Η Ένωση Συντακτών Κύπρου παρέδωσε πρόσφατα στην κοινωνία του τόπου μας μια επιστημονική έρευνα με πολλαπλό χρηστικό όφελος, μια έρευνα για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά –αρετές αλλά και ατέλειες– της κυπριακής δημοσιογραφίας. Η έρευνα, που ως οργάνωση φιλοδοξούμε να καταστεί ετήσιος θεσμός, επαναλαμβάνεται φέτος για δεύτερη συνεχή χρονιά. Διενεργείται σε δείγμα χιλίων ατόμων ανά το παγκύπριο, με την εμπειρογνωμοσύνη της εταιρείας ερευνών Cypronetwork και την υποστήριξη της Τράπεζας Κύπρου. Θεωρούμε ότι αυτή συνιστά ένα μεθοδολογικό εργαλείο για όλους τους πολίτες της πατρίδας μας που θέλουν να ενημερώνονται σφαιρικά, ολοκληρωμένα, έγκυρα, έγκαιρα και αντικειμενικά. Παράλληλα, αποτελεί και ένα χρήσιμο μπούσουλα για τους επαγγελματίες δημοσιογράφους και τους επιχειρηματίες ΜΜΕ. Από την ορθολογιστική αξιοποίηση των πορισμάτων της έρευνας το όφελος θα είναι καθολικό. Ο πολίτης θα καταστεί πιο ενημερωμένος, ο δημοσιογράφος πιο έγκυρος και αποτελεσματικός και ο επιχειρηματίας πιο βιώσιμος.
Η Ένωση Συντακτών Κύπρου ούτε στρουθοκαμηλίζει, ούτε βαυκαλίζεται, ούτε επαναπαύεται. Αντιθέτως, επιχειρεί να αντικρίσει κατάματα τα υπαρκτά προβλήματα της κυπριακής δημοσιογραφίας, σε μια προσπάθεια να τα αντιμετωπίσει και να τα διαχειριστεί. Ασφαλώς όχι μόνη αλλά ως μέρος μιας συλλογικής προσπάθειας μαζί με τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους φορείς.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, ως μέσο ενημέρωσης για τα θέματα που τους ενδιαφέρουν, τρεις στους τέσσερις Κύπριους επιλέγουν την τηλεόραση (74%) και επτά στους δέκα τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (68%). Περίπου ένας στου δύο επιλέγουν το ραδιόφωνο και τις διαδικτυακές πύλες ενημέρωσης (46% και 44% αντίστοιχα) και 15% τα ελληνικά ΜΜΕ. Επιπλέον, ένας στους δέκα ενημερώνονται από αμερικάνικα και αγγλικά ΜΜΕ. Ο δε εγχώριος έντυπος Τύπος περιορίζεται στο 11%. Σύμφωνα με την ηλικιακή σύνθεση και το μορφωτικό επίπεδο των χιλίων ερωτηθέντων, τη μεγαλύτερη προοπτική και δυναμική για το μέλλον συγκεντρώνουν τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και οι διαδικτυακές πύλες, ενώ τη μικρότερη συγκεντρώνουν τα εγχώρια έντυπα.
Οι μετρήσιμοι αξιολογικοί δείκτες είναι εκεί και μιλούν από μόνοι τους. Κάποιοι μας δυσαρεστούν, κάποιοι μας ικανοποιούν αλλά και κάποιοι άλλοι μας ανησυχούν ιδιαίτερα. Με σύνεση, προσοχή, ενδιαφέρον και υπευθυνότητα θα ενδιατρίψουμε σε όλα τα πορίσματα της έρευνας επενδύοντας στα θετικά στοιχεία, και επιχειρώντας την ανατροπή ή έστω τη βελτίωση των αρνητικών.
Φρονούμε ότι όλα τα είδη του δημοσιογραφικού λόγου, έντυπος, διαδικτυακός, ραδιοφωνικός και τηλεοπτικός, έχουν θέση στη σύγχρονη εποχή. Φτάνει το κάθε είδος ΜΜΕ να αξιοποιεί σωστά τα συγκριτικά πλεονεκτήματά του και να ελαχιστοποιεί τα όποια μειονεκτήματα. Και αναφερόμαστε στα αυτονόητα, τα κανάλια επενδύουν στην εικόνα, οι σταθμοί στον ήχο, οι ιστοσελίδες στην ταχύτητα και οι εφημερίδες στη διείσδυση πέρα και πίσω από τα γεγονότα αυτά καθαυτά. Η φθίνουσα πορεία του έντυπου Τύπου είναι φαινόμενο, δυστυχώς, παγκόσμιο, αλλού όμως λαμβάνονται πιο ουσιαστικά και πιο αποτελεσματικά μέτρα απ’ ό,τι στον τόπο μας. Αλλού οι εφημερίδες έπαψαν προ πολλού να αμιλλώνται επί ματαίω με τα υπόλοιπα ΜΜΕ στην αμιγή ειδησεογραφία και στην ταχύτητα μετάδοσης μιας είδησης.
Η Ένωση Συντακτών έχει υποβάλει σωρεία εισηγήσεων και προτάσεων προς ενίσχυση του έντυπου Τύπου προς όλους τους αρμόδιους φορείς της Πολιτείας. Σταθήκαμε και στεκόμαστε πάντοτε αρωγός και υποστηρικτής στις όποιες προσπάθειες καταβάλλει επί τούτου και ο Σύνδεσμος Εκδοτών. Επί του προκειμένου, δεν έμεινε αίτημα του Συνδέσμου Εκδοτών με το οποίο να μη συνταχθούμε. Η ναυαρχίδα και το μέγα σχολείο όλων των ΜΜΕ ήταν και παραμένει ο έντυπος Τύπος. Το αναγνωρίζουμε, το σεβόμαστε και το υπηρετούμε.
Η έρευνα της ΕΣΚ κατέδειξε όμως ακόμη κάτι, τη μεγάλη εμπιστοσύνη με την οποία περιβάλλει η κοινή γνώμη τη δημοσιογραφική κοινότητα του τόπου μας. Οι δημοσιογράφοι εξακολουθούν και φέτος όπως και πέρυσι να λαμβάνουν αισθητά ψηλότερη βαθμολογία από εκείνη που λαμβάνουν οι επιχειρήσεις ΜΜΕ. Το κοινό εμπιστεύεται τους δημοσιογράφους κατά 51%, τη στιγμή που εμπιστεύεται τους επιχειρηματίες ΜΜΕ κατά 46%. Σε ανάλογους δείκτες στην Ελλάδα, την υπόλοιπη Ευρώπη και αλλού οι δημοσιογράφοι καταποντίζονται στα μάτια του κοινού. Την ίδια στιγμή οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι το κυπριακό κοινό αντιμετωπίζει τους δημοσιογράφους με κατανόηση και επιείκεια, διότι αναγνωρίζει κατά 30% και πλέον ότι το εργασιακό τους περιβάλλον είναι ανασφαλές, ότι τα ΜΜΕ είναι υποστελεχωμένα και ότι οι επαγγελματίες του κλάδου δεν έχουν επαρκή ελευθερία έκφρασης.
Αυτά είναι τα κεντρικά πορίσματα της έρευνας για την κυπριακή δημοσιογραφία και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της. Αν μη τι άλλο, χαρακτηρίζονται από πλουραλισμό απόψεων αλλά και ειλικρινή προσπάθεια αυτοβελτίωσης.
Ο κ. Γιώργος Φράγκος είναι πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Κύπρου.
