Κωνσταντίνος Φυτιρής
Υποναύαρχος ε.α
Η πρόσφατη δημοσιοποίηση των προθέσεων της Ελληνικής Κυβέρνησης να υποστηρίξει την εκλογή Τούρκου στην θέση του Γενικού Γραμματέα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) ήταν κεραυνός εν αιθρία και η Κυπριακή Κυβέρνηση, ορθώς ξεκαθάρισε την θέση της, ότι δεν πρόκειται να υποστηρίξει τέτοια υποψηφιότητα.
Ο οργανισμός ΙΜΟ υπάγεται και διοικείται από τον ΟΗΕ και μαζί με τον διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) αποτελούν τα κύρια θεσμικά όργανα με ευθύνη την θέσπιση και εφαρμογή των απαραίτητων κανόνων, ο μεν πρώτος της ναυσιπλοϊας και ο δεύτερος της Αεροπλοϊας. Ουσιαστικά αυτοί οι δυο οργανισμοί ρυθμίζουν το παγκόσμιο εμπόριο και τις μεταφορές αγαθών και επιβατών από αέρα και θάλασσα. Ο Γενικός Γραμματέας του ΙΜΟ διαδραματίζει τον σημαντικότερο ρόλο στην εφαρμογή και εκσυγχρονισμό ή και την θέσπιση νέων κανονισμών που αφορούν στην ασφάλεια της Ναυσιπλοϊας, τον καθορισμό διαύλων ασφαλούς Ναυσιπλοϊας, τα μέτρα για προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος και των περιοχών ευθύνης Έρευνας και Διάσωσης για κάθε κράτος.
Το εμπάργκο που επιβάλλει η Τουρκία στα πλοία με Κυπριακή σημαία στα οποία απαγορεύεται η προσέγγιση σε Τουρκικά λιμάνια και η διέλευση από τα στενά του Βοσπόρου, παραβιάζει τους κανόνες του δικαίου της θάλασσας και στερεί από την Κυπριακή Ναυτιλία τεράστια εισοδήματα και αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την μείωση του Κυπριακού στόλου. Ισχύει και σε αυτή την περίπτωση όπως και στο Κυπριακό πρόβλημα εισβολής και κατοχής ο νόμος του ισχυρού όμως δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την συνέχιση του αγώνα με πείσμα και θέληση σε όλα τα διεθνή FORA για την αποτροπή των στόχων της Τουρκίας. Επιβάλλεται λοιπόν η Κυπριακή Δημοκρατία να αντιδράσει με κάθε νόμιμο μέσο στην αποτροπή ανάληψης της Γραμματείας του ΙΜΟ από την Τουρκία για ακόμα ένα λόγο ίσως πολύ πιο σοβαρό απο το εμπάργκο των Κυπριακών πλοίων.
Η Τουρκία εδώ και πάρα πολλά χρόνια έχει εξαγγείλει και έχει θέσει ως πρώτιστη εθνική της προτεραιότητα τον διαμοιρασμό του Αιγαίου και της Κυπριακής ΑΟΖ, με την ονομασία «ΓΑΛΑΖΙΑ ΠΑΤΡΙΔΑ». Για την επίτευξη αυτού του στόχου πέρα από την ενίσχυση της στρατιωτικής της ισχύος η Τουρκία, πολύ μεθοδικά, διεκδικεί και καταλαμβάνει θέσεις «κλειδιά» σε διάφορους διεθνείς οργανισμούς με αποκλειστικό στόχο την διεθνή νομιμοποίηση των διεκδικήσεων της.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η διεκδίκηση των ηγετικών θέσεων στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ), τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) και στον διεθνή Οργανισμό Υδρογαφίας (ΙΗΟ). Αυτοί οι τρεις Οργανισμοί έχουν την ευθύνη καθορισμού όλων των κανόνων στον αέρα, στην θάλασσα και υποβρυχίως καθώς και την ευθύνη για έκδοση αγγελιών NAVTEX για τις περιοχές Έρευνας και Διάσωσης.
