Ο σεισμός είναι ένα γεγονός το οποίο δεν μπορούμε ούτε να το αποτρέψουμε, ούτε και να προβλέψουμε πότε θα συμβεί. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε ως Πολιτεία είναι να θωρακίσουμε τις κατασκευές μας ούτως ώστε να μπορούν να αντέξουν όταν αυτός συμβεί. Πρώτιστο μέλημά μας είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής και δεύτερο ο περιορισμός των ζημιών στις κατασκευές και στις υποδομές, ούτως ώστε να περιορίσουμε τις οικονομικές συνέπειες που θα υποστεί ο καθένας από εμάς αλλά και η Πολιτεία που θα κληθεί να πληρώσει ένα μέρος τους σε αποζημιώσεις και πολλά άλλα. Παράλληλα, αυτό θα μειώσει και τον χρόνο που ενδεχομένως κάποιοι θα κληθούν να εγκαταλείψουν τις οικίες τους μέχρι αυτές να αποκατασταθούν για να μπορούν να επιστρέψουν με ασφάλεια.
Η ανάγκη δημιουργίας Κυπριακού Οργανισμού Αντισεισμικής Προστασίας προκύπτει από την ανάγκη ύπαρξης ενός φορέα ο οποίος θα διαχειρίζεται διαχρονικά τα θέματα προσεισμικής προστασίας. Συνήθως «θυμόμαστε» την προστασία των κατασκευών από σεισμό κάθε φορά που θα συμβεί ένα σεισμικό γεγονός στην περιοχή μας. Όντως ο πολύ ισχυρός σεισμός στην Τουρκία πριν από μερικούς μήνες, με την απώλεια χιλιάδων ζωών συνανθρώπων μας, ταρακούνησε και πολλούς αρμόδιους αλλά και απλούς πολίτες στη χώρα μας, οι οποίοι επανάφεραν στην επικαιρότητα το θέμα της αντισεισμικής προστασίας οικοδομών. Ένα θέμα το οποίο ως κοινωνία των μηχανικών προσπαθούμε να κρατούμε ζωντανό εδώ και αρκετές δεκαετίες.
Μετά από τον σεισμό στην Τουρκία επανήλθε στην επικαιρότητα το θέμα της τακτικής επιθεώρησης κτιρίων, το θέμα της ενίσχυσης υφιστάμενων οικοδομών και πολλά άλλα. Ας μην ξεχνάμε ότι και το σχέδιο «Κτίζω» για τους προσφυγικούς συνοικισμούς προέκυψε μετά τον σεισμό στην Τουρκία. Ο Κυπριακός Οργανισμός Αντισεισμικής Προστασίας θα πρέπει μεταξύ άλλων να διατηρεί στην επικαιρότητα το κρίσιμο αυτό θέμα. Αυτή τη στιγμή για την αντισεισμική προστασία των οικοδομών ασχολείται ένας μεγάλος αριθμός υπηρεσιών και οργανισμών όπως για παράδειγμα οι Τεχνικές Υπηρεσίες του υπουργείου Εσωτερικών αλλά και διαφόρων άλλων υπουργείων, το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου – ΕΤΕΚ, ο Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών Κύπρου – ΣΠΟΛΜΗΚ, ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης – CYS, τα πανεπιστήμια της χώρας μας κ.ά. Απουσιάζει όμως ένας οργανισμός, ο οποίος θα συντονίζει όλη την προσπάθεια, αλλά και ένας οργανισμός, ο οποίος θα ασχολείται αποκλειστικά με την αντισεισμική προστασία.
