Δύο μόλις μέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες, το σκηνικό εξακολουθεί να παραμένει ρευστό. Οι δημοσκοπήσεις των τελευταίων ημερών φέρουν τους δύο υποψηφίους, Κάμαλα Χάρις και Ντόναλντ Τραμπ, να εξασφαλίζουν το ίδιο ποσοστό ψήφων, 48%. Αυτό που έχει μεγάλη σημασία ως προς το ποιος θα κερδίσει τις εκλογές, δεν είναι το ποσοστό των ψήφων, αλλά ο αριθμός των εκλεκτόρων που θα έχει ο κάθε υποψήφιος. Κάθε πολιτεία έχει τόσους εκλέκτορες, όσοι και οι αντιπρόσωποί της στη Βουλή και τη Γερουσία, αναλόγως του πληθυσμού της. Η μεγαλύτερη σε πληθυσμό πολιτεία είναι η Καλιφόρνια, με συνολικά 54 εκλέκτορες και ακολουθούν το Τέξας με 40, η Φλώριδα με 30 και η Νέα Υόρκη με 28. Ο/η υποψήφιος που εξασφαλίζει τις περισσότερες ψήφους σε κάθε πολιτεία παίρνει όλους τους εκλέκτορές της, με εξαίρεση το Μέιν και τη Νεμπράσκα, όπου ο υποψήφιος με τις περισσότερες ψήφους στην πολιτεία κερδίζει τους δύο εκλέκτορες επικρατείας και ο νικητής της κάθε εκλογικής περιφέρειας εξασφαλίζει έναν εκλέκτορα σε κάθε μια από αυτές.
Συνήθως οι Δημοκρατικοί κερδίζουν τις βορειοανατολικές πολιτείες και τις δυτικές, ενώ οι Ρεπουμπλικανοί αυτές των μεσοδυτικών και του νότου.
Με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, αν αυτές επαληθευτούν, η Κάμαλα Χάρις εξασφαλίζει 226 εκλέκτορες και ο Ντόναλντ Τραμπ 219. Υπολείπεται η κατανομή των εκλεκτόρων σε εφτά πολιτείες, όπου οι δύο υποψήφιοι δίνουν μάχη στήθος με στήθος. Κάμαλα Χάρις και Ντόναλντ Τραμπ, έχουν τις ίδιες πιθανότητες να κερδίζουν ή να χάσουν και τις εφτά πολιτείες, που είναι το Μίσιγκαν με 15 εκλέκτορες, το Ουισκόνσιν με 10, η Νεβάδα με έξι, η Πενσυλβάνια με 19, η Βόρεια Καρολίνα με 16, η Αριζόνα με 11 και η Τζώρτζια με 16.
Την περασμένη Κυριακή οι δημοσκοπήσεις έφεραν την Κάμαλα Χάρις να προηγείται με ισχνή διαφορά στο Μίσιγκαν, στο Ουισκόνσιν, στη Νεβάδα και στη Πενσυλβάνια, κάτι που τις εξασφάλιζε 50 εκλέκτορες, που θα την καθιστούσε την πρώτη γυναίκα πρόεδρο στην ιστορία των ΗΠΑ. Στο μέσο της εβδομάδας, τα δεδομένα, σύμφωνα πάντα με τις δημοσκοπήσεις, άλλαξαν κάπως και φέρουν τον Τραμπ να προηγείται με μικρή διαφορά, μικρότερη του ενός τοις εκατόν, στην Πενσυλβάνια και στο Μίσιγκαν, με 2% στην Τζώρτζια και 3% στην Αριζόνα, ενώ στις άλλες τρεις πολιτείες, Ουισκόνσιν, Νεβάδα και Βόρεια Καρολίνα οι δύο υποψήφιοι είναι ίσοι. Αν επαληθευτούν αυτές οι δημοσκοπήσεις, ο Ντόναλντ Τραμπ θα είναι ο πρώτος πρώην πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ που επιστρέφει στον Λευκό Οίκο.
