Η τραγωδία στην Ελλάδα μούδιασε τις ψυχές μας, ο πόνος του εφιάλτη πλανάται πάνω από Κύπρο και Ελλάδα και «η είδηση» έγινε θέμα ακόμη και στα ξένα ΜΜΕ. Η γιαγιά μου έλεγε «το λαμπρόν τζει που πέφτει κρούζει», αλλά τούτο το λαμπρόν, δεν έκαψε μόνο τις οικογένειες των αδικοχαμένων, έκαψε κάθε φυσιολογικό άνθρωπο που διαθέτει έστω την ελάχιστη ανθρωπιά και ενσυναίσθηση. Πάνω, όμως, από τον πόνο του εφιάλτη αιωρούνται, σαν φαντάσματα που ουρλιάζουν, τα γιατί.
Γιατί, τα οποία πρέπει να απαντηθούν ως ελάχιστος φόρος τιμής σε όσους έχασαν τις ζωές τους, γιατί, που πρέπει να απαντηθούν για να μην επαναληφθεί ο εφιάλτης. Δυστυχώς, όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας δείχνουν πως η τραγωδία ήταν ένα έγκλημα για το οποίο κάποιοι είχαν προειδοποιήσει. Ήταν μια προαναγγελθείσα τραγωδία, όπως σωστά έχει λεχθεί, ουκ ολίγες φορές, τις τελευταίες μέρες. «Δεν λειτουργεί τίποτα. Γίνονται όλα με ανθρώπινο παράγοντα, χειροκίνητα. Είμαστε στο manual (χειροκίνητο). Όπως είμαστε σε όλη τη διαδρομή Αθήνα–Θεσσαλονίκη. Ούτε οι ενδείξεις λειτουργούν, ούτε τα φωτοσήματα, ούτε ο έλεγχος της κυκλοφορίας. Αν αυτά λειτουργούσαν, οι μηχανοδηγοί θα βλέπανε την κόκκινη ένδειξη και τα τρένα θα σταματούσαν σε απόσταση μεταξύ τους 500 μ.», είπε στην ΕΡΤ ο Κώστας Γενιδούνιας, πρόεδρος των μηχανοδηγών του ΟΣΕ, και τόνισε ότι ως φορέας έχουν κάνει έγγραφες διαμαρτυρίες γι’ αυτό το θέμα. «Εμείς συνεχώς διαμαρτυρόμαστε γι’ αυτά. Εμείς παίρνουμε συνέχεια εντολές και πάμε όπου μας λένε». Όταν κάποιοι φωνάζουμε ότι δεν γίνεται να μπαίνουν τα κέρδη πάνω από τις ανθρώπινες ζωές, όταν φωνάζουμε κατά των ιδιωτικοποιήσεων, κάποιοι τα μεταφράζουν ως ιδεολογικές αγκυλώσεις, αλλά η ιστορία έχει αποδείξει περίτρανα –δυστυχώς πολλές φορές– πως όταν τα κέρδη μπαίνουν πάνω από τον άνθρωπο το πληρώνουμε ακριβά και με αίμα, με ανθρώπινες ζωές που γίνονται θυσία στον βωμό των κερδών, κάποιων.
Στη Βρετανία η αιματοβαμμένη ιστορία των ιδιωτικοποιήσεων των τρένων (ατυχήματα 1997-1999-2000-2002) οδήγησαν στο να αποφασιστεί να περάσουν οι υποδομές στον έλεγχο του κράτους που έχει υπό τον έλεγχό του την εταιρεία Network Rail. Αν και η συζήτηση κατά πόσο οι ιδιωτικοποιήσεις τρένων είναι προς όφελος του δημόσιου καλού ήταν μια συζήτηση που ξεκίνησαν οι εργατικοί όταν ήταν στην εξουσία το 1997. Από την άλλη, οι έρευνες κοινής γνώμης (στη Βρετανία) έχουν δείξει ότι ένα σημαντικό μέρος των Βρετανών είναι υπέρ της πλήρους εθνικοποίησης των σιδηροδρόμων.
Στην Ελλάδα, μετά την ασύλληπτη τραγωδία της 1/3/23, από όλα όσα βγήκαν στο φως, φάνηκε ότι από το 2022 έρευνες ανέφεραν ότι τα ETR 470 τρένα που εκτελούσαν μέχρι την Τρίτη 28/02 το δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη είχαν αποσυρθεί από την Ελβετία, αλλά στην Ελλάδα τα υποδέχτηκαν και τα διαφήμιζαν περήφανα! Τον Φεβρουάριο του 2022, οι Reporters United σε συνεργασία με το Investigate Europe με την ΕφΣυν, δημοσίευσαν μια έρευνα αναφορικά με την ευρωπαϊκή σιδηροδρομική πολιτική με τίτλο «Η πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία της ιδιωτικοποίησης του τρένου στην Ελλάδα: Μυστικές συμβάσεις, σκανδαλώδεις εξαιρέσεις και επενδύσεις».
Η έρευνα, πριν από ένα χρόνο, στις 23 Φεβρουαρίου του 2022, έγραφε: «Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης που πέρασε από ένα κρατικό σε ένα ιδιωτικό σιδηροδρομικό μονοπώλιο, μία ιδιωτικοποίηση που έγινε με επιμονή της Τρόικας και με μυστική σύμβαση. Η Ελλάδα επίσης είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης στην οποία οι πολίτες δεν γνωρίζουν ποια δρομολόγια έχει δεσμευτεί να εκτελεί η εταιρεία που επιδοτείται για να τα εκτελεί. Αποτέλεσμα: τεράστιες περικοπές δρομολογίων, ακόμα και επιδοτούμενων, μηδέν συνέπειες. Ταυτόχρονα στον κρατικό ΟΣΕ, διαχειριστή του δικτύου, τεράστια υποχρηματοδότηση και επικίνδυνες ελλείψεις προσωπικού».
