Του Λάρκου Λάρκου
Γιατί είμαστε στο πιο σκληρό αδιέξοδο στο Κυπριακό; Από τύχη; Από νομοτέλεια. Ή από επιλογή; Υποστηρίζω πως, σε αυτή τη φάση, ισχύει μόνο το τρίτο. Κάθε παίκτης που έχει καταβάλει μια προσπάθεια για πρόοδο στο Κυπριακό, έχει αποχωρήσει. Ο γ.γ. του ΟΗΕ ευχήθηκε το 2017 «καλή τύχη στους Κύπριους στον Νότο και στον Βορρά». Έζησε το Κραν Μοντάνα, άρα γνώριζε τι ακριβώς εννοούσε με την ευχή αυτή. Αφού κατέρρευσε το σύστημα των συνομιλιών, η μάχη δόθηκε επί τετραετία στο να πεισθεί η ε/κ κοινή γνώμη ότι «νικούμε αλλού». Με Τριμερείς. Με συμμαχία με Ισραήλ. Με EastMed. Με Γραμματεία για Τριμερείς. Με εβραϊκό λόμπι στις ΗΠΑ. Με Μενέντεζ κάθε βράδυ.
Οι πρόσφατες επιτυχίες της τουρκικής διπλωματίας στη Μαδρίτη, προβληματίζουν πολλούς Ε/κ. Μα, τι ακριβώς κάνουμε; Δεν θέλαμε κυρώσεις; Δεν θωρακίσαμε την ΑΟΖ μας; Πώς, αντί για τιμωρίες, αυτοί έχουν επιτυχίες; Η πραγματικότητα με βούλα: ότι οργάνωσε το σύστημα «Αναστασιάδης και βοηθοί» έχει αποτύχει. Γι’ αυτό τρέχει σε Συνόδους, χώνεται σε κάποιες κουβέντες στο πόδι, λέει ότι «συνομίλησε» με τον ένα ή τον άλλο ηγέτη. Για τον Ερντογάν είπε πως «ήταν μια εθιμοτυπική, φιλική συνάντηση». Η διπλωματία έχει κανόνες. Ούτε το ένα, ούτε το άλλο ήταν. Αλλά το «φιλική», πάει πέρα από τα όρια της φαντασίας!
Στη Γερμασόγεια, (2/7) ο Ν. Αναστασιάδης υμνεί «τους οραματισμούς του Γλαύκου Κληρίδη, του πολιτικού μου μέντορα, του καλού καραβοκύρη της Κύπρου... που άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα του παραδείγματός του στην πολιτική ζωή του τόπου, μέσα από το ήθος του». Ήταν ο Κληρίδης μέντορας του Αναστασιάδη; Ο αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος διαψεύδει Αναστασιάδη. Λέει πως «ο Πρόεδρος σε συζητήσεις που είχαμε μού έλεγε πως έβλεπε τη λύση “δύο κρατών” και εγώ διαφώνησα έντονα μαζί του» («Πολίτης», 27/12/20).
Στις 5/7 ο Ν. Αναστασιάδης δήλωσε πως «οποιοσδήποτε αναλάβει καθήκοντα απεσταλμένου για το Κυπριακό εκ μέρους των Η.Ε. θα πρέπει να λειτουργεί μέσα στο πλαίσιο των εντολών που έχει ο γ.γ. διεθνούς οργανισμού στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ». Έτσι καθόρισε το πλαίσιο πάνω στο οποίο θα «πρέπει να λειτουργεί ο απεσταλμένος». Το «πρέπει» μιλά από μόνο του. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Έξι γ.γ. του ΟΗΕ (Βάλτχαϊμ, Κουεγιάρ, Γκάλι, Ανάν, Μουν, Γκουτέρες) εργάστηκαν με βάση τις κατευθύνσεις των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Μας άρεσε κανένας; Ήταν κάποιος που πέρασε τις εξετάσεις και κρίθηκε ότι είναι «καλός»; Τι σημαίνει, βέβαια, «καλός» γ.γ.; Προφανώς να λέει ότι λέει ο εκάστοτε Ε/Κκηγέτης. Αλλά αν θέλει και η άλλη πλευρά το ίδιο, τότε το τρένο θα βρίσκεται μόνιμα στον σταθμό!