Η Τουρκία γνωρίζει άριστα τον σηματικό ρόλο αυτών των Οργανισμών στους οποίους συμμετέχουν όλες οι χώρες μέλη του ΟΗΕ και προσπαθεί να τους μετατρέψει σε εργαλείο αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Έλλαδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Από το 1974, η Τουρκία επιδιώκει και διεκδικεί σε όλα τα διεθνή FORΑ και ειδικά στον ΙΜΟ, ως περιοχή Έρευνας και Διάσωσης της το μισό Αιγαίο μέχρι την Κύπρο και την Συρία εφαρμόζοντας την αρχή: «Διεκδικώ και αναλαμβάνω υποχρεώσεις σε συγκεκριμένη περιοχή για να αποκτήσω τα δικαιώματα σε αυτήν». Μέσα σε αυτό το πλαίσιο έχει δημιουργήσει σταθμούς επιτήρησης και λήψης συναγερμών κινδύνου και έχει αναπτύξει ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις από πολεμικά πλοία και αεροσκάφη Έρευνας -Διάσωσης στην Δυτική και Νότια Τουρκία για άμεση επέμβαση στο Αιγαίο και στην κατεχόμενη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου μέχρι την Πάφο όπως φαίνεται στον χάρτη (1). Η περιοχή που εξαγγέλθηκε για την «Γαλάζια Πατρίδα» φαίνεται στον χάρτη (2). Συγκρίνοντας τους δύο χάρτες διαπιστώνεται η πλήρης ταύτιση των δύο περιοχών.
Εάν η Τουρκία καταφέρει να ελέγξει τον ΙΜΟ μέσω της Γραμματείας του, τότε είναι πολύ πιθανό να εμφανιστεί σε επίσημο έγγραφο του Οργανισμού αναφορά των περιοχών ευθύνης Ερευνας -Διάσωσης και έκδοσης NAVTEX που καταθέτει και διεκδικεί η Τουρκία και πλέον θα θέσει τις βάσεις για την διεθνή εκστρατεία της με σκοπό την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της υφαλοκρηπίδας της Ελλάδας στο Αιγαίο και της ΑΟΖ της Κ.Δ όπως αυτές πηγάζουν από το διεθνές δίκαιο.
Η Τουρκία δεν διεκδικεί έντονα την Γραμματεία του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) γιατί αυτός ο Οργανισμός έχει ξεκάθαρους κανονισμούς όσον αφορά στις περιοχές ελέγχου πτήσεων (FIR) που δεν επιδέχονται οποιεσδήποτε αλλαγές από το 1944 που καθορίστηκαν. Αντίθετα ο διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός όσον αφορά στις περιοχές Έρευνας και Διάσωσης δεν έχει πλήρως ξεκάθαρους κανονισμούς. Αυτό το στοιχείο θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει η Τουρκία υπό αμφισβήτηση τους χώρους ευθύνης και υποχρεώσεων Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας, θέτοντας μέσω επισήμων εγγράφων του ΙΜΟ (ΕΡΕΥΝΑΣ/ΔΙΑΣΩΣΗΣ και έκδοσης NAVTEX ).
Η απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης για υποστήριξη της υποψηφιότητας της Τουρκίας για ανάληψη της Γενικής Γραμματείας του ΙΜΟ πιθανόν να εντάσσεται στην δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών στο πλαίσιο επίλυσης των Ελληνοτουρκικών ζητημάτων (αν και θεωρώ αφελή τέτοια προσέγγιση) ή σε άλλου είδους συναλλαγές μεταξύ Ελλάδας Τουρκίας. Εκτιμώ ότι θα πρέπει να υπάρξει αναθεώρηση αυτής της απόφασης γιατί ο κίνδυνος στο εγγύς μέλλον θα είναι πολύ μεγαλύτερος από το όποιο όφελος. Από την πλευρά της Κυπριακής Κυβέρνησης η αρνητική ψήφος είναι μεν δεδομένη αλλά επιπλέον θα πρέπει να προβεί σε διπλωματική εκστρατεία μη εκλογής Τούρκου στην θέση του Γενικού Γραμματέα του ΙΜΟ με την ελπίδα αναθεώρησης της απόφασης της Ελλάδας η οποία ομολογουμένως αποτελεί αρνητική έκπληξη...
