Του Λάρκου Λάρκου
Μετά τις ανακοινώσεις της κοινοπραξίας ENI-TOTAL, ήρθε η ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στις 25 Αυγούστου. Το αμερικάνικο ΥΠΕΞ «αναγνωρίζει το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναπτύξει τους πόρους στην ΑΟΖ της». Αναμφίβολα, σημαντική δήλωση μέσα στη συγκεκριμένη συγκυρία. Ναι, αλλά ποια είναι η οριοθετημένη ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσα στην οποία ασκεί τα δικαιώματά της; Είναι οι θαλάσσιες ζώνες με τις οποίες η Λευκωσία έχει υπογράψει ειδικές συμφωνίες, αυτές με Αίγυπτο και Ισραήλ. Με άλλες χώρες υπάρχουν, ως γνωστόν, σοβαρές δυσκολίες για διαφορετικούς λόγους η κάθε μια περίπτωση - Ελλάδα, Τουρκία, Λίβανος, Συρία.
Ύστερα το αμερικάνικο ΥΠΕΞ προσθέτει όρους τους οποίους ο προσεκτικός αναγνώστης εύκολα διαβάζει: «Πιστεύουμε ότι οι πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου της Κύπρου, όπως και όλοι οι πόροι της, θα πρέπει να μοιράζονται δίκαια μεταξύ των δύο κοινοτήτων». Στην επόμενη παράγραφο, προσθέτει στην εξίσωση νέα παράμετρο-μιλά για τις χώρες της περιοχής χωρίς εξαίρεση, κατά συνέπεια βάζει στο παιχνίδι και την Τουρκία: «Η ανάπτυξη των πόρων στην Α. Μεσόγειο θα πρέπει να προάγει τη συνεργασία και να παρέχει τα θεμέλια για διαρκή ενεργειακή ασφάλεια και οικονομική ευημερία σε ολόκληρη την περιοχή». Η υποστήριξη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ «στο δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναπτύξει τους πόρους στην ΑΟΖ της», είναι με όρους και προϋποθέσεις: «να μοιράζονται δίκαια μεταξύ των δύο κοινοτήτων», και η «ευημερία σε ολόκληρη την περιοχή».
Όποιος ανέλυσε τη δήλωση, τότε έχει μια σφαιρική εικόνα στα πράγματα. Προφανώς, η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών, που, κατά κανόνα, ακούει ή βλέπει ειδήσεις «με μια ματιά», έχει την λάθος εντύπωση. Με μισή ματιά, αλλάζουμε το νόημα των πραγμάτων- διυλίζουμε τις δυσκολίες για να νιώθουμε κάπως «καλά». Έτσι επαναλαμβάνουμε διαρκώς τα ίδια κάθε μέρα, ενώ γνωρίζουμε ότι τα πάντα στο κυπριακό είναι διαλυμένα εδώ και πέντε χρόνια.
Έτσι ο Ν. Αναστασιάδης (ομιλία στην Αναφωτία, 28/8) επαναλαμβανει τα ίδια, ενώ γνωρίζει πως κανένας άλλος δεν υιοθετεί αυτά που λέει. Είπε στην Αναφωτία πως «η διχοτόμηση της πατρίδας μας, όπως ήταν και παραμένει στόχος της Τουρκίας από το 1950», αλλά ποσώς τον απασχολεί πως το 2004 ήταν μετά το 1950! Τότε τι ακριβώς κάνει; Σε κάθε του ομιλία επιχειρεί να εγκλωβίσει τους πολίτες μέσα στα δίκτυα του φόβου, με παραποιήσεις, με ιστορικούς ακροβατισμούς- να περάσει το μήνυμα «μην το ψάχνετε... τίποτε δεν μπορεί να γίνει». Είπε πως «δεν αποδεχθήκαμε (τη λύση δύο κρατών), δεν πρόκειται να υποκύψουμε και δεν πρέπει να υποκύψουμε». Όμως ο αρχιεπίσκοπος άλλα είπε αποκαλύπτοντας πως «όταν ο πρόεδρος μού μίλησε για δύο κράτη διαφώνησα μαζί του»! Ο Ν. Αναστασιάδης σε κάθε του δημόσια παρέμβαση, επιχειρεί να διαλύσει ό,τι έμεινε όρθιο στην πενταετία που πέρασε. Ακόμα χειροτερο: επηρεάζει έτσι το εκλογικό κλίμα για το 2023, όντας βέβαιος πως άχρωμοι υποψήφιοι δεν δυσκολεύουν την υποκριτική συμπεριφορά του. Μετά τα ηρωικά στην Αναφωτία, η πραγματικότητα. Δήλωσε πως «ήδη, γίνονται διαβήματα για συνάντησή μου με τον ΓΓ στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο». Αυτός είναι ο επίλογος της θητείας Αναστασιάδη: να κάνει «διαβήματα» για μια, χωρίς ατζέντα, δεκάλεπτη συνάντηση με τον ΓΓ του ΟΗΕ!
