Είναι εμφανές και κατανοητό ότι οι εξελίξεις έχουν ανατρέψει τις διεθνείς ισορροπίες. Αναφερόμαστε στις παρελθούσες (Ουκρανία), τις πρόσφατες (Μέση Ανατολή) αλλά και τις μελλοντικές εξελίξεις (Ταϊβάν). Διαμάχες σε «δανεικά» πεδία μάχης, που δεν αφορούν απαραίτητα άμεσα πάντοτε τους εμπλεκόμενους. Αυτονόητα ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή θα κλείσει αυτό το τρίγωνο αντιπαράθεσης και τρωτότητας των διαμορφούμενων δύο νέων κόσμων.
Σε αυτή την ανατροπή επιλέγεις σε ποιον κόσμο θα είσαι. Και κάποια στιγμή ετοιμάζεσαι για την κατοχύρωση των κερδών της επιλογής σου. Τίποτα δεν είναι δεδομένο. Κανένας εφησυχασμός. Είναι αυτονόητο ότι αυτή η κατοχύρωση θα είναι μέσα σ’ ένα συνολικό συγκυριακό σύστημα διαπραγμάτευσης. Εσύ θα είσαι απλώς ένα μέρος της διαπραγμάτευσης και οι όποιες λύσεις θα δοθούν θα είναι οριζόντιες. Θα έχουν κύρια αναφορά στην επίτευξη του καλύτερου αποτελέσματος για τον κόσμο που έχεις επιλέξει. Και το καλύτερο αποτέλεσμα του κόσμου αυτού δεν συνάδει πάντοτε με το συμφέρον σου. Είτε κερδίσει είτε χάσει αυτός ο κόσμος που επέλεξες.
Σήμερα, σε αυτή τη σκακιέρα των ανατροπών, η ζωή συνεχίζεται. Θέλει στρατηγική και προπαντός συνέχεια. Οι πολιτικές ή και εμπορικές αντιπαραθέσεις και ευκαιρίες μεταξύ κρατών αλλά και ομάδων μετά τη δεσμευτική επιλογή, έχουν περάσει σε άλλο επίπεδο. Η τρωτότητά σου, όταν δεν έχεις στρατιωτικές δυνάμεις να την υποστηρίξουν, μετά την όποια επιλογή σου, έχει οδηγήσει στον χώρο της αριστοποίησης υπό… περιορισμούς. Κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς μέσα σ’ ένα πλαίσιο προκαθορισμένων επιλογών που μερικές φορές –αλλά όχι πάντοτε– θα μπορούσαν να γυρίσουν σε πλεονέκτημα.
Αναφερόμαστε σε μια αποτελεσματική διαμάχη εκμετάλλευσης και αξιοποίησης των όποιων συγκυριακών επιλογών εμφανίζονται. Και ευτυχώς είναι πολλές. Μικρές μεν αλλά κάνουν τη διαφορά δε. Με μια μεγάλη δόση κατανόησης από τους αναγνώστες, στις πανεπιστημιακές μας διαλέξεις, όλη αυτή τη διαδικασία την ονομάζουμε αριστοποίηση υπό… περιορισμούς.
Δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι στην κατοχύρωση των κερδών της επιλογής με ποιον θα είσαι, θα αποτελείς μέρος σ’ ένα σύστημα συνολικής διαπραγμάτευσης. Στο τέλος οι όποιες λύσεις δοθούν θα είναι οριζόντιες. Με κύρια αναφορά στην επίτευξη του καλύτερου αποτελέσματος όχι απαραίτητα για εσένα, αλλά για τον κόσμο που έχεις επιλέξει.
Η επιλογή του κόσμου που θα ακολουθήσεις σε καμία περίπτωση δεν συνιστά εφησυχασμό. Είναι μια αριστοποίηση υπό περιορισμούς. Επιπλέον, μια μάχη κατοχύρωσης των κερδών που σου εξασφαλίζει η επιλογή σου με ποιον θα είσαι, δεν αρκεί να είσαι εσύ με τη σωστή πλευρά της ιστορίας. Ιδιαίτερα αν και ο «άλλος», έστω και την τελευταία στιγμή, είναι τελικά στην ίδια πλευρά της ιστορίας!
Ο κ. Δίκαιος Τσερκέζος είναι καθηγητής Οικονομετρίας στο Τμήμα Οικονομίας και Διοίκησης, στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις της Πάφου.
