Η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Με ένα Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν που φτάνει τα 18 τρισεκατομμύρια δολάρια, είναι μία από τις μεγαλύτερες οικονομικές δυνάμεις του κόσμου, πίσω μόνο από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα. Παρόλα αυτά, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αξιοποιεί πλήρως τη δύναμή της, ενώ οι ΗΠΑ προωθούν ανοιχτά τα δικά τους συμφέροντα, συχνά εις βάρος των Ευρωπαίων εταίρων τους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν υιοθετήσει μια πολιτική προστατευτισμού όπου πρόκειται να επιβάλλουν δασμούς σε ευρωπαϊκά προϊόντα, με στόχο να ενισχύσουν την εγχώρια παραγωγή και να στρέψουν τους καταναλωτές σε αμερικανικά. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Καναδά, ο οποίος θα ανταποδώσει άμεσα. Με δεδομένο ότι το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής είναι σχεδόν ισορροπημένο, ένας οικονομικός πόλεμος δεν θα ωφελήσει καμία από τις δύο πλευρές. Αντίθετα, θα προκαλέσει επιβράδυνση στο παγκόσμιο εμπόριο, πιθανή ύφεση και αναζωπύρωση του πληθωρισμού. Παράδειγμα αυτής της πολιτικής ήταν η επιβολή δασμών από τον Τραμπ στην προηγούμενη θητεία του, σε ευρωπαϊκό αλουμίνιο και χάλυβα, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να απαντάει με αντίμετρα σε αμερικανικά προϊόντα, και συγκεκριμένα στις μοτοσικλέτες Harley-Davidson και στο ουίσκι Bourbon. Το αποτέλεσμα; Και οι δύο οικονομίες ζημιώθηκαν. Εκτός από την εμπορική πολιτική, οι ΗΠΑ διαθέτουν ένα ισχυρό όπλο στα χέρια τους. Το σύστημα SWIFT. Πρόκειται για το βασικό παγκόσμιο σύστημα τραπεζικών συναλλαγών, το οποίο επιτρέπει τη γρήγορη και ασφαλή μεταφορά χρημάτων μεταξύ τραπεζών. Αν και δεν ελέγχεται άμεσα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, η αμερικανική επιρροή πάνω του είναι τεράστια, κυρίως μέσω της σύνδεσής του με το δολάριο. Οι ΗΠΑ έχουν χρησιμοποιήσει επανειλημμένα το SWIFT ως εργαλείο πολιτικής, αποκλείοντας χώρες που θεωρούν εχθρικές ή που παραβιάζουν διεθνείς κυρώσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι τράπεζες αυτών των χωρών να μην μπορούν να πραγματοποιούν διεθνείς συναλλαγές, οδηγώντας τις οικονομίες τους σε σοβαρή αποδυνάμωση. Η Ευρώπη για λόγους ασφάλειας πρέπει να δημιουργήσει το δικό της ανεξάρτητο σύστημα πληρωμών. Ένα τέτοιο βήμα θα προσέφερε πλεονεκτήματα όπως είναι η Ανεξαρτησία από την αμερικανική επιρροή, αφού η ΕΕ θα μπορούσε να αποφασίζει ανεξάρτητα ποιες χώρες ή εταιρείες θα αποκλείει από το σύστημα, τη συνέχιση εμπορίου χωρίς κυρώσεις αποφεύγοντας οικονομικές απώλειες και θα μπορεί να προστατεύσει ευρωπαϊκές επιχειρήσεις αφού δεν θα κινδύνευαν από αμερικανικές δευτερογενείς κυρώσεις λόγω της συμμετοχής τους σε συναλλαγές που οι ΗΠΑ απορρίπτουν. Επιπλέον, η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος πληρωμών θα ενίσχυε τη θέση του ευρώ ως διεθνούς νομίσματος. Σήμερα, το δολάριο κυριαρχεί στις παγκόσμιες συναλλαγές, αλλά αν η Ευρώπη αναπτύξει μια εναλλακτική στο SWIFT, περισσότερες χώρες θα μπορούσαν να συναλλάσσονται απευθείας σε ευρώ. Αυτό θα αποδυνάμωνε την αμερικανική οικονομική επιρροή και θα ενίσχυε τη γεωπολιτική ισχύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει φτάσει σε ένα σημείο όπου πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες και να διεκδικήσει την οικονομική της αυτονομία. Αν η Ευρώπη θέλει να είναι πραγματική οικονομική υπερδύναμη, πρέπει να λειτουργεί ως τέτοια. Ήρθε η ώρα να πάψει να εξαρτάται από τρίτες δυνάμεις και να αναπτύξει τα δικά της στρατηγικά εργαλεία.
Ο κ. Γιάννης Γεωργούλας είναι σύμβουλος Στρατηγικής και Επιχειρήσεων.