Στο ίδιο πλαίσιο διαχείρισης της πλήρους στασιμότητας και του εσωτερικού ακροατηρίου, η υπόθεση της έκδοσης NAVTEX. «Αρμόδια πηγή» δήλωσε στο ΚΥΠΕ (29/8) τα εξής σχετικά «με την έκδοση NAVTEX από το ΚΣΕΔ της Κυπριακής Δημοκρατίας ως αντίδραση στην τουρκική NAVTEX, με ισχύ από τις 26 μέχρι τις 29 Αυγούστου σε περιοχή μέρος της οποίας αφορά την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Η αρμόδια πηγή ανέφερε πως «η Κυπριακή Δημοκρατία απαιτεί από την Τουρκία να ακυρώσει τη NAVTEX της, άμεσα». Η 29η Αυγούστου πέρασε. Έχουμε κάποια στοιχεία αν η «απαίτηση» έφερε κάποιο «άμεσο» αποτέλεσμα; Η ίδια πηγή ανέφερε πως «αποτελεί επίσης ποινικό αδίκημα με βάση τους νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας». Προφανώς κάτι έχει υπόψη της η «Αρμόδια Πηγή», αλλά τι ακριβώς; Έτσι η αρμόδια πηγή συνέχισε λέγοντας πως «αυτή η ενέργεια της Τουρκίας είναι παράνομη και αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου και των διαδικασιών θαλάσσιας ασφάλειας». Αλλά με βάση την προηγηθείσα εμπειρία, ποια NAVTEX είχε πραγματική ισχύ και ποια ήταν ένα απλό κείμενο; Στο διά ταύτα η ίδια πηγή λέει πως « η Λευκωσία σε κάθε περίπτωση κάνει τις απαραίτητες ενέργειες για να διαφυλάξει τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κυρίαρχο κράτος». Δεν είναι χρήσιμο να μάθουμε ποιες ήταν αυτές οι «απαραίτητες ενέργειες», προς ποιους έγιναν, και κυρίως, πώς αυτές υλοποιήθηκαν; Στο τέλος, η πηγή είπε και μιαν αλήθεια, πως «οι αρχές της Δημοκρατίας παρακολουθούν την κατάσταση». Αυτό είναι το μόνο που μπορούν να κάνουν οι αρχές: «να παρακολουθούν την κατάσταση».
Ο Ν. Αναστασιάδης σπατάλησε μια ολόκληρη περίοδο στα τεχνάσματα και τις αποχωρήσεις- με απέναντι τον Μ. Ακιντζί. Τώρα που κάθε Κύπριος βλέπει τα αποτελέσματα της πολιτικής του, συνεργάτες του παράγουν καπνογόνα τύπου «αρμόδια πηγή» για να σκεπάσουν την πλήρη ακινησία. Με τη διπλωματία των NAVTEX, ίσως φτάσεις λίγο έξω από τις Φοινικούδες, αλλά πάντως «ψάρια» δεν πιάνεις!
Αλλά το σοβαρό παιχνίδι της κανονικής διπλωματίας έχει κανόνες-και εκεί μπορεί να ποντάρει η Κύπρος. Σημαντικοί παίκτες έχουν συμφέρον να επιλυθεί το Κυπριακό, να ομαλοποηθεί η κατάσταση για να παίξουμε στο γήπεδο των κοινών συμφερόντων, όπως διαμορφώνεται την τελευταία χρονική περίοδο. Να ένα εξαιρετικά σοβαρό κεφάλαιο για το 2023, (Κυπριακό, φυσικό αέριο, ευρωτουρκικά), κεφάλαιο για σοβαρούς παίκτες!