Τον τελευταίο μήνα υπήρχε το ενδεχόμενο η Κάμαλα Χάρις να εξασφάλιζε 270 εκλέκτορες και ο Ντόναλντ Τραμπ 268. Αυτό θα συνέβαινε αν η Χάρις κέρδιζε το Μίσιγκαν, το Ουσκόνσιν και την Πενσυλβάνια, εξασφαλίζοντάς της τους 44 εκλέκτορες που χρειαζόταν για να εκλεγεί. Έχοντας αυτό υπόψη, το επιτελείο του Τραμπ, το Εθνικό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και το αντίστοιχο στη Νεμπράσκα, άσκησαν έντονη και ασφυκτική πίεση στον τοπικό ρεπουμπλικανό γερουσιαστή, Μάικ Μακντόνελ, να στηρίξει αλλαγή του κανονισμού, ώστε ο νικητής να εξασφαλίσει και τους πέντε εκλέκτορες της πολιτείας. Και τούτο γιατί, η Κάμαλα Χάρις, ενώ χάνει την πολιτεία αυτή, εξασφαλίζει έναν εκλέκτορα, επειδή θα κερδίσει σε μια εκλογική περιφέρεια. Μέχρι στιγμής, ο Μάικ Μακντόνελ αρνείται πεισματικά, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι δεν αλλάζεις τους κανονισμούς σε έναν αγώνα στα τελευταία πέντε λεπτά.
Σε περίπτωση που υποκύψει στις πιέσεις και οι δύο υποψήφιοι εξασφαλίσουν από 269 εκλέκτορες, η εκλογή του προέδρου μεταφέρεται στην παρούσα Βουλή των Αντιπροσώπων και του αντιπροέδρου στη Γερουσία. Στη Βουλή, οι βουλευτές της κάθε πολιτείας θα επιλέξουν έναν από τους δύο υποψηφίους προέδρους και κάθε πολιτεία έχει μία μόνο ψήφο. Δεδομένου ότι στις 26 από τις 50 πολιτείες η πλειοψηφία των βουλευτών είναι ρεπουμπλικανοί, νικητής θα αναδειχθεί ο Ντόναλντ Τραμπ. Οι δημοκρατικοί έχουν την πλειοψηφία στη Γερουσία και κατά πάσα πιθανότητα αντιπρόεδρος θα εκλεγεί ο συνυποψήφιος της Χάρις, ο κυβερνήτης της Μινεσότα, Τιμ Γουόλς. Το πώς θα συνυπάρξουν Τραμπ και Γουόλς σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι ένα άλλο θέμα.
Ωστόσο, η Χάρις είχε την ευκαιρία να κερδίζει τον Τραμπ, αν δεν έκανε ένα σοβαρό στρατηγικό λάθος στην επιλογή του αντιπροέδρου. Η ίδια τοποθετείται στην κεντροαριστερή πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος, ενώ ο Τιμ Γουόλς είναι ακόμα πιο φιλελεύθερος. Αυτό αφήνει ξεκρέμαστους τους κεντρώους ψηφοφόρους του κόμματος και τους ανεξάρτητους, που δεν ξέρουν σε ποια κατεύθυνση να κινηθούν. Το ίδιο ισχύει σε ανάλογο βαθμό και με το ψηφοδέλτιο των ρεπουμπλικανών. Χάρις και Τραμπ δεν μπορούν να απευθυνθούν στους ψηφοφόρους του κέντρου και τους ανεξάρτητους, λόγω των πολιτικών θέσεων που εκφράζουν, τόσοι οι ίδιοι, όσο και οι αντιπρόεδροί τους. Αν όμως η Χάρις επέλεγε ως αντιπρόεδρο τον κυβερνήτη της Πενσυλβάνια Σιαπίρο, που είναι κεντρώος, θα είχε σίγουρη την πολιτεία αυτή και τους 19 εκλέκτορές της, ενώ θα προσέλκυε και κεντρώους ψηφοφόρους.
Πάντως, το κλίμα στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πολύ τοξικό και πολλοί φοβούνται για το ενδεχόμενο αναταραχής, ανεξαρτήτως του νικητή των εκλογών. Ήδη, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι ο μόνος τρόπος να τον κερδίσει η Κάμαλα Χάρις είναι αν υπάρξει καλπονοθεία, μια ένδειξη ότι κατά πάσα πιθανότητα δεν θα παραδεχθεί ήττα.
Ο κ. Κυριάκος Ιακωβίδης είναι πολιτικός επιστήμονας, δημοσιογράφος.
