαρκελώνη μέσα στα πρώτα δύο χρόνια από την ανάληψη των Αγώνων είχαν κατακυρωθεί το 80% των έργων που έπρεπε να γίνουν. Από τον Σεπτέμβριο του 1997, όταν μας ανετέθησαν οι Αγώνες μέχρι τα μέσα του 2000 δεν κάναμε απολύτως τίποτα. Η ευθύνη φυσικά ανήκει στην πολιτική ηγεσία η οποία αντί να χρησιμοποιήσει σαν κορμό την Ομάδα ∆ιεκδίκησης και τη Γιάννα, πειραματίστηκε με νέα πρόσωπα, σπαταλώντας πολύτιμο χρόνο.
Και έτσι ήλθε η κίτρινη κάρτα από τον Juan Antonio Samaranch στις αρχές του 2000. Θέλοντας και μη, με βαριά καρδιά ξαναφώναξαν τη Γιάννα για να σβήσει τη φωτιά που μόνοι τους άναψαν. Μετά το mismanagement πάμε ξανά στο καλό management! Προσωπικά με εξέπληξε η αποδοχή από τη Γιάννα και όταν τη συνάντησα στο Σίδνεϊ για τους Ολυμπιακούς του 2000, της το επεσήμανα, αλλά η ίδια είχε τον ενθουσιασμό και την αποφασιστικότητα να ολοκληρώσει ένα δικό της έργο για την Ελλάδα. Επαιρνε το υπερβολικό ρίσκο να ολοκληρώσει σε λιγότερο από 4 χρόνια κάτι που η ∆ΟΕ εκτιμούσε ότι θέλει 7 χρόνια για να υλοποιηθεί. Και το πέτυχε, δίνοντας σε έναν κόσμο ένα ιδανικό και 15 ημέρες παγκόσμιας και μοναδικής προβολής. Οσο κι αν δεν μας αρέσει να το παραδεχτούμε, η αλήθεια είναι αδυσώπητη.
Χωρίς τη Γιάννα, δεν γνωρίζω αν και τι είδους Αγώνες θα είχαμε. Της το χρωστάμε.
Τη Γιάννα λατρεύουμε να τη μισούμε γιατί είναι αποτελεσματική –«she gets the job done»– και έτσι μπαίνει στο μάτι πολλών που δεν είναι.
ΥΓ.1 Σκόπιμα δεν αναφέρθηκα στα οικονομικά των Ολυμπιακών Αγώνων γιατί σκοπεύω να επανέλθω για να ξεκαθαρίσω και αυτό το ζήτημα, που αποτελεί τη μέγιστη σκόπιμη παραπληροφόρηση. Η Γιάννα στο πρόσφατο Delphi Forum IX έδωσε μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία. Ο προϋπολογισμός του Αθήνα 2004, για τον οποίο είχε την ευθύνη η Γιάννα, ήταν 2.098.400.000 ευρώ. Οταν ολοκληρώθηκαν οι αγώνες, η Επιτροπή είχε πλεόνασμα 130,6 εκατ. ευρώ τα οποία επέστρεψε στο κράτος. Το συνολικό κόστος της Επιτροπής για το κράτος ήταν μόνο 151,8 εκατ. ευρώ, δηλαδή το 7% του προϋπολογισμού! Αυτή είναι η αλήθεια και δεν επιδέχεται ερμηνείες.
ΥΓ.2 Αν νομίζετε ότι η διοργάνωση των Αγώνων είναι εύκολη δουλειά, ακούστε κι αυτό. Μέχρι το 1996 την τεχνολογία των Αγώνων την είχε αναλάβει η τότε μεγαλύτερη εταιρεία υπολογιστών. ∆υστυχώς στους Αγώνες αυτούς παρατηρήθηκαν πάρα πολλά λάθη, τα οποία πήραν πολύ μεγάλη και κακή δημοσιότητα. Η εταιρεία έχασε ένα πολύ μεγάλο μέρος της αξιοπιστίας της και ανακοίνωσε ότι αποσύρεται από τους Αγώνες. Ολοκλήρωσε το έργο των Ολυμπιακών Αγώνων 2000 που είχε συμβατική υποχρέωση και αμέσως μετά τερμάτισε τη 40χρονη συνεργασία της με τη ∆ιεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή. Εκτοτε το έργο το έχει αναλάβει άλλη εταιρεία και η Αθήνα είχε και αυτή την πρόσθετη δυσκολία. Ηταν το βάπτισμα του πυρός για τον καινούργιο τεχνολογικό πάροχο. Κάτι ακόμα που ελάχιστοι γνωρίζουν. Η Γιάννα δεν δίστασε να αλλάξει τον υπεύθυνο τεχνολογίας όταν αντιλήφθηκε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. ∆εν είναι εύκολο να αλλάξεις άλογο στη μέση του ποταμού!
Εργα με παγκόσμια προβολή έχουν τεράστια ρίσκα. Εμείς πετύχαμε! Η συνέχεια προσεχώς.
Ο κ. Ανδρέας Γ. Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.