Αναλύοντας τη μεγάλη εικόνα, θεωρώ, πως είναι ένα προνόμιο για το νησί, πως όλοι οι γ.γ. του ΟΗΕ δοκίμασαν να επιλύσουν το κυπριακό ζήτημα –κάτι που ούτε έχουμε εκτιμήσει και προφανώς δεν θα εκτιμήσουμε ούτε στο μέλλον. Αλλά η μεσολάβηση έχει πλαίσιο τα ψηφίσματα και ύστερα, δοκιμές, αναζητήσεις, σενάρια, φόρμουλες, προσπάθεια για αναζήτηση κοινά αποδεκτών λύσεων. Όλοι οι γ.γ. του ΟΗΕ υιοθέτησαν ένα ισχυρό κίνητρο, «ας προσπαθήσουμε, ας προσπαθήσουμε ακόμα μια φορά, οι Κύπριοι αξίζει να ζήσουν καλύτερες μέρες». Για χρόνια εμπόδιο για την πρόοδο ήταν ο Ρ. Ντενκτάς. Ύστερα η ανειλικρίνεια μέρους της ε/κ ηγεσίας. Εδώ στο νησί, μετά στην Ελβετία (δεν έμεινε θέρετρο που δεν το μάθαμε), μετά στις ΗΠΑ, στο Λονδίνο. Μόλις διαμορφωνόταν μια βάση, η ε/κ ηγεσία άρχιζε να τσαππίζει: άλλα είπαμε, άλλα κάνατε, οι απεσταλμένοι σας είναι σκάρτοι, παράξενοι, «τουρκολάγνοι».
Η μάσκα της διπλής γλώσσας: στον έξω κόσμο λέγαμε πως θέλουμε λύση, αλλά όλα τα σχέδια τα θεωρήσαμε απαράδεκτα με εκατό επίθετα! Το στόρι έφτασε στο τέλος του. Όλοι έχουν καταλάβει ότι δεν εννοούσαμε λύση, θέλαμε μόνο συνομιλίες. Δεν εννοούσαμε συμβιβασμό για μια ομοσπονδία με ισορροπίες, εννοούσαμε παιχνίδι με τον χρόνο. Η βαριά βιομηχανία του Κυπριακού είχε άλλη αξιολόγηση, «αλλάζω το νόημα των λέξεων και μάχομαι υπέρ πίστεως στους πύργους της μικρής και ελεγχόμενης Βαβέλ μας».
Η Έκθεση του γ.γ. του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες (6/7) για την Κύπρο είναι το φυσικό επακόλουθο μιας διαρκούς πορείας στην κατηφόρα. Αφορά λίγους, που ολοένα και γίνονται πιο λίγοι. Η Έκθεση επικεντρώνεται στις εξελίξεις από τις 16 Δεκεμβρίου 2021 έως τις 14 Ιουνίου 2022. Ο γ.γ. θεωρεί πως «το μέλλον της διαδικασίας παραμένει στα χέρια των μερών». Ο γ.γ. είναι σαφής, η ευθύνη ανήκει στα μέρη να βρουν κοινό έδαφος. Προφανώς αυτό κάτι θυμίζει. Δεν μιλούσαμε για κυπριακής ιδιοκτησίας διαδικασία; Τώρα η διαδικασία παίρνει εκδίκηση! Προσθέτει πως «η απουσία ουσιαστικού διαλόγου για το Κυπριακό μεταξύ των δύο πλευρών προκαλεί αβεβαιότητα όσον αφορά στις προοπτικές επίτευξης κοινού εδάφους για την ειρηνευτική διαδικασία στην Κύπρο». Ο γ.γ. σημειώνει πως «για άλλη μια φορά, ενθαρρύνω όλους τους Κύπριους να συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση του μέλλοντος του νησιού και να κοιτάξουν μπροστά». Αυτά που λέει ο γ.γ. του ΟΗΕ έπρεπε να τα λέει κάθε μέρα ένας Ε/κ ηγέτης, ένας ηγέτης που θα είχε συναίσθηση των στιγμών. Αλλά αν είχε, δεν θα άφηνε τα πράγματα να κατρακυλήσουν σε αυτό το σημείο. Ολοφάνερα η κόπωση, οι διαψεύσεις των ελπίδων, το διαρκές παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, οι τακτικισμοί, έχουν επηρεάσει τις διαθέσεις της κοινής γνώμης. Ο γ.γ. επικουρεί, μόνο εάν και εφόσον. Είμαστε ακόμα στο εάν...