Από το 1994 με την εφαρμογή του Κυπριακού Αντισεισμικού Κανονισμού οι οικοδομές στην χώρα μας σχεδιάζονται και κατασκευάζονται με αντισεισμικές πρόνοιες, ενώ από το 2012 με την εφαρμογή των Ευρωκωδίκων στην χώρα μας, οι νέες κατασκευές σχεδιάζονται με τον Ευρωκώδικα 8, στον οποίο προβλέπονται ακόμη πιο αυστηρές πρόνοιες όσον αφορά τον αντισεισμικό σχεδιασμό των οικοδομών, παράλληλα δε με τον Ευρωκώδικα 8: Μέρος 3 και το σχετικό Κυπριακό Εθνικό Προσάρτημα έχει ρυθμιστεί και το θέμα των προσθηκών σε υφιστάμενες οικοδομές αλλά και ο έλεγχος των υφιστάμενων οικοδομών.
Παρόλα αυτά όμως, θεωρούμε ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με το γηρασμένο στοκ των οικοδομών στην Κύπρο. Ένας μεγάλος αριθμός από αυτές έχει σχεδιαστεί και κτιστεί πριν από την εφαρμογή του Κυπριακού Αντισεισμικού Κανονισμού αλλά και πριν από τη θέσπιση της υποχρεωτικής επίβλεψης των οικοδομών από αρχιτέκτονα και πολιτικό μηχανικό το 1999. Σημαντική παράμετρος είναι και η σχεδόν μηδενική συντήρηση που γίνεται στις κοινόκτητες οικοδομές, τις πολυκατοικίες δηλαδή στη χώρα μας, ως αποτέλεσμα της λανθασμένης κουλτούρας μας.
Με τη δημιουργία του, ο Κυπριακός Οργανισμός Αντισεισμικής Προστασίας θα μπορούσε να αναλάβει τον συντονισμό της διαδικασίας του ελέγχου των υφιστάμενων οικοδομών. Επιπρόσθετα θα μπορούσε να αναζητήσει ευρωπαϊκά κονδύλια για τον έλεγχο οικοδομών δημόσιας χρήσης, κάτι το οποίο έχει ήδη εξασφαλίσει η Ελλάδα και αναμένεται να ξεκινήσει η σχετική εκστρατεία τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Θα μπορούσε επίσης να «τρέξει» το θέμα της επιχορήγησης την αντισεισμικής ενίσχυσης μιας οικοδομής παράλληλα με την ενεργειακή της, πάλι από ευρωπαϊκά κονδύλια. Σημαντική είναι επίσης και η ανάγκη έκδοσης διάφορων εγχειριδίων για τον έλεγχο και την ενίσχυση υφιστάμενων οικοδομών και άλλων σχετικών εντύπων, ενώ θα μπορούσε να αναλάβει και την εκπαίδευση των πολιτικών μηχανικών οι οποίοι θα κάνουν τους ελέγχους αυτούς.
Πολλά από όλα αυτά που αναφέρω πιο πάνω γίνονται σήμερα με πρωτοβουλία του ΕΤΕΚ, ως τεχνικός σύμβουλος του κράτους, αλλά και άλλων οργανισμών όπως του ΣΠΟΛΜΗΚ. Η σημαντικότητα του θέματος σε συνδυασμό και με το γεγονός ότι θα πρέπει το σοβαρό αυτό θέμα να διατηρείται συνεχώς στην επικαιρότητα, καθιστά επιτακτική την ανάγκη δημιουργίας του Κυπριακού Οργανισμού Αντισεισμικής Προστασίας, ο οποίος θα πρέπει να στελεχωθεί από κατάλληλα καταρτισμένο προσωπικό το οποίο θα ασχολείται αποκλειστικά με το θέμα της αντισεισμικής προστασίας. Σε αυτό θα έχει φυσικά συμπαραστάτες όλες τις υπηρεσίες και όλους τους οργανισμούς της χώρας που ήδη ασχολούνται με αυτό το θέμα και οι οποίοι αναφέρονται πιο πάνω.
Ο κ. Ανδρέας Θεοδότου είναι πολιτικός μηχανικός, Α΄ αντιπρόεδρος ΕΤΕΚ και τέως πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Κύπρου – ΣΠΟΛΜΗΚ.