Πιο κάτω η έρευνα συνεχίζει: «Μια γεύση της δυσλειτουργίας της εταιρείας πήραν οι επιβάτες της αμαξοστοιχίας 54 που έμειναν εγκλωβισμένοι επί ώρες στο σκοτάδι, σε θερμοκρασίες κοντά στο μηδέν, στη διάρκεια της πρόσφατης κακοκαιρίας, στο «φιλέτο» του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου, τη διαδρομή Αθήνας-Θεσσαλονίκης». Όλα αυτά και άλλα πολλά στην έρευνα που έγινε πριν από ένα χρόνο! (www.reportersunited.gr/)
Κερασάκι στην τούρτα είναι το γεγονός ότι στις 15 Φεβρουαρίου, λίγες μόνο μέρες πριν από την εφιαλτική τραγωδία στα Τέμπη, η Κομισιόν έστειλε την Ελλάδα στο Ευρωδικαστήριο επειδή δεν εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει της οδηγίας για τη δημιουργία ενιαίου ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού χώρου. «Η συγκεκριμένη οδηγία διευκρινίζει ότι τα κράτη-μέλη έπρεπε να εξασφαλίσουν τη σύναψη συμβατικής συμφωνίας μεταξύ της εθνικής αρμόδιας αρχής και του διαχειριστή σιδηροδρομικής υποδομής το αργότερο έως τις 16 Ιουνίου 2015 και τη δημοσίευσή της εντός ενός μηνός», επεσήμαινε στην ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Η σύναψη και δημοσίευση της εν λόγω συμφωνίας είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη διαφάνεια των επικείμενων έργων στο δίκτυο σιδηροδρομικής υποδομής».
«Η συμφωνία αυτή θα έπρεπε να περιέχει ουσιαστικές διατάξεις, όπως αναφορικά με το ύψος των κονδυλίων που διατίθενται για τις υπηρεσίες υποδομής, καθώς και στόχους επιδόσεων προσανατολισμένους στους χρήστες (για παράδειγμα ταχύτητα γραμμής, ικανοποίηση πελατών ή προστασία του περιβάλλοντος)».
Τα στοιχεία είναι εκεί, δεν ήταν ατύχημα, δεν ήταν η κακιά η ώρα, ήταν ένα έγκλημα που κάποιοι μπορούσαν να σταματήσουν, ακόμη και αν ο σταθμάρχης έκανε λάθος ή πολλά λάθη, η τραγωδία μπορούσε να αποφευχθεί. «Το 2000 εγκατέστησαν τα μηχανήματα της τηλεδιοίκησης στον σταθμό Λάρισας. Μέχρι το 2007 τα είχαν σφραγιστά. Το 2007, ο τότε διευθυντής με πήρε για να με εκπαιδεύσουν, βρήκα προσωπικό από τους υπάρχοντες σταθμάρχες, τους εκπαίδευσα και αρχίσαμε να λειτουργούμε την τηλεδιοίκηση. Τι σημαίνει τηλεδιοίκηση; Eλέγχαμε και προσέχαμε τα τρένα από τον Δομοκό μέχρι το Πλατύ. Αν σήμερα λειτουργούσε η τηλεδιοίκηση, δεν θα είχε συμβεί τίποτα. Aν ήταν τέτοια η ασφάλεια, θα είχε αποφευχθεί η τραγωδία. Είναι αδιανόητο, δεν θα μπορούσε να συμβεί με τίποτα!».
«Από το 2012 σταμάτησαν να λειτουργούν τα φωτόσημα. Γιατί έδιωξαν το προσωπικό για θέματα οικονομίας, για να κερδίσει χρήματα ο ΟΣΕ και το κράτος. Για να πουληθεί ο ΟΣΕ, έπρεπε να τον απαξιώσουν». Αυτά είναι λόγια, αυτούσιες δηλώσεις, του πρώην σταθμάρχη του ΟΣΕ στη Λάρισα, Γιάννη Κολλάτου. Αλήθεια, εδώ στην Κύπρο, ποιοι απαξιώνουν δημόσιους φορείς για να τους ξεπουλήσουν στον ιδιωτικό τομέα; -Αυτό είναι θέμα για άλλο άρθρο.
Ως ελάχιστος φόρος τιμής στα παιδιά και σε όλους όσους έχασαν τόσο άδικα τις ζωές τους, στις οικογένειες που ντύθηκε η ψυχή τους στα μαύρα, στις μάνες που κατασπάραξαν την καρδιά τους, ως ελάχιστος φόρος τιμής, να απαντηθούν τα γιατί που ουρλιάζουν σαν φαντάσματα και να τιμωρηθούν οι αίτιοι. Ποτέ ξανά τέτοιος εφιάλτης! Ποτέ!
Υγ. Αιωνία η μνήμη όσων έχασαν τις ζωές τους, κουράγιο και δύναμη στις οικογένειές τους.
Η Γιώτα Δημητρίου είναι δημοσιογράφος, αρχισυντάκτρια SkalaTimes.
